Van slim horloge tot tablet die elke speler volgt: deze snufjes staan mee op het veld tijdens het EK voetbal
Vrijdag beginnen op het EK de kwartfinales met onze Rode Duivels die Italië moeten trotseren. Beide ploegen zullen fysiek klaar zijn en zullen gebruik maken van de nieuwste technologie. Dat gaat van de GPS-tracker die elke speler volgt tot het slimme horloge dat de scheidsrechter verwittigt als er gescoord wordt.
Allicht heb je dat ook gezien tijdens de spannende wedstrijd tussen Spanje en Kroatië. In de vierentachtigste minuut probeerden de Kroaten de bal over de lijn te krijgen. Er staan heel wat spelers voor het doel, en de Turkse scheidsrechter Cüneyt Çakır kan vanop die afstand niet echt zien of de bal over de lijn is gegaan. Is het goal of niet?
BEKIJK: In dit fragment wijst de scheidrechter naar zijn horloge (6:51) en keurt de goal goed (lees verder onder de video)
Om elke discussie te vermijden krijgt hij hulp van de lijnrechters. Maar deze keer kwam er een melding uit een totaal andere hoek: zijn slim horloge. Of beter gezegd, de doellijntechnologie die direct verbonden is met zijn horloge.
"Hawkeye" "ziet" het als een bal over de lijn is geweest
Hoe werkt het? Verschillende geavanceerde "hawkeye" camera's - haviksoog camera 's - "kijken" naar hoe een bal beweegt op het veld. Daarnaast worden onder het gras en naast de lijn draden geplaatst die communiceren met de bal. Als de bal over de lijn gaat, krijgt de scheidsrechter - zoals in dit geval - de melding "GOAL" op zijn smartwatch.
De technologie werd voor het eerst in 2014 door de FIFA ingevoerd nadat er veel discussie ontstaan was tijdens het WK van 2010 in Zuid-Afrika. Toen werd een goal van Frank Lampard tegen Duitsland afgekeurd omdat de scheidsrechter niet had gezien dat de bal over de lijn was gegaan.
BEKIJK: Dit was de afgekeurde goal van Lampard tegen Duitsland. De commentator van de BBC haalt ook uit naar FIFA-baas Sepp Blatter (lees verder onder de video)
"Ik zat toen in het stadion en zag duidelijk dat de bal over de lijn was gegaan", zegt voetbalcommentator Peter Vandenbempt. "Maar ik zat boven in de tribunes, en de scheidsrechter zou dat vanuit zijn standpunt niet gezien hebben. Ook zijn lijnrechters zagen dat niet. En omdat je de beelden toen niet mocht gebruiken, waren de Engelsen razend dat de goal werd afgekeurd."
Vandembempt vindt het een goede zaak dat de doellijntechnologie nu gebruikt wordt. "Want zo vermijd je elke discussie. Tijdens het WK in 2010 zei de toenmalige FIFA-baas Sepp Blatter dat discussie net goed is." Maar daar is niet iedereen het over eens. De doellijntechnologie wordt ondertussen in de Premier League, de Serie A en de Bundesliga gebruikt. Bij ons nog niet, omdat dat het nog te duur is voor kleinere ploegen.
De GPS volgt elke speler
Meten is weten, dat is het motto dat veel ploegen hanteren. Hoe meer je over jouw speler weet, hoe beter je hem kan begeleiden. Daarom gebruiken verschillende ploegen GPS-trackers. Het Braziliaanse elftal was één van de eerste dat zo'n GPS-tracker gebruikte, met een duur woord wordt dat weleens Electronic performance and tracking system (EPTS) genoemd.
"Met zo'n systeem wordt alles bijgehouden", zegt Kristof De Mey. De Mey leidt een sportwetenschappelijk centrum dat verbonden is aan de universiteit van Gent. Collega's van hem die ook data analyseren, zijn actief bij verschillende Belgische clubs.
De GPS-tracker ziet eruit als een sport-bh, die de spelers onder hun shirt dragen. "Die houdt alles bij, de afstand die een voetballer heeft afgelegd, zijn snelheid en zijn versnelling. Al die gegevens komen terecht bij een data-analist die de gegevens analyseert. Bij onze nationale ploeg houdt Arne Jaspers zich daarmee bezig. En bondscoach Martinez is een voorstander van het gebruik van data."
Blessures vermijden dankzij data?
"En omdat de trainingen nu vooral bedoeld zijn om te recupereren en de tactiek te bespreken, kunnen die gegevens heel belangrijk zijn. Als iemand tijdens een match plots 30 procent meer gaat spurten, kan de coach ingrijpen om mogelijke blessures te voorkomen. Let wel, de blessure van Eden Hazard bij de laatste match had zo'n systeem niet kunnen voorspellen", benadrukt De Mey.
BEKIJK: In deze video legt Harry Kane (aanvoerder Engeland) hoe de GPS-tracker van STATSports werkt (lees verder onder de video)
Maar de gegevens zijn wel belangrijk om tactische afspraken te maken. "En elke ploeg heeft mensen die de zogenoemde event data analyseren. Dat is hoeveel keer iemand getackeld is geweest of hoeveel keer hij gesprongen heeft. Dat is dan wel belangrijk om blessures te anticiperen", aldus De Mey.
Elke ploeg heeft mensen die de zogenoemde event data analyseren. Dat is dan wel belangrijk om blessures te anticiperen
Naast de afstand en snelheid, wordt ook de positie van elke speler nauwgezet bijgehouden. "Dat gebeurt aan de hand van wedstrijdbeelden", zegt commentator Vandenbempt. "Je ziet mensen in de tribunes die fragmenten van wedstrijdfases opknippen en doorsturen naar de assistent van de coach. Die bespreekt tijdens de wedstrijd de positie van elke speler."
Zowel Vandenbempt als De Mey zijn het erover eens dat technologie een belangrijke plaats inneemt in het voetbal. "Maar technologie alleen is niet zaligmakend. De GPS bijvoorbeeld werkt niet altijd even goed in stadions die dicht zijn", zegt De Mey. "Uiteindelijk is het de voetballer die zijn limieten kent en weet wanneer hij aan de alarmbel moet trekken. En veel coaches zullen nog altijd hun buikgevoel volgen."