Hoe worden slachtoffers van de watersnood psychisch opgevangen? "Probeer niet jezelf uit het moeras te trekken"
De slachtoffers van de watersnood in ons land hebben heel wat leed te verwerken. Naast materiĆ«le en financiĆ«le steun, is het ook belangrijk dat de mensen hun weg vinden naar de psychologische hulpverlening. De waterramp heeft 31 levens geĆ«ist, tientallen mensen zijn nog vermist. "We zijn niet gewoon om met dit soort rampen om te gaan, psychische ondersteuning is hier erg belangrijk", vertelt VUB-professorĀ Marie Vandekerckhove.Ā
āWe begeleiden momenteel de 31 families waarbij de watersnood dodelijke slachtoffers heeft geĆ«ist, daarnaast ondersteunen we families van de vermiste personenā, vertelt Sophie Vandecruys, beleidsadviseur en nationale coƶrdinator van slachtofferbejegening van de federale politie.
āWij vangen mensen op die zoeken naar hun naasten", gaatĀ Vandecruys verder.Ā "Er wordt een interview afgenomen, waarbij we zo veel mogelijk informatie verzamelen over de vermiste persoon, wat een zeer emotioneel gebeuren is. Er is hoop om de persoon terug te vinden, maar tegelijk ook het besef dat de uitkomst een overlijden kan zijn.ā
De dienst begeleidt mensen in het volledige proces. "We brengen goed nieuws als we iemand terugvinden, maar moeten ook het slechte nieuws brengen. We ondersteunen mensen bij het afscheid nemen van hun dierbaren en gaan ze bijstaan met de praktische zaken, zoals het contacteren van een begrafenisondernemer", aldusĀ Vandecruys.Ā
"Terzake" trok naar Trooz en sprak met verschillende getroffen bewoners. Bekijk hier de reportage:
āDeze ondersteuning en het beantwoorden van al hun vragen is cruciaal voor hun verwerkingsproces. Na de crisismomenten verwijzen we de slachtoffers door naar andere diensten waaronderĀ slachtofferhulp voor een begeleiding op langere termijn", gaat Vandecruys voort.
Ā "Je voelt dat mensen ondanks de zeer intense en penibele situatie ook waardering tonen aan het team."
"Eerst in overlevingsmodus"
Ook VUB-professor klinische psychologie Marie Vandekerckhove beaamt het belang van goede mentale ondersteuning. āVoorvallen van dergelijke dramatische en drastische aard zijn zeer overweldigend. Daardoor kan je niet meteen met rouw starten en net dat is essentieel voor de verwerkingā, zegt Vandekerckhove. "We zijn het niet gewoon om met dit soort rampen om te gaan."
Wanneer verdriet en verlies onverwerkt blijven (...), kunnen ze zich uiten in kwaadheid, depressiviteit of een posttraumatische stresstoornis
Volgens de professor zie je tijdens de eerste momenten na dergelijke ramp vaak een soort derealisatie optreden: de werkelijkheid dringt nog niet door. "Je gaat in overlevingsmodus om te kunnen handelen", aldus Vandekerckhove.Ā "Je hebt naasten verloren, een huis verloren, ... logischerwijs dat het verwerkingsproces niet meteen start. Maar op termijn is het wel belangrijk dat het op gang komt", gaat de professor voort.
"Wanneer verdriet en verlies onverwerkt blijven, kunnen ze een invloed uitoefenen op het dagelijks leven. Ze kunnen zich uiten in kwaadheid, depressiviteit of een posttraumatische stresstoornis, waarbij de traumatische gebeurtenis telkens opnieuw beleefd wordt.ā
Je moet jezelf niet uit het moeras proberen trekken, laat anderen je daarbij helpen
Het is makkelijker om je rouw na zo'n schokkende gebeurtenis te verwerken in contact met anderen, volgens professor Vandekerckhove. "Je kan in gesprek gaan met iemand die geoefend is om met pijn en verlies om te gaan. Maar ook naasten kunnen erg veel betekenen. Het hoeft niet meteen betaalde medische hulp te zijn", benadrukt de professor.Ā Ā āJe moet jezelf niet uit het moeras proberen te trekken, laat een vertouweling je daarbij helpen."
"Van het kastje naar de muur gestuurd"
Zowel slachtoffers, nabestaanden als getuigen kunnen contact opnemen voor slachofferhulp met eenĀ Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW). "Maar in Vlaanderen is er nog geen enkele aanmelding geweest na de watersnood voor slachtofferhulp", zegt Ann Castrel beleidscoƶrdinator CAW. Het zwaartepunt van de ramp ligt in WalloniĆ«, toch vindt Castrel het belangrijk dat mensen weten dat ook zij bijstand bieden bij dit soort rampen.
In Vlaanderen is er nog geen enkele aanmeldingen geweest na de watersnood voor slachtofferhulp
āAls mensen het proces alleen doormaken, zie je soms dat ze het gevoel ervaren dat ze niet worden verder geholpen. Ze moeten veel instanties contacteren en voelen zich van het kastje naar de muur gestuurd, dit fenomeen heetĀ secundaireĀ victimisatie",Ā meldt Castrel. Slachtofferhulp wil dit voorkomen en gaat mensen begeleiden ook bij deze praktische zaken.Ā
āWe wijzen een duidelijke weg naar verschillende instanties en zorgen dat alles meer gestroomlijnd verloopt, daarnaast bieden we ook emotionele ondersteuning aan."
Waar kan je terecht met vragen na de watersnood?Ā
Slachtoffers, nabestaanden en getuigen van het noodweer kunnen terecht bij slachtofferhulp via het nummer 0800 13 500 of via www.caw.be/chat.Ā
Je kan ook bellen naar het federaal nummer 1771.