‘De echte functie van borsten is nog altijd het voeden’: jonge moeders over borstvoeding in het openbaar

Jo Peeters (28) is mama van twee meisjes die ze allebei tegelijk borstvoeding geeft. Maar bij het ene kindje ligt het net wat ongemakkelijker dan bij het andere, zegt ze. “Mijn jongste dochtertje Sue is twee maanden, Liz is tweeënhalf jaar. En een kindje op die leeftijd borstvoeding geven, wordt nu eenmaal minder geaccepteerd. Bij kleine baby’s vinden de meeste mensen het oké maar vanaf een bepaalde leeftijd wordt er weleens raar gekeken als je nog borstvoeding geeft. Dat speelt altijd in mijn achterhoofd.”

Steeds meer vrouwen in Vlaanderen kiezen ervoor hun kind borstvoeding te geven. Tijdens het coronajaar is dat aantal nog gestegen, zegt Joke Muyldermans van de Vlaamse Beroepsorganisatie voor Vroedvrouwen. “Er wordt ook langer borstvoeding gegeven. Omdat vrouwen het voorbije jaar meer thuis bleven en thuis werkten, was het makkelijker om hun baby borstvoeding te geven en om af te kolven.” Volgens Muyldermans zijn er tegenwoordig meer mama’s die wel dan niet op publieke plaatsen borstvoeding geven en dat wordt in het algemeen ook geaccepteerd. Toch voelen niet alle moeders er zich even comfortabel bij. “En dat zou niet mogen. Elke opmerking die erover wordt gegeven, slaat in als een bom.”

Onlangs kreeg een vrouw in Disneyland Parijs van twee medewerkers van het pretpark te horen dat ze moest stoppen met borstvoeding te geven omdat het choquerend zou zijn voor andere bezoekers, al staat er geen verbod op het geven van borstvoeding in het park. In Bordeaux werd een Française door een andere vrouw geslagen toen ze haar baby in het postkantoor aan de borst legde. De vrouw had aangepaste kleding om discreet borstvoeding te geven maar ze werd uitgescholden. Op sociale media kwam er via #iwanttobreastfree een storm aan verontwaardigde reacties.

Josefien Tondeleir (33), mama van Merel (19 maanden), wil borstvoeding normaliseren en organiseert op 4 augustus een samenkomst van vrouwen die hun kind borstvoeding geven. Ze roept moeders op om alle bankjes van het Gentse Citadelpark in te nemen met hun baby aan de borst. “Toen ik vorig jaar zelf met mijn baby in het park zat, viel het me plots op dat ik nooit vrouwen zag die hun kind in het openbaar borstvoeding gaven. Ik dacht dat het fijn zou zijn als dat wat zichtbaarder werd in het straatbeeld. Stel dat alle bankjes in het park bezet zouden zijn door een mama die haar baby borstvoeding geeft, dat zou toch mooi zijn? We zouden een babbeltje kunnen slaan en ik zou me minder alleen voelen. Zo is de actie ontstaan. Ik hoop dat er minstens 150 mama’s op afkomen.”

Seksuele connotatie

Waarom er bij ons nog altijd een zeker taboe rust op borstvoeding in het openbaar heeft te maken met regels, met een algemeen gebrek een kennis en met het cultureel stigma, zegt volksvertegenwoordiger voor Groen Celia Groothedde. Ze schreef columns en twee boeken over zwangerschap, jong ouderschap en eerste leeftijd. “Met die regels bedoel ik vooral de situatie op de werkvloer. Die is eigenlijk ingericht op single mannen en dat zorgt ervoor dat vrouwen die borstvoeding geven ofwel thuis moeten blijven, ofwel moeten afkolven. Werkbaar werk, met telewerk of een crèche op het werk, zou het al veel makkelijker maken.”

Ook het gebrek aan kennis over borstvoeding maakt het voor veel vrouwen moeilijk, weet de politica. “Zo weten veel vrouwen niet dat ze naar een lactatiedeskundige kunnen stappen bij borstvoeding, en krijgen ze zelfs van professionals vaak slechte raad of foute info.”

Derde reden is het culturele stigma. “De voorbije generaties beschouwden borstvoeding als not done. Terwijl het even normaal is als wandelen of ademen. Alleen stonden we er ver vanaf, vaak werd het als normaal beschouwd om de fles te geven. Daar komt verbetering in maar het maakt het allemaal veel moeilijker om baby’s en ouderschap in onze cultuur te integreren.” En dan is er nog de seksuele connotatie, besluit Groothedde. “Een borst heeft verschillende functies; het geven van plezier en het voeden van een kind. Al rust het taboe eigenlijk vooral op de tepel. Die mag niet gezien worden.”

Het zal nog wel een tijdje duren voor het taboe rond borstvoeding zal verdwijnen, denkt de politica. “Maar ik merk ook dat we de afgelopen tien jaar heel wat stappen in de goeie richting hebben gezet. Wat me wel opvalt, is dat vrouwen niet te lang borstvoeding mogen geven. Daar rust zeker nog een taboe op. Er is een grens van drie tot negen maanden, daarna wordt het raar gevonden. Terwijl de WHO het oké vindt tot twee en zelfs zeven jaar.”

Mama Jo Peeters kan ervan meepraten. “Als de oudste op een openbare plaats vraagt om te drinken, aarzel ik soms omdat ik besef dat het gefronste wenkbrauwen kan opleveren. Dan wacht ik liever tot ik thuis ben. Behalve als mijn dochtertje duidelijk maakt dat ze op dat moment echt wil drinken, dan gaan haar noden voor op wat de rest ervan denkt.”

Het is jammer dat borsten in de eerste plaats met seksualiteit worden geassocieerd, vindt ook Peeters. “Terwijl de echte functie van die borsten nog altijd het voeden van kindjes is. Maar er is een verandering bezig. Op Instagram wordt er heel openlijk over gesproken en de moeders laten het ook zien.”