Goederen in containers op de Ever Given terug naar de eigenaars? Dat is niet zo evident
Het schip Ever Given, dat in maart de zeevaart in het Suezkanaal onmogelijk maakte, is eindelijk aangekomen in Rotterdam. Vier maanden later dan gepland kunnen de duizenden containers eindelijk van het schip af. Of de lading daarna ook bij alle eigenaren terechtkomt, blijft de vraag. ‘Pas als het bij de klant staat, kan ik rustig ademhalen.’
“Kijk, je ziet de sleepboot nu al indraaien richting de ligplaats.” Herme de Graaf wijst naar een relatief klein vaartuig. Iets daarachter, aan een sleeptouw, doemt een reusachtig groen schip op: de Ever Given. Het is 04.15 uur en volgens De Graaf – vandaag schipper van persboot KRVE 17 – is het spannendste deel van de aankomst zojuist aangebroken. “Of nou ja, spannend...”
Als roeiers van de Koninklijke Roeiers Vereniging Eendracht (KRVE) is het voor De Graaf en zijn collega’s dagelijkse kost. “Er komen iedere dag een stuk of acht van deze grote containerschepen aan”, vertelt de schipper. De roeiboten mogen ruim 125 jaar na de oprichting van de KRVE vervangen zijn door snelle motorboten, de missie is hetzelfde gebleven: zorgen dat enorme gevaartes als de Ever Given veilig aanmeren in de Rotterdamse haven. “In samenwerking met de sleepboten en de loods natuurlijk.”
Normaal gaat dat zonder al te veel pottenkijkers, maar vandaag varen er een stuk of dertig journalisten en fotografen mee van over de hele wereld. Ook de Rotterdamse waterpolitie komt even kijken. Grappig, vindt De Graaf: “Ik dacht dat iedereen die boot alweer vergeten was.”
Wereldberoemd
Het 400 meter lange containerschip van rederij Evergreen werd op 23 maart in één klap wereldberoemd, nadat het vast was komen te zitten in het Suezkanaal. Pas na zes dagen wist de Nederlandse baggeraar Boskalis het schip uit een van de belangrijkste slagaders van de wereldeconomie te trekken. Maar terwijl de schepen in de lange file achter de Ever Given hun reis vervolgden, werd het blokkeerschip aan de ketting gelegd.
Wat volgde was een maandenlange juridische strijd rond de schadeclaim tussen de Suez Canal Authorities (SCA) en Shoei Kisen Kaisha, eigenaar van het schip. Naar verluidt is er uiteindelijk een deal gesloten voor 550 miljoen dollar. Flink minder dan de originele schadeclaim van 916 miljoen dollar.
Op 7 juli kon de Ever Given eindelijk koers zetten naar Rotterdam. Zij het langzamer dan normaal door schade aan het schip. “Die extra dag kan er ook nog wel bij”, zegt Rob Bolte. De mede-eigenaar van meubelzaak Robbies is vooral blij dat het schip eindelijk los is, want ergens tussen de 17.000 kleurrijke containers vol Ikea-spullen, zonnepanelen en schoolagenda’s staan ook de drie containers van Bolte. Tot de nok toe gevuld met tuinmeubels.
Bederfelijke goederen
Toch kan Bolte pas opgelucht ademhalen als de spullen daadwerkelijk bij de klant staan. “De komende dagen moeten al die containers nog van het schip af. En ik heb gehoord dat de Rotterdamse haven eerst zeker wil weten dat alle containers ook daadwerkelijk weg kunnen.”
Dat kan lastig worden nu er een kans bestaat dat een deel van de afnemers de containers niet komt ophalen. Zij moeten voor ontvangst namelijk eerst meebetalen aan de geleden schade door de zogenoemde averij-grosse. Dat eeuwenoude zeerecht zorgt ervoor dat de schadekosten worden verdeeld over de eigenaren van het schip en de vracht. Voor de meeste ladingeigenaren is dat geen enkel probleem. Hun vracht is verzekerd, net als de meubels van Robbies. Maar veel onverzekerden hebben hun zaken nog niet op orde.
“Het kan bij onverzekerde vracht of spullen met lage waarde verleidelijk zijn om de container te laten staan. Helemaal als er bederfelijke goederen in zitten”, zegt Hans Nagtegaal, directeur containers bij de Rotterdamse haven. Toch is hij niet bang dat er veel containers in de weg blijven staan. “De rederij heeft laten weten dat bij 85 procent van de containers alles inmiddels netjes geregeld is.”
Claims
En de resterende 15 procent van de 9.000 containers die in Rotterdam worden gelost? Ook die zullen voor een groot deel snel worden vrijgegeven, stelt Nagtegaal. Al kan de afhandeling van alle schade nog jaren duren. De containerexpert verwacht dat de ladingeigenaren ook claims gaan indienen bij de Japanse schipeigenaar en rederij Evergreen voor alle vertraging. “Al is het nog maar de vraag of dat zal lukken.”
De komende dagen zullen de haven en de Ever Given met zijn twintigkoppige Indische bemanning – waarvan er zestien al sinds zijn vertrek uit de Zuid-Chinese haven Yantian onafgebroken aan boord zijn – in ieder geval nog druk zijn met het lossen van alle containers. Daarna vaart het beruchte blokkeerschip door naar het Engelse Felixstowe om vervolgens naar Duinkerke af te reizen voor de nodige reparaties.
Het is 5.40 uur en de wind is gaan liggen als de trossen van de Ever Given worden vastgezet. Over de radio van Herme de Graaf zijn de laatste, bijna onverstaanbare, aanwijzingen te horen van de loods. “Het is mooi geweest”, zegt De Graaf tevreden na een shift van twaalf uur. Morgen weer een nieuwe dag om minder bekende, maar net zo reusachtige containerschepen veilig aan wal te brengen.