De eerste resultaten van een onderzoek door Pfizer en BioNTech tonen aan dat een derde dosis van het bestaande coronavaccin niet alleen veilig is, maar dat het aantal antilichamen er ook vijf tot tien keer door verhoogt in vergelijking met de niveaus na de oorspronkelijke dosissen. Dat melden de farmabedrijven in een persbericht. De booster zou zes à acht maanden na de tweede dosis worden toegediend.

De eerste resultaten zijn slechts gebaseerd op tien à twintig proefpersonen die na zes maanden een booster kregen, maar “de data zijn zo duidelijk dat we er compleet vertrouwen in hebben dat de volledige studie die zal bevestigen”, aldus hoofdonderzoeker van Pfizer Mikael Dolsten.

Volgens de farmabedrijven bleef de bescherming tegen ernstige ziekte tijdens de zes maanden na de aanvankelijke vaccinatie hoog, maar begon die te verminderen naar het einde van die periode toe. Dat in combinatie met de opmars van nieuwe virusvarianten “zijn cruciale factoren in ons geloof dat een boosterdosis waarschijnlijk nodig zal zijn om hoge niveaus van bescherming te behouden”.

Eens verdere resultaten bekend zijn, plant Pfizer naar verwachting in augustus noodgoedkeuring voor gebruik te vragen aan het geneesmiddelenagentschap van de VS, de FDA. Het bedrijf is naar eigen zeggen ook al in gesprek met de regulator in de Europese Unie over de nieuwe resultaten. Pfizer en BioNTech denken “in de komende weken” de gegevens voor te kunnen leggen en goedkeuring aan te vragen aan het Europese geneesmiddelenagentschap (EMA).

Minder werkzaam tegen delta?

Volgens hoofdonderzoeker Dolsten komt het bedrijf nu al naar buiten met de voorlopige resultaten omdat veel ongerustheid en angst heerst over de besmettelijkere deltavariant van het coronavirus. De uitgevoerde studie zou betrekking hebben op bescherming tegen het oorspronkelijke virus en de bètavariant (de Zuid-Afrikaanse), maar Pfizer is zelfverzekerd dat een derde dosis ook goed werkzaam zal zijn tegen de deltavariant. “Pfizer en BioNTech voeren tests uit om die verwachting te bevestigen”, klinkt het donderdag in het persbericht.

Woensdag was bekendgeraakt dat volgens Israëlisch onderzoek het Pfizer-vaccin slechts 64 procent beschermt tegen besmetting met de deltavariant, terwijl vóór de opmars van die variant in het land nog een effectiviteit van 94,3 procent was vastgesteld. Wel zou het Pfizer-vaccin nog 93 procent bescherming bieden tegen ernstige ziekte, ziekenhuisopnames en overlijdens.

Volgens hoofdonderzoeker van Pfizer Dolsten zijn twee dosissen van het vaccin wel degelijk effectief tegen de deltavariant en interpreteert het bedrijf de Israëlische gegevens als een teken dat de niveaus van antilichamen in het bloed gezakt zijn sinds mensen er in januari en februari gevaccineerd begonnen te worden. Bij een uiterst besmettelijke virusvariant, zoals delta, kunnen daardoor toch milde besmettingen doorbreken, aldus Dolsten.

Aangepast vaccin

Volgens Dolsten is het nuttig om, met boostervaccins, ook milde gevallen van Covid-19 te voorkomen, omdat zo besmettingen vertraagd kunnen worden die aanleiding kunnen geven tot het ontstaan van nieuwe varianten. En omdat zo langdurige gevolgen van een besmetting voorkomen kunnen worden, zoals bij vaak jonge patiënten die nochtans niet zwaar zieken werden.

Intussen plant Pfizer ook testen op proefpersonen, naar verwachting vanaf augustus, met een aangepast vaccin dat specifiek extra bescherming moet bieden tegen de deltavariant. De mRNA-vaccins zoals dat van Pfizer kunnen vrij snel aangepast worden. Al zegt Dolsten dat het onwaarschijnlijk is dat zo’n nieuwe versie nodig zal zijn, omdat het bestaande goed werk levert in het produceren van antilichamen tegen de deltavariant.

Dat werd donderdag overigens bevestigd in een kleinschalige studie van Franse onderzoekers, gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Nature. Zo’n drie maanden na toediening van de tweede dosis bleek het Pfizer-vaccin nog effectief tegen de deltavariant, zij het drie tot vijf keer minder dan tegen de alfavariant (de Britse).