Experts erg kritisch voor verpakken PFOS-grond: “Ik denk eerder aan iets als een sarcofaag”

PFOS kwam sinds vorige maand prominent in het nieuws, concreet gaat de affaire om chemische stoffen in de grond. De synthetische stof PFOS is interessant voor de industrie omdat ze water-, vet- en vuilafstotend is, denk aan regenjassen, schoonmaakmiddelen, verpakkingen of anti-aanbakpannen. Een nadeel is dat ze bijna niet afbreekbaar is, waardoor ze erg lang in de grond aanwezig blijft. PFOS-deeltjes zijn niet natuurlijk, ze kunnen wel in de natuur terechtkomen door wind of afvalwater van bedrijven.

De fabriek 3M in Zwijndrecht produceerde tussen 1976 en 2002 PFOS; de PFOS-waarden rondom de fabriek bleken veel te hoog. De hele situatie kwam naar boven tijdens de graafwerken voor de nieuwe Scheldetunnel van de Oosterweelverbinding in Antwerpen. De PFOS-vervuiling van 3M zou al 20 jaar lang geweten zijn, maar pas nu komt er op aandringen van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) een onderzoekscommissie specifiek voor de PFOS-affaire.

Vanwege de PFOS-vervuiling vroeg de regering mensen die binnen een straal van 10 kilometer rond de fabriek wonen om zo weinig mogelijk eieren van eigen kippen of zelfgeteelde groenten te eten. Een oplossing op lange termijn is de grond zuiveren. Dat kan het beste door de vervuilde grond weg te graven en te vervangen met propere. Maar wat met de PFOS-grond? 

Bouwheer van de Oosterweelverbinding Lantis verzekerde dat de vervuilde grond de site niet zal verlaten. Lantis liet weten dat ze de grond verpakken in waterdichte plastiek en dat de zakken PFOS-grond vervolgens op de werf blijven. Op deze procedure komt nu kritiek van experten.

Experten lieten vandaag in de Vlaamse onderzoekscommissie hun licht schijnen op de kwestie van de PFOS-grond. Zij staan erg kritisch tegenover de plastieken verpakking van de grond en mogelijk hergebruik, ze vinden dat er voorzichtiger moet worden omgegaan met de PFOS-grond. 

Toxicoloog Jacob De Boer van de Vrije Universiteit Amsterdam neemt Nederland, dat twee jaar geleden al met PFOS-vervuiling te maken kreeg, als voorbeeld. Hij haalt aan dat de Nederlanders veel meer voorzorgsmaatregelen namen dan wij. Wim De Coen van het European Chemicals Agency sluit zich bij De Boer aan: “Wat er nu opgegraven wordt, dat geeft kopzorgen. Met die grond moet je heel voorzichtig omgaan. Ik denk dan eerder aan iets als een sarcofaag dan aan een doek en een folie. Dat is niet houdbaar op termijn.”