Opnieuw botsen Ecolo en MR: hoe de zaak-Haouach de Vivaldi-regering achtervolgt

“De discussie is niet: stellen we de scheiding tussen kerk en staat in vraag? Wel: hoe we haar laten inpassen in een veranderende demografie?” Met deze uitspraak afgelopen weekend heeft Ihsane Haouach het politieke debat over haar eigen aanstelling als regeringscommissaris bij het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen opnieuw brandstof gegeven. Bedoelde ze dat door een hoger aantal moslims in onze samenleving een fundamenteel rechtsprincipe moest worden aangepast?

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez uitte begin vorige maand al scherpe kritiek toen bekend werd dat ze namens de regering in de raad van bestuur zou zetelen. 

De reden was toen dat Haouach een hoofddoek draagt, en volgens de Franstalige liberalen moeten mensen die voor de overheid werken neutraal zijn. Uitgerekend bij het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen is voor hen een hoofddoek uit den boze. Omdat de benoeming al ondertekend was, en geen enkele andere regeringspartij de beslissing wilde herzien, moest MR inbinden.

Alleen, na haar uitspraken van afgelopen weekend laaide de kritiek opnieuw op. Opnieuw was het Bouchez die, onder meer via de sociale media, haar positie in vraag stelde. “Ze geeft de basisargumenten van de omvolkingstheorie van extreemrechts”, zo stelde hij. 

Vertrouwen?

In de commissie Gezondheid en Gelijke Kansen dinsdag wilde de oppositie haar ter verantwoording roepen tijdens een hoorzitting. De meerderheid stemde die optie weg. Opmerkelijk: MR onthield zich. “Dit was onze enige kans om de betrokkene, mevrouw Haouach zelf, te horen”, zei N-VA-Kamerlid Darya Safai. “Ik betreur dat we niet konden rekenen op de expliciete steun van de MR.” 

De Franstalige liberalen willen in plaats daarvan bevoegd staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo) aan de tand voelen donderdag tijdens de plenaire zitting.  Het waren ook de Franstalige groenen die Haouach aanstelden. “Dit gaat ook over politieke verantwoordelijkheid”, zegt Bouchez. “Deelt ze de mening dat onze rechtsprincipes buigzaam zijn? En als dat niet zo is, kan ze dan nog vertrouwen hebben in haar?”

Terwijl MR vorige maand maar weinig tractie vond bij andere regeringspartijen, zien Open Vld en de groenen zich nu wel genoodzaakt te reageren. Na druk overleg achter de schermen, waarbij de verwijten tussen MR en groenen over en weer vlogen, werd overeengekomen dat de regering in het parlement duidelijk zou maken dat ze niet achter de uitspraken van Haouach staat. 

“De grondwettelijke beginselen zoals scheiding kerk en staat moeten we niet herdefiniëren omwille van wijzigende demografie”, gaf Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert al een voorzet op Twitter. “Wij rekenen erop dat de regering dit in de Kamer bevestigt.”

Wouter De Vriendt, die namens de Groen/Ecolo-fractie spreekt, sloot zich daarbij aan. “Natuurlijk moet hier verduidelijking van de regering komen donderdag”, zegt hij. “De scheiding tussen kerk en staat is een onwrikbaar principe en wordt alleen maar belangrijker in een sterk religieuze omgeving.” 

Tegelijk voegt De Vriendt eraan toe dat er een “misverstand” in het spel is en de woorden van Haouach mogelijk fout zijn geïnterpreteerd. “Maar al te vaak worden halve quotes misbruikt om het identitaire debat op te poken. Een futiliteit wordt opgeblazen voor eigen gewin. Maar onze samenleving kraakt onder dat soort gestook.” Schlitz zelf geeft voorlopig geen commentaar, maar liet de voorbije dagen al weten dat de uitspraken van Haouach voor eigen rekening zijn. 

Incident

Woensdag volgt er overigens al een rechtstreekse confrontatie, tijdens de raad van bestuur van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. Haouach haar eerste vergadering als regeringscommissaris, vorige woensdag, gaf meteen aanleiding tot een incident. 

De vertegenwoordiger van MR, tevens hoofd van de studiedienst van de partij, Corentin de Salle, had haar verzocht om haar hoofddoek tijdens de vergadering af te nemen. “Ik voelde me rechtstreeks aangevallen”, zei Haouach daarover in Le Soir. “Ik heb altijd gedacht dat het debat over neutraliteit ging, maar toen heb ik begrepen dat er een seksistische en racistische ondertoon was.” 

De Salle verdedigt zich door te stellen dat hij enkel de neutraliteit voor ogen had en nooit op de man of vrouw wilde spelen. “Het is toch ook niet normaal dat een scheidsrechter het truitje draagt van een van de ploegen op het veld?” Bouchez verwacht dat ook het instituut afstand neemt van de uitspraken van Haouach.

De oorlog tussen Ecolo en MR die nu wordt uitgevochten is niet nieuw. Al tijdens de kiescampagne in 2019 was het hard tegen onzacht. Onder meer een Ecolo-folder over de hoofddoek en onverdoofd slachten in Brussel, was voor de MR het sein om de aanval in te zetten. 

Toch verloren de Franstalige liberalen zwaar in Brussel en Waals-Brabant, omdat heel wat mensen van de hogere middenklasse gecharmeerd waren door het groene alternatief. 

Regelmatig beschuldigt Bouchez Ecolo van ‘communautarisme’, dat de partij haar standpunten zou bepalen enkel om kiezers met buitenlandse roots te overtuigen. Telkens botsen ze opnieuw, terwijl de coalitiepartners er alles aan doen om die spanningen buiten de regering te houden. Mogelijk zal dit debat straks ook weer gaan liggen, maar het is wachten op een nieuwe opstoot.