Na een volledige coronavaccinatie kan je alsnog besmet raken. Hoe zorgwekkend is dat?

Israël, waar de bevolking is ingeënt met het Pfizer/BioNTech-vaccin, maakte bekend dat al meer dan duizend volledig ingeënte mensen weer besmet zijn geraakt met de deltavariant. In India liepen zorgmedewerkers die AstraZeneca kregen een coronabesmetting op. Nu steeds meer mensen gevaccineerd zijn, duikt een fenomeen op dat ontgoocheling en ongerustheid veroorzaakt: de ‘doorbraakinfectie’. Na een volledige coronavaccinatie ben je alsnog besmet geraakt.

Het leidt tot bezorgdheid en is koren op de molen van de antivaxers. Maar zowel panikeren als vaccins verketteren is de bal misslaan, reageren wetenschappers.

Doorbraakinfecties 

Zo zijn doorbraakinfecties normaal. Ze komen altijd voor bij vaccinaties omdat geen enkel vaccin complete afweer biedt. Ook zijn ze uiterst zeldzaam. In België stelt Sciensano op 18 juli vast dat van de dan ruim vier miljoen ‘volledig geïmmuniseerde’ Belgen (mensen die sinds twee weken volledig gevaccineerd zijn, BDB) in totaal 0,17 procent positief test voor het coronavirus.

“Dat strookt met het feit dat de coronavaccins erg goed beschermen tegen dood, zware ziekte en ziekenhuisopname maar geen volle honderd procent beschermen tegen het virus. Er is dus een erg klein percentage van de volledig gevaccineerden dat toch besmet kan raken”, zegt vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen).

Maak je toch zo’n doorbraakbesmetting mee, dan is de kans groot dat je het niet beseft. Zo’n zestig procent vertoont geen enkel symptoom, meldt Sciensano. Zware ziekte en hospitalisatie zijn bij een doorbraakinfectie nog veel uitzonderlijker. Van wie nu in het ziekenhuis belandt met corona, is 97 procent niet gevaccineerd.

Nerveus

Wel worden sommige deskundigen wat nerveus van het feit dat de nu dominante deltavariant er makkelijker dan eerdere varianten in slaagt mensen te besmetten die al zijn gevaccineerd. Dat komt omdat ‘delta’ tot wel duizend keer zoveel virusdeeltjes aanmaakt. En zo’n bombardement aan virusdeeltjes breekt makkelijker door de buffer die de vaccins bieden.

Gelukkig worden gevaccineerden zo goed als nooit ziek. Maar natuurlijk is nog niet iedereen gevaccineerd. Ook zijn er zorgen over ‘long covid’: de aanslepende gezondheidsklachten die na besmettingen kunnen blijven hangen, zelfs al merkte je niets van die besmetting.

Feesten met onbekenden

Het betekent dat iedereen best nog oplet met ‘het virus op te zoeken’, zeker als je nog niet volledig gevaccineerd bent. “Gaan feesten met onbekenden op een vakantie-eiland verhoogt de kans dat je, gevaccineerd of niet, aan het virus wordt blootgesteld. Een feest in je tuin met enkel gevaccineerden verlaagt die kans. En wie uit een rode zone zone terugkomt, zou zich best laten testen, gevaccineerd of niet”, zegt Van Damme.

Maar het belangrijkste wapen is zoveel mogelijk mensen vaccineren, zodat er steeds minder virus circuleert. Van Damme: “De laatste twee weken van juli zet Vlaanderen meer dan een miljoen tweede prikken. Deze vormen een steeds steviger dijk, ook tegen de deltavariant.”

De erg zeldzame doorbraakinfecties aangrijpen om de vaccins af te vallen, is hoe dan ook een kromme redenering. “Je moet het volledige plaatje bekijken. Dan zie je hoe groot de voordelen van de vaccins zijn”, zegt Van Damme. Ook Anthony Fauci, adviseur van Amerikaans president Joe Biden, onderstreept dat. “Dat er doorbraakinfecties voorkomen, betekent niet dat de vaccins ‘niet werken’. Het succes van de vaccins is af te meten aan ziekte voorkomen. En dat doen de vaccins duidelijk.”

Dat volledige plaatje zie je in een oogopslag op de grafieken van Sciensano die het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames onder niet-gevaccineerden en gevaccineerden tegen elkaar afzetten. Het verschil was de laatste maanden erg groot. Vanaf juli werd het alleen maar klein omdat er steeds minder niet-gevaccineerden zijn.

Virale lading

Recente studies laten zien dat de virale lading van wie compleet gevaccineerd is een stuk lager is dan bij wie niet is gevaccineerd. “Wie een vaccin kreeg maar toch besmet raakte, is wellicht ook minder lang besmettelijk”, zegt Van Damme. “Door deze lagere virale lading en kortere besmettelijke periode zien steeds meer onderzoeken dat gevaccineerden anderen minder besmetten dan wie geen vaccin kreeg.”

Intussen meldt het Israëlische ministerie van Volksgezondheid op basis van nieuw onderzoek dat het vaccin van Pfizer/BioNTech ook voor 88 procent beschermt tegen ziekenhuisopname door de deltavariant. En wie is ingeënt met dit vaccin, loopt volgens deze analyse ruim 91 procent minder kans om ernstig ziek te worden door die mutant. 

Wel concludeert het ministerie dat het coronavaccin gemiddeld nog voor 41 procent doeltreffend zou zijn om besmettingen met ziekteverschijnselen te voorkomen. Dat staat haaks op een recente publicatie in vakblad New England Journal of Medicine die concludeert dat het Pfizer/BioNTech-vaccin voor 88 procent doeltreffend zou zijn om zo’n symptomatische besmetting door de deltavariant te voorkomen. Experts vermoeden dat de Israëlische cijfers op dit punt ‘vervormd’ zijn doordat ze data bevatten over mensen die vroeg aan de beurt kwamen bij het vaccineren en die tot kwetsbare groepen behoren die minder weerbaar zijn bij een virusbesmetting.