Satellieten vinden de oorsprong van enorme hoeveelheden broeikasgas
Olie-installaties voor de winning van omstreden schalie-olie blijken grote bronnen van methaanuitstoot. Onderzoekers hebben dankzij moderne meetinstrumenten aan boord van satellieten nu kunnen achterhalen wat de exacte oorsprong is.
Volgens een onderzoek, uitgevoerd boven het Permian Basin, een uitgestrekt olieveld in het zuiden van de Verenigde Staten, gaat het vaak mis bij onder meer het affakkelen van aardgas, dat bijna altijd mee komt bij olieboringen.
Door mogelijk slechte afstelling van de fakkels verbrandt het methaan onvolledig, waardoor er grote hoeveelheden in de atmosfeer terechtkomen, aldus de studie, die woensdagavond is gepubliceerd in Science Advances. Methaan is een broeikasgas dat 34 keer krachtiger is dan CO2.
Onderzoekers van onder meer het Nederlandse ruimte-onderzoeksinstituut SRON ontdekten vorig jaar al dat in het gebied sprake is van een extreem hoge methaanuitstoot. Maar het ruimtemeetinstrument Tropomi dat zij gebruikten, ziet onvoldoende detail om de exacte bronnen te kunnen vaststellen. Dit maakte het aanpakken van de lekkages lastig, omdat het gaat om duizenden potentiële bronnen, van oliebronnen tot compressorstations en van opslagtanks en pijpleidingen tot fakkels.
Met Italiaanse en Chinese waarnemingssatellieten is nu in meer detail gekeken waar de grootste methaanbronnen zich bevinden, zegt Bram Maasakkers, onderzoeker bij SRON en betrokken bij deze studie. “Tropomi kan wereldwijd heel precies de hoeveelheid methaan in de atmosfeer meten, maar kan minder in detail lokaal kijken; daarvoor zijn deze instrumenten gebruikt.”
In de jongste analyse vonden onderzoekers van de Technische Universiteit van Valencia nu wel een aantal verdachte pluimen. In het gebied werden maar liefst 37 zogenoemde extreme puntbronnen gelokaliseerd, waar per uur meer dan vijfhonderd kilogram methaan in de atmosfeer wordt geblazen.
“Een zorgelijke situatie”, zegt hoogleraar klimaatwetenschap Sander Houweling van de Vrije Universiteit Amsterdam, die niet bij het onderzoek betrokken is. “Je zou hopen dat de Amerikaanse olie- en gasindustrie haar zaakjes voor elkaar heeft. Maar dit wekt toch de indruk dat er nonchalant wordt omgesprongen met lekkages.”
Vier jaar Trump
Een van de mogelijke oorzaken van de methaanlekken is het feit dat het toezicht er de laatste jaren niet strenger op is geworden, zegt Houweling. Onder de vorige president Trump zijn veel milieuregels afgezwakt en zijn budgetten van toezichthouders beknot. “Hier zie je de mogelijke consequentie.”
Volgens Maasakkers laat de nieuwe studie zien dat met een combinatie van technieken methaanlekken die eerder onzichtbaar bleven wereldwijd kunnen worden opgespoord. “We proberen over de hele wereld te zoeken naar verhoogde concentraties.” Om vervolgens in te zoomen. “Zodat je lekken kunt vinden waar mensen niet van weten. Om die te dichten.” Eerder ontdekte Tropomi zo een groot methaanlek in Turkmenistan.
De enorme methaanlekkages zijn frustrerend, vindt Houweling. “Wij doen hier ons uiterste best om de uitstoot van CO2 terug te dringen en tegelijk ligt klimaatbescherming daar voor het oprapen.”
Ook Shell is actief in het Permian Basin. Volgens recente mediaberichten zou het olieconcern overwegen zijn aandeel in het enorme olieveld te verkopen, in een poging de eigen CO2-uitstoot te verlagen. Shell werd in mei door een Nederlandse rechter gesommeerd zijn CO2-emissies nog dit decennium te reduceren met 45 procent ten opzichte van 2019.
‘Doe dan tenminste iets nuttigs met dat methaan’
Het terugdringen van de methaanlekkages is voor iedereen gunstig, zegt hoogleraar Houweling. “Lekkage is economisch verlies. Nu het toch naar boven komt, zou je dit aardgas ook kunnen afvangen en het gebruiken voor andere doelen, zoals het verwarmen van huizen of het opwekken van elektriciteit.” Door het methaan te verbranden ontstaat CO2, dat veel minder schadelijk is voor het klimaat dan methaan.
Van het methaan dat in het Amerikaanse olieveld vrij komt, zouden volgens de eerdere studie twee miljoen Amerikaanse huishoudens van energie voorzien kunnen worden.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
