Kunt u straks zorgeloos op reis? ‘Het is een boeltje’

Handig voor u uw reis boekt: elke woensdag publiceert het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -Bestrijding (ECDC) een update van zijn kaart van Europa met groene, oranje en rode zones. Net voor de grote vakantie kleurt het grootste deel van die kaart groen.

Ook Vlaanderen is sinds enkele dagen groen, net als de populaire bestemmingen Frankrijk, Italië en een deel van de Spaanse kust. In die zones geldt een laag besmettingsrisico. “De kaart van Europa zal de komende twee weken nog een stukje groener kleuren”, zegt viroloog Marc Van Ranst. “Daarna wordt het moeilijker te voorspellen, door de oprukkende deltavariant.”

De deltavariant, eerder bekend als de Indiase variant, rukt met name op in het Verenigd Koninkrijk en Portugal, waar de besmettingscijfers de hoogte in gaan. Op dit moment liggen de diensten intensieve zorg in Lissabon voor 75 tot 85 procent vol. Dus grijpt de politiek in. “Lissabon heeft een avondklok, vervroegde sluitingstijden voor restaurants en supermarkten en je kunt niet zeker zijn of andere Portugese regio’s al dan niet gaan volgen”, zegt Van Ranst. “Wat vandaag groen is, kan morgen oranje zijn en omgekeerd. Het is dus een boeltje, terwijl vakantie natuurlijk net rust zou moeten betekenen.”

Gewoon in een hotel of op een camping verblijven en aan het zwembad liggen zal overal mogelijk zijn, net als een trektocht of een fietsvakantie. De toeristische hotspots daarentegen zijn gevoeliger plekken. Als de deltavariant harder om zich heen slaat en het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames stijgt, dan komen er voor die plekken het eerst maatregelen. Dat geldt overigens ook voor vakantie in eigen land.

“De deltavariant is ook in ons land aanwezig en zal de dominante virusvariant worden”, zegt Van Ranst. “Over twee weken gaan we meer en meer gevallen krijgen. Het onvoorspelbare is: hoe ziek gaan mensen zijn? Er zullen mensen overlijden, maar hoeveel? Dat is nu heel moeilijk te modelleren.”

Effect vaccinatie

Het grote verschil met de vorige zomer is het effect van de vaccinatie. Over twee weken heeft ruwweg de helft van de Belgische bevolking twee prikken gekregen. De rest van de Europese unie volgt dat tempo ongeveer. Maar het betekent ook dat minstens de helft van de bevolking nog geen twee prikken zal hebben gehad. 

Voor de deltavariant biedt één vaccindosis ongeveer 30 tot 36 procent bescherming tegen symptomatische ziekte. Twee weken na de tweede dosis is dat 67 tot 88 procent, afhankelijk van het type vaccin. Van Ranst: “Sommige gevaccineerden zullen ziek worden, maar het grootste deel niet. Gaat dit niet meer zijn dan de last tijdens een normale griepperiode? Dat gaan we moeten zien.”

Voor de groene en oranje zones in Europa is geen voorafgaande testing vereist. Er zijn op dit moment echter ook drie rode zones, met name in Spanje. Reizen naar de toeristische regio Andalusië is daardoor afgeraden. Wie toch naar zo’n zone reist, moet bij terugkeer in quarantaine en zich op dag één en op dag zeven laten testen.

Voor alle terugkerende reizigers geldt dat ze het Passagier Lokalisatie Formulier ten vroegste 48 uur voor aankomst in België moeten invullen. Op basis daarvan kunt u een sms krijgen dat quarantaine en testing nodig is.

Buiten Europa

Wat met reizen buiten de EU? Daarvoor zijn de adviezen minder duidelijk. In de Verenigde Staten en Canada is de curve op dit moment goed, maar in bijvoorbeeld Brazilië niet. In Israël, waar 60 procent van de burgers twee vaccinprikken heeft gehad, gaat de besmettingscurve weer omhoog. 

Op dit moment is dat geen reden voor paniek. Israël had pas tien dagen geleden de mondmaskerplicht afgeschaft en voert die nu opnieuw in voor binnenruimtes. Maar het betekent wel dat gevaccineerde toeristen nog niet welkom zijn in het land. De beslissing daarover is uitgesteld tot de cijfers stabiliseren.