Wereldwijd zou het gaan om twee tot drie miljoen toestellen die nu hersteld of vervangen moeten worden. Philips maakte daar eerder al 500 miljoen euro voor vrij. In de Verenigde Staten gaat het om een terugroepactie, in de rest van de wereld stuurde het bedrijf een veiligheidsmelding uit. “Het probleem bij de ademhalingstoestellen zit in het polyutheraanschuim in het mondstuk, dat dient om het toestel geluiddicht te maken”, zegt Mark De Quidt, voorzitter van Apneuvereniging Vlaanderen en zelf apneupatiënt. “Uit dat schuim zouden deeltjes en kankerverwekkende stoffen vrijkomen. Maar niemand weet hoe het precies zit, aangezien Philips daar niet duidelijk over communiceert.” In ons land hebben 140.000 mensen een beademingstoestel. “De vereniging van Belgische slaapartsen (BASS) schat dat de helft daarvan een toestel van Philips heeft, maar een telling is nog niet gebeurd”, zegt De Quidt.

Ook Hasselaar Wilfried Jans (51) kreeg twee weken geleden een brief van het Slaapcentrum van het ZOL in Genk, waar hij in behandeling is. “Er stond in dat het gebruik van mijn apparaat een gezondheidsrisico inhoudt. Omdat verder onderzoek nog loopt, raden de longartsen aan om het toestel wel te blijven gebruiken. De nadelen wegen immers niet op tegen de voordelen van de behandeling.”

Ruim tien jaar geleden werd bij Wilfried slaapapneu vastgesteld. “Ik had enkele keren bijna een ongeval gehad nadat ik in slaap viel achter het stuur”, getuigt hij. “Slaaponderzoek heeft toen zware slaapapneu aangetoond. Door veelvuldige ademstops kan ik niet diep slapen. Dat kan serieuze aandoeningen tot gevolg hebben, van hoge bloeddruk tot hartkwalen.” Het zogenaamde CPAP-toestel van Philips moet dat verhelpen. “Het zorgt voor een verhoogde stroom van lucht, waardoor ik normaal blijf ademen.”

Boos en ongerust

Maar sinds twee weken wordt de nachtrust van Wilfried verstoord door gepieker. “We worden met onze rug tegen de muur gezet. Zonder het toestel functioneer ik niet. Maar het ziekenhuis is natuurlijk ook gebonden aan informatie van Philips, dat niet communiceert. Ik ben nu aan het uitzoeken wat ik kan doen. Ik heb een CT-scan gevraagd om zeker te zijn dat ik geen deeltjes of kleine plekjes in mijn longen heb. Ik heb me al heel boos gemaakt over de hele situatie, en ik ben ook gewoon ongerust.”

Ook het toestel vervangen, lijkt voorlopig geen optie. “Wereldwijd gaat het om twee tot drie miljoen toestellen”, zegt De Quidt. “Noch Philips noch de concurrentie heeft de capaciteit om in dat gat te springen. Nochtans heeft Philips in april hiervoor al 500 miljoen vrijgemaakt. Dat doe je niet voor een bagatel. Ze waren dus toen al op de hoogte. Maar er is nog altijd geen plan van aanpak bekendgemaakt.”

Bij het Slaapcentrum van ZOL in Genk willen ze op dit moment geen commentaar geven op de zaak. Ze sluiten zich aan bij de verklaringen van de vereniging van Belgische slaapartsen (BASS), die slaapcentra adviseert om het risico van het tijdelijk onderbreken van een behandeling voor iedere patiënt afzonderlijk te evalueren en de beademingstoestellen voorlopig te blijven gebruiken.