Wat mogen wij de komende weken verwachten van de oprukkende deltavariant?

83 procent op een eindrapport voor scholieren is reden tot juichen. Helaas slaat dit cijfer op de stijging van het aantal coronabesmettingen in ons land. Het gaat bijna om een verdubbeling in een week tijd. Gemiddeld testen nu dagelijks 934 Belgen positief op het virus. Deze steile klim in de besmettingscijfers is te wijten aan de dominantie van de deltavariant. 

Als de besmettingen omhoogschieten, dan weten we dat de curve van de ziekenhuisopnames zal volgen. Toch is er wat veranderd, met dank aan de vorderende vaccinatiecampagne. De vraag is dus: komt er een rimpel of een golf op ons af? Om een idee te krijgen, kijken experts naar het VK, waar de deltavariant eerder voet aan wal zette. Vanaf 1 mei lieten de Britse cijfers, die toen erg laag waren, meteen een behoorlijke stijging optekenen. 

Voor ons land schat biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/UAntwerpen) dat drie op de vier nieuwe besmettingen deltagevallen zijn. “In het VK is er op 1 mei eigenlijk een vierde golf begonnen”, zegt  Molenberghs. “In mei waren er per dag ongeveer 2.000 gevallen. Vandaag, twee maanden later, zijn dat er 32.000. Het aantal besmettingen is er maal 16 gegaan.” 

In dezelfde maand begonnen de Britse ziekenhuizen weer meer coronapatiënten op te nemen. Op 1 mei waren dat er in het VK 100 per dag, tegenover 563 begin vorige week. Als statistici het rekensommetje maken, dan komen ze op basis van de Britse cijfers tot deze vaststelling: telkens als de besmettingscijfers verdubbelen, dan stijgen de hospitalisaties met 50 procent. Anders uitgedrukt: de hospitalisaties gaan dan maal 1,5. 

Ook al stijgen de Britse hospitalisaties in verhouding nu minder snel dan tijdens de tweede golf eind vorig jaar, toch is er nog een serieuze dreiging. Premier Boris Johnson wil nog altijd op 19 juli zo goed als alle coronamaatregelen in Engeland lossen. Maar net als winst op het EK lijkt dat een tikje overmoedig. 

Andere Europese landen maatregelen neigen juist weer naar verstrenging. Frankrijk legt het sociale leven zowat lam voor wie nog niet gevaccineerd is of geen coronacertificaat heeft. Nederland sleutelt aan enkele versoepelingen, nadat de besmettingscijfers er door het dak gingen.

Deze week zijn in Nederland 51.957 besmettingen gemeld, ruim zes keer zoveel als de week daarvoor. Met bijna 7.500 meldingen per dag ligt de geregistreerde besmettingsgraad weer op het niveau van begin mei. Nederland heeft dus dezelfde stijging gerealiseerd als de Britten, maar deed daar enkele weken over in plaats van twee maanden. En toch blijft het in de Nederlandse ziekenhuizen voorlopig rustig. 

Verdubbeling

Het effect van die stijgende besmettingscijfers zal zich volgens Molenberghs pas eind deze maand laten zien. Ook hier zullen de ziekenhuisopnames dan nog omhooggaan. “De besmettingscijfers verdubbelen om de acht à negen dagen”, zegt Molenberghs. “Dat wil zeggen dat we over een week of tien dagen een stijging zien van maal 1,5.” 

Momenteel belanden er dagelijks meer dan 17 mensen in het ziekenhuis met corona en liggen er 89 op intensieve zorg. Als België het Britse model volgt, dan zouden er over een dikke week, dagelijks 26 mensen opgenomen worden. Een enorm verschil met de tweede golf, al blijft voorzichtigheid geboden.  

Dat is dankzij de vaccinatiecampagne die op volle toeren draait: er zijn steeds meer mensen beschermd tegen het virus. Maar Israël toont aan dat zelfs een vaccinatiekampioen op zijn hoede is voor de deltavariant. Omdat er meer ernstige gevallen de ziekenhuizen binnenkomen, moeten de Israëli’s de hoop om terug te keren naar een normaal leven nog even opbergen. 

Nadat enkele weken geleden de regels rond social distancing op de schop gingen, heeft de Israëlische regering haar strategie omgegooid: binnen moeten de mondmaskers opnieuw aan en reizigers die in Israël aankomen, moeten in quarantaine. Al zorgt de vaccinatie er wel voor dat er in Israël nauwelijks nog doden vallen. 

Overlegcomité 

Voor ons land kan de vaccinatie volgens Molenberghs de overlijdens laag houden, omdat ouderen al een prik kregen, maar zal ze niet kunnen voorkomen dat de ziekenhuisopnames weer stijgen. Een groot deel hangt af van welke maatregelen België de komende weken neemt. Vrijdag zit het Overlegcomité samen om deze knopen door te hakken. 

“Er is niet enkel de deltavariant”, zegt Molenberghs. “Er zijn ook de terugkerende reizigers, die vaker positief testen dan de rest van de bevolking. In een aantal gemeenten in de grote regio rond Brussel en Waals-Brabant zien we snelle stijgingen in de covidgevallen. Natuurlijk werpen de vaccins hoe langer hoe meer een dam op tegen het virus. Maar voorlopig is maar de helft van de volwassen bevolking volledig gevaccineerd. 

“Als het beleid alles weer zou open zetten, volstaat de vaccinatiegraad niet om een nieuwe golf tegen te houden. Dan ontstaat er na verloop van tijd weer een redelijk grote druk op de ziekenhuizen. Het komt er dus nog op aan om een goed evenwicht te vinden tussen maatregelen en vaccins.”