‘Onmenselijk leed’ dreigt: noodtoestand voor klimaat uitgeroepen
De klimaatverandering negeren creëert ‘onnoemelijk lijden’, waarschuwen 14.000 wetenschappers. Nieuw onderzoek toont hoe cruciale elementen voor een stabiele omgeving steeds sneller in het gedrang komen. ‘De wereld moet ingrijpend handelen.’
Het is geen toeval dat talloze plekken met extreem weer afrekenen, van de overstromingen bij ons, in Groot-Brittannië, China, India en Italië tot bosbranden in Siberië, tornado’s in Tsjechië en ongeziene hitte in de VS en extreme droogte en hongersnood op Madagascar.
Het is wat klimatologen voorspelden, al valt de intensiteit op. Nieuw onderzoek van de Climate Crisis Advisory Group verbindt de cascade aan extremen nu aan het feit dat de noordpoolregio drie keer sneller opwarmt dan de rest.
“De systematische super-extremen in 2021 zijn niet te verklaren door enkel de globale opwarming. De snellere arctische opwarming vertraagt de noordelijke straalstroom en dat impacteert weersystemen. Daardoor zien we grotere extremen dan verwacht”, concludeert Johan Rockström, directeur van het Potsdam Institute for Climate Impact Research.
Hij is één van de bijna veertienduizend wetenschappers die nu een paper in vakblad BioScience onderschrijven waarin collega’s de klimaatnoodtoestand uitroepen. Want ze stellen vast dat vitale knipperlichten steeds sneller op rood springen.
“Sinds 2019 is er een ongeziene toename van klimaatgerelateerde rampen, zoals vernielende overstromingen in Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië, ongeziene hittegolven en bosbranden in Australië en de VS, een uitzonderlijk orkaanseizoen boven de Atlantische Oceaan en destructieve cyclonen in Afrika, zuidelijk Azië en de Stille Oceaan”, zo staat in de paper.
Ook is er meer bewijs dat we “de omslagpunten voor cruciale onderdelen van het aardsysteem, zoals de ijskappen van West-Antarctica en Groenland, koraalriffen en het Amazonewoud, naderen of al hebben overschreden.”
Snel en ingrijpend handelen
Achttien van 31 onderzochte sleutelfenomenen bereiken problematische niveaus. Zo steeg de broeikasgasuitstoot naar een recordhoogte, was het ijs op Groenland en westelijke Antarctica nooit zo dun sinds de eerste metingen en was 2020 het op een na heetste jaar ooit gemeten. De ontbossing in het Braziliaans Amazonewoud piekt en delen van de Amazone zijn nu een CO2-bron in plaats van een CO2-spons. Ook de zeespiegel en de temperatuur van de oceanen zitten op recordhoogtes.
Positief is dat subsidies voor fossiele brandstoffen nooit zo laag waren en investeringen in groene energie nooit zo hoog. Maar “we zien vooral de gevolgen van business as usual en hoe zelfs de sterke reductie in transport en consumptie tijdens de pandemie de situatie niet kan keren”, aldus de auteurs.
Dat laatste blijkt ook uit ‘Earth Overshoot Day’, de dag waarop we alle natuurlijke hulpbronnen die de aarde in een jaar kan produceren, hebben opgebruikt. In 2020 viel die door corona vier weken later dan in 2019. Maar dit jaar valt die dag vandaag, zoals in 2019.
De wereld moet nu snel en ingrijpend handelen, stellen de wetenschappers, met een globale CO2-prijs, een ban op fossiele brandstoffen en herstel van cruciale ecosystemen die ons kunnen beschermen.
‘“De situatie is urgenter dan ooit”, reageert klimaatonderzoeker Sara Vicca (Universiteit Antwerpen). “Oplossingen zoals steeds meer hernieuwbare energie moeten ook zo snel mogelijk een omslagpunt bereiken, om dan onomkeerbaar, grootschalig en versneld de opwarming af te remmen.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
