Waarom het zomerweer nog een tijdje uitblijft: ‘Te weinig beweging in de straalstroom’
Terwijl ze in de VS en Canada kreunen onder een verschroeiende hittegolf wordt het begin van de zomer bij ons begeleid door donderwolken en felle regenbuien. De schuld daarvoor ligt volgens weerman David Dehenauw bij de luie straalstroom en de klimaatverandering.
Wat is er precies met ons weer aan de hand?
“Het probleem ligt bij de straalstroom, een luchtstroom in de hogere luchtlagen die in een soort golfbeweging boven de aarde kronkelt. Op de top van zo’n golf vind je warme, droge lucht. In het dal moet je het met koele temperaturen en neerslag stellen. Het voormalig Oostblok ligt momenteel onder zo’n top, wat voor warme temperaturen zorgt. Wij zitten momenteel in zo’n dal en krijgen nu dus veel regen over ons heen. “
Het is dus gewoon nog heel even op de tanden bijten tot dat dal in een nieuwe golf overgaat?
“Toch niet. Het probleem is dat er op dit moment weinig beweging in die straalstroom zit. En dat is dan weer aan de klimaatverandering te wijten. De Noordpool warmt in sneltempo op en uit onderzoek weten we dat dit effect heeft op de straalstroom. Hoe warmer het aan de polen wordt hoe minder actief de straalstroom wordt. Dat zorgt ervoor dat die de laatste jaren steeds vaker quasi onbeweeglijk boven onze contreien blijft liggen waardoor we voor langere periodes hetzelfde weerbeeld krijgen. De ene keer resulteert dat in een hittegolf, zoals we die de voorbije zomers zagen. Maar het kan evengoed een langere periode van aanhoudende neerslag tot gevolg hebben. Dat hebben we in mei ervaren en zien we nu ook weer gebeuren. Natuurlijk kwamen er in het verleden ook zulke periodes van langdurige hitte of neerslag voor. Maar de klimaatverandering zorgt er nu voor dat we die steeds vaker zien.”
Is er op de weerkaarten dan helemaal geen zicht op beterschap?
“De komende dagen wordt het iets beter. Vandaag, vrijdag en zaterdag blijven de buien grotendeels achterwege. Maar vanaf zondag wordt de regenkans weer groter en dat blijft nog een tijdje zo. De eerste twee weken van de zomervakantie zullen we het moeten stellen met temperaturen die schommelen tussen de 21 en de 24 graden met af en toe een bui. Rampzalig is dat niet, dat kan best nog een paar goede dagen opleveren. Maar op écht zomerweer is het sowieso nog even wachten. Gelukkig duurt de vakantie nog lang.”
Het enige positieve is dat het droogteprobleem waar we de afgelopen zomers mee kampten nu definitief van de baan lijkt. Of niet?
“Er is in mei en juni meer neerslag gevallen dan normaal, we zaten zo’n 20 millimeter per vierkante meter boven het gemiddelde. Maar daarmee los je het droogteprobleem niet op. We hebben de voorbije jaren een enorm tekort opgebouwd. De acute droogte is nu verdwenen, maar één droge herfst of één droge lente kan ervoor zorgen dat we opnieuw in de problemen komen. Bovendien is de neerslag die we nu over ons heen krijgen niet ideaal om het grondwaterpeil aan te vullen. Bij hevige onweders, zoals we die de voorbije weken zagen, valt er misschien wel veel regen, maar een groot deel van die neerslag stroomt meteen weg. Dan is een lange periode van egale regen veel beter om ons grondwater op peil te krijgen. Willen we het droogteprobleem oplossen dan moeten we eigenlijk eerder op een natte winter dan op een natte zomer hopen.”