Geneesmiddel tegen astma en hooikoorts dat 160.000 Belgen gebruiken, kan ernstige bijwerkingen veroorzaken

Het zijn de artsen Patrick Vankrunkelsven en Marleen Finoulst die aan de alarmbel trekken. Montelukast is een geneesmiddel dat al sedert 1997 op de markt is en vaak wordt voorgeschreven omdat het zo'n efficiënt en eenvoudig gebruik kent. Met één pilletje onderdruk je de astmaklachten. En gaandeweg werd het gebruik ook uitgebreid, vooral ook voor hooikoortslijders. Pas de laatste jaren zijn die gevaarlijke nevenwerkingen aan het licht gekomen.

"Aanvankelijk was er geen duidelijkheid over die nevenwerkingen", zegt huisarts en professor Patrick Vankrunkelsven (KUL). "Maar de laatste jaren is dat verband tussen het gebruik van Montelukast en neuro-psychiatrische aandoeningen, die vrij vaak voorkomen, wel gelegd. En daarom moeten we goed afwegen of het wel de moeite loont dit geneesmiddel voor te schrijven."

In ons land nemen toch nog zo'n 160.000 patiënten dit middel, ook kinderen. Dat gaat over 18 miljoen dosissen per jaar. "Toen het op de markt kwam leek het een erg interessant geneesmiddel", zegt Vankrunkelsven. "Naar die nevenwerkingen werd bij de ontwikkeling van het product niet meteen gevraagd. Slaapstoornissen, nachtmerries. Dat lijkt in het begin trouwens ook onschuldig. Maar als het leidt tot depressie is dat wel heel ernstig. Pas de laatste jaren is er ook actief gevraagd naar het gebruik van het middel en die nevenwerkingen. Volgens een recente studie is dat zelfs tot de helft van de gebruikers het geval."

Zowat een jaar geleden stuurde het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) in ons land een rondzendbrief naar huisartsen en specialisten met het verzoek patiënten te waarschuwen. "Maar je krijgt zoveel post in de bus, dat veel van die brieven nauwelijks gelezen worden", beweert Vankrunkelsven. "We moeten die mogelijke bijwerkingen veel duidelijker vermelden op de bijsluiter. In de VS is het verplicht de waarschuwing in een dik zwart kader te plaatsen, zodat iedereen het ziet staan. Bij ons moet je het in de kleinste lettertjes gaan zoeken onder mogelijke zeldzame nevenwerkingen. Die rondzendbrief is dus wel een goed initiatief, maar duidelijk onvoldoende." 

"Er zijn trouwens betere middelen voor de behandeling van astma en hooikoorts. Zo hebben puffers met ontstekingswerende en luchtwegverwijdende werking de voorkeur. Montelukast is doorgaans slechts het derde product in de rij. Ik pleit ervoor om het pas voor te schrijven als de andere middelen niet helpen", besluit Vankrunkelsven. In alle geval is het aangewezen om met de huisarts te praten over en te zoeken naar de beste behandelingsmethode voor het probleem.

Goed nieuws is wel dat de nevenwerkingen snel verdwijnen na het stoppen met het toedienen van het product. Bij de meeste patiënten is dat al een drietal dagen na de behandeling.