Sinds 23 mei houden meer dan 400 mensen zonder papieren een hongerstaking in de Brusselse Begijnhofkerk, de VUB en de ULB, als laatste strohalm op een collectieve regularisatie. Vrijdag zijn enkele van hen ook begonnen met een dorststaking en weigeren ze nog iets te drinken. Hun gezondheidstoestand verslechtert ook zienderogen, aldus Dokters van de Wereld. “Hun toestand is van dien aard dat de dood elk moment kan intreden”, klinkt het.

LEES OOK. Hongerstaking schakelt versnelling hoger: waarom risico bestaat dat er snel doden zullen vallen en waarom politiek (nog) niet ingrijpt (+)

Als één van de hongerstakers effectief om het leven komt, zullen de ministers van de PS ontslag nemen uit de federale regering. Dat zou maandagochtend beslist zijn op het partijbestuur van de PS. “Bij het overlijden van één van de sans-papiers zullen de ministers en staatssecretarissen van de PS binnen het uur ontslag nemen”, zou vicepremier Dermagne aan premier Alexander De Croo en de vicepremiers van de andere partijen hebben laten weten.

De PS is al langer ontevreden over de manier waarop de regering deze crisis aanpakt. De partij stelde zondag – samen met Groen en Ecolo – al voor om het dossier uit handen van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi te nemen, en toe te vertrouwen aan premier De Croo. Maar daar willen de andere coalitiepartners niet van weten.

“Op een moment dat 31 mensen het leven verloren, dat honderden huizen verdwenen en duizenden mensen geen dak boven het hoofd hebben, is het laatste waar de mensen nood aan hebben, een nieuwe politieke crisis”, reageerde premier De Croo na afloop van het Overlegcomité. Hij kan zich naar eigen zeggen dat iemand verantwoordelijk zoiets zou doen. “Wat men van ons verwacht, is dat we problemen oplossen en er geen creëren. Ik denk dat het gezond verstand hopelijk bij iedereen zal terugkeren.”

De premier onderstreepte dat hij het volste vertrouwen behoudt in staatssecretaris Mahdi, “die het moeilijke dossier van bij het begin heeft bestuurd en dat ook verder zal blijven doen. Ik heb honderd procent vertrouwen in hem”, luidde het.

De eerste minister somde de verschillende stappen op die zijn gezet om een uitweg te vinden uit de hongerstaking, die al bijna twee maanden aan de gang is. “Diegenen die zeggen dat er niets is gebeurd, hebben de voorbije weken niet zeer goed opgelet.” Daarbij liet hij zich ontvallen dat het “niet altijd eenvoudig” was individueel actievoerders te spreken of om toegang te krijgen tot de gebouwen.

LEES OOK. Egbert Lachaert (Open VLD) wil niet weten van voorstel groenen en PS: “Zo blijft die hongerstaking duren”

Mahdi stelt “speciaal gezant” aan

Mahdi liet maandagmiddag weten “elke mogelijke actie te ondernemen om deze hongerstaking te beëindigen”: zo benadrukt hij dat “de overheid gisteren opnieuw medische hulp heeft aangeboden”, en dat “de medische situatie dagelijks wordt opgevolgd.”

Maar maandag werd ook beslist om een “speciaal gezant” aan te stellen om “als brugfiguur hongerstakers naar de bestaande procedures toe te leiden”. Het gaat om Dirk Van den Bulck, de huidige commissaris-generaal van het onafhankelijk Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen. “Deze gezant zal ter plaatste gaan op de sites en in de neutrale zone”, aldus een woordvoerder. “Mensen uit de hongerstaking kunnen individueel hun dossier bespreken met medewerkers van de Dienst Vreemdelingenzaken in de neutrale zone.”

Groen-voorzitter Meyrem Almaci is tevreden dat staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi een soort bemiddelaar heeft aangesteld in het dossier van de hongerstakende mensen zonder papieren. “We hebben steeds gepleit voor het aanduiden van een bemiddelaar en hopen dat dit tot een doorbraak kan leiden. We roepen de hongerstakers dan ook op om mee te stappen in deze bemiddeling”, zegt Almaci.

Staatssecretaris Mahdi wijst ook op de bestaande medische procedures. “Mensen die ernstig ziek zijn, hebben een dringend medische behandeling nodig. Zij kunnen daarnaast ook beroep doen op de bestaande verblijfsprocedures voor mensen die ernstig ziek zijn en een aanvraag indienen”, aldus Mahdi.

“Gedwongen opname”

Volgens CD&V-voorzitter Joachim Coens telt nu maar één ding, “doden vermijden”. Volgens Coens moet daarvoor de groepsdruk doorbroken worden, maar is er ook dringende medische interventie en desnoods een gedwongen ziekenhuisopname nodig voor wie in levensgevaar is. “Medische hulp geven, ook aan zij die tot op heden weigerden”, is hij duidelijk op Twitter.

CD&V-vicepremier Vincent Van Peteghem hamert er ook op dat het Rode Kruis toegang moet krijgen tot de hongerstakers in de Begijnhofkerk. “Het feit dat het Rode Kruis geen toegang krijgt tot de mensen in de Begijnhofkerk vind ik onbegrijpelijk en dat verontrust mij”, zegt hij. Verder doet Mahdi er volgens Van Peteghem alles aan om “binnen de wet” duurzame oplossingen te vinden. “Deze mensen verdienen duidelijkheid. Geen tijdelijke of valse hoop. Dat kunnen we enkel bieden wanneer we hun persoonlijk dossier kennen.”

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez roept intussen op om het hoofd koel te houden. “De menselijke situatie is dramatisch, maar hongerstaking is geen onderhandelingsmethode. Mensen verwachten verantwoordelijkheid van ons, geen opbod”, tweet hij. “We moeten ook aan oplossingen werken in de strijd tegen covid en voor de slachtoffers van de overstromingen”, vindt Bouchez nog.

Egbert Lachaert van Open VLD is het daarmee eens. “Aan politieke dreigementen hebben burgers niets. Hopelijk werkt iedereen mee de nodige zorg te kunnen aanbieden aan diegenen in nood.”