Brasschaatse Civiele Bescherming in rampgebied: “Gezinnen met jonge kinderen waren volledig verkleumd”

Jan Beeldens is nu zesenhalf jaar bij de Civiele Bescherming in Brasschaat. De luitenant-kolonel is opgetogen met de steun die vanuit het buitenland kwam. “Wij zijn lid van een Europees mechanisme dat elkaar ondersteuning biedt. Maar tot nu hebben wij alleen maar hulp geboden. We doen dat met onze pompen. Nu krégen we voor het eerst hulp vanuit het buitenland. Het deed deugd te zien dat de eerste medewerkers er al twaalf uur na onze oproep stonden. De bijstand kwam uit Frankrijk, Nederland, Italië, Oostenrijk en Luxemburg.”

“De eerste oproep kwam uit Luik”, zegt Jan. “Dat was op woensdag 14 juli. De ernst was meteen duidelijk. Vanaf dag één hebben we meteen alles ontplooid. In eerste instantie gaan onze Flood Rescue Using Boats (FRUB, reddingsboten bij overstroming, red.) ter plaatse. Samen met de vestiging in Crisnée hebben we acht bootjes die we kunnen inzetten. Onze mannen zijn speciaal opgeleid om mensen onder de moeilijkste omstandigheden te bevrijden. Door dat stromend water drijven koelkasten, caravans en zo meer. Je moet die dingen trachten te ontwijken terwijl je de mensen in je bootje brengt.”

Kinderen op drijvende pick-up

Danny Van de Velde heeft bij de Brasschaatse Civiele Bescherming intussen 33 jaar op de teller staan. “Mij deed dit meteen denken aan de overstromingen in Maasmechelen in 1993. Maar dan wel een heel pak erger”, zegt hij. “Nu hebben we de eerste nacht twintig mensen uit een camping geëvacueerd, de tweede waren het er al zestig. Het waren hallucinante taferelen. Op die camping zat een gezin in een drijvende pick-up. Ze wilden in extremis met de wagen trachten te vluchten, maar geraakten niet weg en de wagen begon te drijven. Met twee kinderen, van 2 en 5, zaten ze uren in de striemende regen. Ze waren blauw van de kou en volledig verkleumd. Achteraf hoorden we dat ze het nu goed stellen. Dat doet enorm veel deugd. Eén man zat met twee dames op het dak van een camionette uren te wachten.”

Collega Dominique De Rijck is ook vrijwillig brandweerman. “Ik weet dat we soms berekende risico’s moeten nemen. Maar als je aan deze taak begint, dan ben je daartoe bereid. Het viel mij op hoe solidair de mensen daar zijn. Ook al zitten ze zelf in de miserie, toch helpen ze anderen die nog dieper in de problemen zitten.”

“We moesten soms keuzes maken”, zegt Dominique. “Op een bepaald ogenblik troffen we mensen die op een iets hoger niveau ingesloten zaten. We zouden dan door prikkeldraad moeten gaan om tot bij hen te geraken. Maar toen we zagen dat ze nog droog zaten, besloten we elders eerst hulp te bieden. Het was echt schrijnend. Je neemt die beelden wel mee naar huis. Gelukkig kan ik goed bij mijn vrouw ventileren. Zij doet dat bij mij trouwens ook.”

Duizend liter per seconde

Door deze ramp moest de Civiele Bescherming een reeks andere opdrachten annuleren. “Wij zijn elke dag wel ergens bezig”, zegt luitenant-kolonel Jan Beeldens. “Soms zijn het kleine vervuilingen die we moeten verwijderen. Sinds 2016 zijn we begonnen met drugslabo’s te ontmantelen. We doen dat minstens één keer per maand. Die labo’s zitten vol chemicaliën. In die labo’s druipt het zuur van de muren. Ik kom zelf uit de chemische sector, dus ik kan zeggen dat die niet echt volgens het boekje zijn opgebouwd. De cannabisplantages zijn ook niet zuiver meer. Wij hakselen die ter plaatse en de installatie vernietigen we. We zorgen ervoor dat alles onbruikbaar is.”

Nu is het in de Brasschaatse kazerne vooral tijd om te reinigen. Dat duurt langer dan de interventie zelf. Er zijn nog medewerkers actief in Limburg waar beken worden ontlast zodat de omliggende woningen niet kunnen overstromen. “We hebben verschillende types pompen, want je kunt niet zomaar iedere pomp overal gebruiken. Als we bijvoorbeeld een tunnel moeten leegpompen, dan gaat dat met duizend liter per seconde.”

De Brasschaatse Civiele Bescherming bestaat intussen al 64 jaar. Het was het vierde depot in ons land. Door de hervorming in 2019 bleven er nog twee grote vestigingen over: Brasschaat en Crisnée. Beide hebben zo goed als dezelfde grootte.