Het was een uitzonderlijke neerslag die de zuiderse uithoek in ons land de afgelopen dagen moest verwerken. “Klopt. Maar de uitzonderlijke neerslag kan zich ook in Vlaanderen voordoen. Al zijn de rivieren in Wallonië wel anders van aard. De Schelde is in de eerste plaats een getijdenrivier, waar de zijrivieren als de Dijle, Zenne, Rupel en de Nete onderhevig aan zijn. De getijden bepalen de toevoer van opperwater. Als daar dan zo’n massale hoeveelheid regen bijkomt, dan zijn overstromingsgebieden een perfecte buffer. Daar werken we aan”, zegt De Preter.

LEES OOK: Waterellende roept herinneringen op bij inwoners van Ruisbroek

Het Sigmaplan neemt Vlaanderen in bescherming tegen overstromingen. Bij extreme weersomstandigheden kunnen de Schelde en haar bijrivieren gevaarlijk hoge waterstanden bereiken en zelfs overstromen. Daarom investeert het Sigmaplan in stevige en hogere dijken en een ketting van natuurlijke overstromingsgebieden in de rivierenvalleien. “Op die manier geven we de rivieren ruimte om te stromen én te overstromen. Die ruimte hebben ze in het verleden te weinig gekregen.”

Nieuwe overstromingsgebieden

In Mechelen is het overstromingsgebied Zennegat klaar. In de cluster langs de Dijlemonding Zennegat worden nieuwe gecontroleerde overstromingsgebieden aangelegd. “Het gaat om Bovenzanden en Tien Vierendelen (in Heindonk) en de Grote Vijver Noord (Walem). Hier wordt in twee fasen een compartimenteringsdijk aangelegd om het noordelijk en zuidelijk deel van de Grote Vijver van elkaar af te scheiden. Aan Tien Vierendelen in Heindonk zijn de voorbereidingswerken al begonnen. Die gaan nog zeker twee jaar duren”, gaat De Preter verder.

Op het grondgebeid van Rijmenam (Bonheiden) worden naast de Bovendijle – opwaarts Mechelen en Haacht – twee overstromingsgebieden aangelegd. “Klein van omvang, maar zeer efficiënt bij hoge waterstanden. Deze werken worden volgend jaar opgestart. Dat neemt wat tijd in beslag. De bestaande dijk wordt verlaagd en verstevigd tot een zogenaamde overloopdijk. Bij stormtij loopt het water over de overloopdijk het overstromingsgebied in. De ringdijk houdt het water tegen, zodat het geen overlast veroorzaakt in de omliggende gebieden. De sluizen aan de Dijle en de Nete voeren het water af naar de rivieren van zodra het peil daar weer gezakt is.”

Meer bufferzones nodig

In Bornem worden langs de Schelde in een groene oase van 216 hectare, waterbuffers aangelegd. Mogelijk staat er ook wat te veranderen bij de afwatering van de Vliet. Voorlopig mondt de Klein-Brabantse rivier via een pompstation nog uit in het Zeekanaal Brussel-Schelde. De Vlaamse Milieumaatschappij denkt eraan om ze richting Bornem te laten afwateren.

Door de overstroming in Wallonië steeg de voorbije dagen het waterpeil in het Zeekanaal Brussel-Schelde vrij hoog. “Een gelijkaardig verhoogde afvoer is er geweest in Lier-Heist-op-den-Berg, maar de alarmdrempel werd er niet bereikt. Wel zijn meer bufferzones nodig langs de Nete in Lier. Het is allemaal een kwestie van budget en prioriteiten”, weet De Preter.

Of we in het Rivierenland beveiligd zij tegen overstromingen? “Dat durf ik niet zeggen. De klimaatsverandering zorgt voor een stijgende zeespiegel, die meer water naar onze zijrivieren zal stuwen. Het Sigmaplan moet verder gezet. Dat staat buiten kijf”, besluit Hans De Preter.