Motivatiepsycholoog Vansteenkiste: "Goede zaak dat men geen grote versoepelingen heeft aangekondigd”

Het Overlegcomité besliste om op koers te blijven met het zomerplan, maar er komen ook geen bijkomende versoepelingen. Dat is een goede zaak voor het welzijn van de bevolking, vindt Vansteenkiste. Die ziet bij de bevolking "niet zozeer bezorgdheid om besmet te worden, maar wel bezorgdheid over hoe de situatie zal evolueren".

De vaccinatiecampagne werpt zijn vruchten af, maar "het blijft dansen op een slappe koord tussen veiligheid bieden aan mensen en een stuk vrijheid teruggeven", zegt Vansteenkiste. Die gelooft niet dat veel mensen vragende partij zijn voor snelle en verregaande versoepelingen.

"De situatie is op mentaal vlak een stuk beter dan enkele weken geleden", zegt de onderzoeker. "De mensen ervaren weer een stuk meer autonomie, merken we. Het is niet zeker in welke mate grote versoepelingen nog belangrijk zijn om dat verder omhoog te krijgen."

De overheden moeten in elk geval vermijden dat versoepelingen en verstrengingen mekaar snel zouden opvolgen. "Het laatste wat mensen willen is een soort jojobeleid", zegt hij daarover. "De deur openzetten en weer moeten sluiten is mentaal veel meer belastend. Deze aanpak is dus beter voor het welbevinden."

De motivatie om de coronamaatregelen te blijven volgen staat wel onder druk en neemt zelf af als het gaat om bijvoorbeeld de mondmaskerplicht. "Maar wat we vooral zien is dat niet-gevaccineerde mensen minder gemotiveerd om de maatregelen te volgen. Er speelt wel een leeftijdseffect, omdat jongere mensen altijd al minder gemotiveerd zijn geweest."

Daarom is een preventieve aanpak in die leeftijdscategorie aangeraden, vindt Vansteenkiste. Dat kan door jongeren aan te moedigen om een negatieve zelftest voor te leggen wanneer ze bijvoorbeeld op kamp gaan. "Een voorzichtige aanpak is belangrijk om te vermijden dat kampen worden afgeblazen", met alle gevolgen voor het welzijn van de getroffen jongeren.

 Vansteenkiste vraagt zich ten slotte af hoe men de veiligheid op grote evenementen, die binnenkort weer zijn toegelaten, kan verzekeren. Er zijn nogal wat onbeantwoorde vragen over de praktische testbeleid. Maar dat de huidige versoepelingen met een verhoogd sociaal contact niet in het gedrang zijn, lijkt wel een goede zaak. “Men heeft een goed evenwicht gezocht tussen vrijheid en veiligheid", besluit Vansteenkiste. 

VUB-socioloog Ignace Glorieux vindt dat de overheid meer nadruk moet leggen op de nood om voorzichtig te blijven, ook met versoepelingen in het vooruitzicht en de succesvolle vaccinatie. “De communicatie op dat vlak is gebrekkig”, zegt hij. “We moeten meer campagne voeren over waarom het nodig is om nog even vol te houden.”

Politieke partijen laten zich nog te vaak leiden door een opbod in versoepelingen, vindt de socioloog, maar het is nu belangrijk om de bevolking op te roepen om voorzichtig te zijn. “We moeten vooral mensen motiveren om het nog even vol te houden en het moreel hoog houden. Dat is gedurende de ganse coronacrisis te weinig gebeurd”, aldus Glorieux.

De VUB-socioloog pleit voor een positieve aanpak. “We moeten uitleggen dat het niet enkel een zaak is van individuele vrijheid. Want ieders vrijheid bepaalt ook de vrijheid van de anderen.” De crisis is nog niet achter de rug en het is belangrijk dat we ons daarvan bewust zijn. 

“Ook mensen die gevaccineerd zijn, kunnen de ziekte nog doorgeven”, herinnert Glorieux. “Je zal zelf minder ziek worden, maar je kan de ziekte wel nog steeds verspreiden. Hoe langer we verspreiden, hoe hoger de kans dat er varianten optreden die misschien wel resistent zijn tegen de vaccins die we nu hebben.”

“Het blijft zaak om de mensen dat duidelijk te maken. Dat gebeurt heel weinig”, vindt Glorieux. “Of het wordt overgelaten aan de virologen. Die dan - zoals Erika Vlieghe - haatmail krijgen.” De overheidscommunicatie moet perspectief bieden maar ook “aangeven dat we dit niet onder controle hebben”.

De nadruk zou moet liggen op het naleven van de maatregelen. “Als we ons samen aan de regels houden zullen we meer vrijheid krijgen. En sneller dan wanneer we dat niet doen en in een jojo-beweging van versoepelingen en verstrengingen terecht komen.”

LEES OOK:

Experts reageren voorzichtig positief op beslissingen Overlegcomité: “Maar grote test moet nog komen”

OVERZICHT. Dit heeft het Overlegcomité beslist: scherpere regels voor reizigers aan en Covid Safe Ticket voortaan ook voor kleinere evenementen