Ofwel hebben de Duivels geluk, ofwel zit Courtois stelselmatig in de weg. Zijn statistieken wijzen het uit

Laat het een wijze les zijn voor analisten: Thibaut Courtois maak je maar beter eens goed kwaad voor een belangrijk toernooi. Gevraagd door HUMO naar een repliek op ex-doelman Frank Boeckx, die stelde dat Courtois nooit voor Barcelona zal spelen omdat die ploeg veel risico’s neemt in de opbouw, klonk het fel: “Ik kan hem video’s van het voorbije seizoen laten zien waarin je mij tegenstan­ders ziet uitkappen om de opbouw op gang te brengen.” Doet een belletje rinkelen, niet?

Cristiano Ronaldo was gewaarschuwd, maar liet zich zondagavond toch in de luren leggen door de kapbeweging van Courtois. Twintig seconden later raakte Thorgan Hazard de bal tegen de netten. Met een paar puike – maar niet onoverkomelijke – reddingen trok Courtois de Rode Duivels nadien over de streep in de achtste finales. Om het helemaal af te maken bij de micro van Sporza: “Je hebt me een fragment laten horen van een paar Hollanders die ons bekritiseren, maar wij zijn door en zij liggen er nu uit”, aldus Courtois.

Laat het een illustratie zijn van het vertrouwen waarmee de 29-jarige doelman van Real Madrid op dit toernooi staat te keepen. Enkel tegen Denemarken werd voorlopig een doelpunt geslikt. Volgens de statistiek van de expected goals (xG), een indicator voor de kwaliteit van de bijeengevoetbalde kansen, had België dit EK eigenlijk al 4,5 doelpunten moeten slikken. Ofwel hebben de Duivels geluk, ofwel ligt er iemand stelselmatig in de weg.

Betere passing

Op het WK 2018 in Rusland kreeg Courtois al de titel van doelman van het toernooi, onder meer dankzij een glansprestatie tegen Brazilië. Voor de match tegen Portugal zei Courtois zelfs het volgende aan de verzamelde pers: “Ik heb het gevoel dat ik in vergelijking met het WK in 2018 nog beter geworden ben.”

Is dat zo? Het lijkt een boutade, maar een duik in de data toont effectief dat Courtois aan een topjaar bezig is. In het shirt van de nationale ploeg stopte de goalkeeper dit kalenderjaar liefst 90 procent van alle ballen op doel, in de jaren 2018 of 2016 schommelde dat percentage eerder rond de 80 procent. Ook wat betreft post-shot expected goals (PSxG), waarbij in rekening wordt gebracht hoe waarschijnlijk een redding is, komt Courtois er beter uit. In 2021 kreeg hij 1,8 goal minder binnen dan statistisch te verwachten viel, in 2018 waren dat er 0,6.

Courtois heeft bovendien een beter rapport qua passing - hij geeft minder lange ballen, maar die komen wel vaker aan. Alleen zijn présence in het luchtruim lijkt wat minder groot, in 2018 plukte hij drie keer zo vaak een voorzet uit de lucht. Het bevestigt ongeveer wat hij zelf al zei dit weekend: “Zeker met de bal aan de voet heb ik bij Real Madrid nog stappen gezet.”

Zijn verhaal bij de Galácticos liep in het begin nochtans niet van een leien dakje. Courtois, na het WK 2018 voor 35 miljoen euro overgenomen van Chelsea, botste in zijn debuutseizoen op de populariteit van Keylor Navas en hevige kritiek van de Spaanse pers. Zidane koos het seizoen nadien echter resoluut voor de Belg onder de lat, en is daar intussen voor beloond. Na een sterke reeks dit seizoen schreef de Real-gezinde krant Marca in haar commentaarstuk: “De ster van La Liga heet Thibaut Courtois.” Zelfs Messi en Suarez verbleekten erbij, klonk het.

De statistieken van Courtois in Spanje zijn in drie seizoenen tijd serieus opgeschroefd. In seizoen één kreeg Courtois nog 3,5 doelpunten meer tegen dan verwacht (de PSxG-score), hield hij 70 procent van de ballen tegen en kwamen 77 procent van zijn passes aan. Het voorbije seizoen kreeg hij 2,8 doelpunten minder tegen dan verwacht, hield hij 81 procent van de ballen tegen en kwamen 82 procent van zijn passes aan.

Courtois omarmt de nieuwe vereisten van de moderne keeper. Die moet niet enkel spectaculaire kattensprongen uitvoeren, maar ook secuur zijn in balbezit en mee opbouwen van achteruit. Per match laat Courtois in La Liga nu zo’n 36 baltoetsen noteren, bijna vier meer dan in 2018.

Oblak

Excellentie op bijna elk vlak dus. Maakt dat van Courtois de beste ter wereld? Erwin Lemmens, keeperstrainer van de Rode Duivels, liet het afgelopen seizoen bij Sporza al optekenen: “Ik denk dat hij momenteel voorbij iedereen aan het vliegen is. Als je naar zijn statistieken en prestaties kijkt, kun je daar niet omheen.”

In de vijf grote competities is er dit seizoen geen enkele keeper die meer geslaagde saves doet dan Thibaut Courtois. Zo’n label blijft echter een moeilijke denkoefening. Niet alleen is een keeper erg afhankelijk van zijn verdediging, er zijn nog een pak andere statistieken dan enkel saves. Jan Oblak van Atlético Madrid hield dit seizoen bijna 10 doelpunten meer tegen dan verwacht, een pak meer dan Courtois (2,8). Oblak, die ook de hoogste score krijgt op FIFA, kon zich met Slovenië niet kwalificeren voor dit EK.

Overigens niet in data uit te drukken: de enorme bewijsdrang van Courtois – wel in een quote uit HUMO over de “stiefmoederlijke behandeling” van keepers. “Vorig seizoen won ik de Super Cup en de Spaanse titel met Real. Telkens was ik beslissend. Toch stond ik niet eens tussen de dertig genomineerden voor de Sportman van het Jaar. Andere voetballers wel, ook al hadden ze geen platte prijs gepakt. (...) Sommigen zullen vinden dat ik overdrijf, maar mij zat het hoog.”