Zware tornado’s zoals in Tsjechië zullen in Europa steeds vaker voorkomen
Zeker vijf doden en honderdvijftig gewonden, dat is het voorlopige resultaat van de zware tornado die donderdagavond over Tsjechië raasde. Beelden van zulke zware tornado’s zijn vooral bekend uit de Verenigde Staten, maar dit soort windhozen komt ook steeds vaker voor in Europa.
De krachtige windhoos trok een spoor van vernieling in de Tsjechische grensstreek met Oostenrijk en Slowakije. Beelden van de getroffen locatie laten weinig aan de verbeelding over: stenen gebouwen zijn tot puin gereduceerd, metalen loodsen aan flarden gescheurd en auto’s zijn meters verderop gedeponeerd alsof het plastic zakjes waren, opgepikt door een zomers briesje.
In het getroffen gebied bevonden zich verscheidene steden en dorpen. Het stadje Hrusky is voor de helft verwoest, zo meldden persdiensten. Bij ruim 100.000 huishoudens is de elektriciteit uitgevallen. Hulpdiensten en militairen proberen mensen onder het puin vandaan te halen, laat de Tsjechische premier Andrej Babis op Twitter weten.
Hoe zwaar de tornado precies was, moeten wetenschappers nog vaststellen. “Dit was minstens een F3, misschien zelfs een F4", zegt meteoroloog Pieter Groenemeijer, directeur van het European Severe Storms Laboratory (ESSL). “Collega’s gaan waarschijnlijk samen met de Tsjechische weerdienst kijken, zodra het gebied weer toegankelijk is.”
De zogeheten F-schaal die wetenschappers gebruiken, loopt van 0 (voor de zwakste tornado’s) tot 5. De naam is afgeleid van die van de Japanse fysicus en meteoroloog Ted Fujita. De indeling gebeurt op basis van schade achteraf. Daardoor is de indeling wat arbitrair, zei Groenemeijer eerder, maar een nauwkeurigere schaal is onmogelijk. “Je kunt immers niet zomaar een windmeter in de slurf van een tornado steken.”
Hoewel beelden van zulke zware tornado’s vooral bekend zijn uit de Verenigde Staten, is dit soort destructieve windhozen geen exclusief Amerikaans fenomeen. Tussen 2010 en 2020 ontstonden in Europa 3.872 tornado’s. Daarvan waren er 30 van kracht F3 of hoger.