“Militaire inlichtingendienst ADIV heeft zware fouten gemaakt in de zaak-Jürgen Conings”: rapport Comité I is vernietigend

Midden juni gaf federaal minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) al uitleg bij een eerste interne rapport over de zaak-Conings, maar nu is ook het langverwachte rapport van het Comité I, het orgaan dat onze inlichtingendiensten controleert, klaar. De conclusie is vernietigend: alambel na alarmbel ging af, maar met die info heeft de inlichtingendienst ADIV niets gedaan. Het rapport van Comité I wordt morgen behandeld in het parlement. “Het beeld dat je krijgt is dat ADIV een probleemkind is onder de veiligheidsdiensten. Telkens weer worden mankementen vastgesteld en aanbevelingen gedaan om het beter te doen, en telkens wordt er niets mee gedaan", vertelt VTM Nieuws-journalist Faroek Özgünes. 

Het is “onmiskenbaar” dat er “ernstige fouten” zijn gebeurd op alle niveaus van de dienst, maar ook in de hiërarchische lijn binnen Defensie, staat te lezen in het rapport, dat Belga deels kon inkijken. Het gaat onder meer om een structureel personeelstekort en een erg groot personeelsverloop, waardoor kennis en ervaring verloren gingen. Daarnaast werd Jürgen Conings binnen zijn eenheid zelf te weinig opgevolgd binnen, terwijl hij wel al sinds februari op een lijst van het orgaan voor de dreigingsanalyse OCAD figureerde. Die informatie is niet doorgestroomd in de hiërarchie. Tot slot was er een gebrek aan een duidelijk beleid rond extremistisch gedachtegoed onder militairen. 

_{(lees verder onder video)}

Zo stond militair Conings sinds eind augustus 2020 bij het OCAD - het overheidsorgaan dat een dreigingsanalyse doet - bekend als een ‘Potentieel Gewelddadige Extremist, niveau 3', wat betekent dat iemand een aanslag gaat plegen maar men alleen niet weet waar of wanneer. Maar de militaire inlichtingendienst ADIV deed amper moeite om die gegevensbank van OCAD te raadplegen, blijkt uit het rapport. Het was al bekend dat Conings vrije toegang had tot wapens en munitie, ondanks het feit dat hij bekend stond een ernstige veiligheidsrisico. Nu blijkt dat ADIV daar niet van op de hoogte was en nooit controles heeft gedaan. 

Midden februari verscheen Conings wel op de radar van het ADIV: die besloot Conings, via bijzondere inlichtingenmethoden, met arendsogen te volgen. Maar een week later, op 24 februari 2021, was er niemand van ADIV aanwezig op een cruciale vergadering met de Local Task Force in Limburg. Daar zouden nochtans mogelijke maatregelen tegen de terreurdreiging van Conings genomen worden.

Ondanks de belofte om de militair van dichtbij op te volgen, blijft het 2,5 maand stil bij ADIV. Begin mei geven ze zelfs prioriteit aan een andere zaak. Twee weken later verdwijnt Conings compleet van de radar, met het gekende gevolg. 

“Jurgen Conings is in 2015 voor het eerst op de radar van staatsveiligheid gekomen”, legt Özgünes uit. Dat gebeurde nadat hij op Facebook sympathiseerde met een paramilitaire groep die de Assyrische christenen wilde beschermen tegen IS in Irak. “Maar en waren verschillende rapporten dat Conings ook deel uitmaakte van extreemrechtse groeperingen zoals het Vlaams Legioen en The Knights of Flanders”, vertelt Özgünes. Ook dat hij contact had met de oprichter van de neonazistische beweging Bloed Bodem Eer en Trouw was bekend. “Jürgen Conings werd beschouwd als lid van één van de meest radicale rechts-extremistische groeperingen in ons land, alleen: ADIV zag het niet”, klinkt het.

Na racistische opmerkingen op sociale media kreeg Conings in 2019 wel eens vier dagen “gewoon arrest”, wat betekent dat hij de kazerne niet mocht verlaten. “Hij stond op een watchlist van ADIV van geradicaliseerde militairen, maar ook niet meer dan dat. Daar werden geen maatregelen aan gekoppeld”, vertelt Özgünes. Dat er bij het parket van Limburg acht dossiers liepen tegen Jurgen Conings, wegens bedreigingen, slagen en verwondingen en wapenbezit, dat werd nooit doorgegeven aan defensie. “Voor het bedreigen van Marc Van Ranst werd Conings zelfs nooit verhoord.”

Volgens de VTM Nieuws-journalist valt het Ludivine Dedonder, minister van Defensie, niet te verwijten dat zij niets afwist van “een probleemmilitair Jürgen Conings.” “Zelfs de eigen baas van ADIV wist niet eens van zijn bestaan, wat nogmaals wijst op de miscommunicatie binnen ADIV.” Toch heeft zij volgens Özgünes verantwoording af te leggen als hiërarchisch eindverantwoordelijke van de ADIV. “Die inlichtingendienst kampt al met een gebrek aan mensen en middelen, met een duidelijke structuur, met een strategische visie”, klinkt het. 

Bekijk ook: