IPCC gooit alle twijfel overboord: “Mens doet aarde, oceanen en atmosfeer opwarmen”, klimaatverandering gaat extreem snel
Het staat onomstotelijk vast dat menselijke activiteit aan de basis ligt van de klimaatopwarming. Die opwarming gaat bovendien sneller dan verwacht, is wijdverspreid tot in elke uithoek van de planeet, of het nu op het land, in de oceanen of in de lucht is, en de gevolgen worden steeds intenser. Een klimaatopwarming van 1,5 graad Celsius wereldwijd is niet meer te vermijden. Dat zijn de conclusies van het nieuwste langverwachte klimaatrapport van het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties.
Voor het rapport hebben wetenschappers meer dan 14.000 internationale klimaatonderzoeken geanalyseerd die in de afgelopen acht jaar zijn verschenen. De conclusie is dat de sommige veranderingen aan het klimaat en de gevolgen daarvan nu al “onvermijdelijk en niet meer terug te draaien” zijn. Het klimaat verandert de laatste jaren op een in duizenden jaren niet geziene schaal, zeggen de wetenschappers. Het afgelopen decennium was waarschijnlijk de warmste periode in de afgelopen 125.000 jaar, en daarvoor is de mens “ondubbelzinnig” verantwoordelijk.
De term “ondubbelzinnig” is een belangrijke semantische verschuiving ten opzichte van het vorige rapport. “In 2013 onderstreepte het IPCC-rapport dat de menselijke invloed op de klimaatopwarming ‘zeer waarschijnlijk’ was”, benadrukt klimatoloog en Belgisch vertegenwoordiger bij het IPCC Jean-Pascal van Ypersele (UCLouvain). “Nu zijn de dingen zo duidelijk dat we ons niet meer druk maken om waarschijnlijkheden. Dit is een historische ontwikkeling.”
Ik zie werkelijk geen enkele plek op aarde waar het veilig is. Nergens om je te verschuilen.
Code rood
Het rapport vertelt ook precies hoeveel extra broeikasgassen de atmosfeer aan kan, voordat het streven van het klimaatakkoord van Parijs naar een opwarming van de aarde met maximaal 1,5 graad tegenover de periode pre-industriële periode van 1850-1900, niet meer haalbaar is. Het akkoord had als doelstelling om de opwarming onder de 2°C te houden, en indien mogelijk op 1,5°C.
Een grotere opwarming kan catastrofale gevolgen hebben voor de mensheid, zo waarschuwen wetenschappers. Het rapport stelt dat het doel om de temperatuur op aarde niet verder te laten stijgen dan 1,5 graad al in 2030 niet meer haalbaar is. Dat is tien jaar eerder dan het panel zelf eerder had ingeschat.
De CO2-concentratie staat op het hoogste niveau in minstens twee miljoen jaar.
“Het is een garantie dat het erger wordt”, stelt co-auteur en klimaatonderzoeker Linda Mearns. “Ik zie werkelijk geen enkele plek op aarde waar het veilig is. Nergens om je te verschuilen.” Alleen drastische maatregelen, zoals een forse beperking van de uitstoot van broeikasgassen, kunnen nog voorkomen dat we te maken krijgen met extreme weersomstandigheden. “Code rood voor de mensheid”, schrijft de VN in het rapport. De bevindingen moeten de doodsklap zijn voor kolen, olie en gas, zegt VN-chef António Guterres in een eerste reactie.
Amper invloed zon en vulkanen
De CO2-concentratie staat op het hoogste niveau in minstens twee miljoen jaar en dat van methaan- en stikstofoxide in minstens 800.000 jaar. Die toegenomen concentraties hebben “waarschijnlijk” bijgedragen aan een opwarming van 1 à 2°C, terwijl andere menselijke factoren, hoofdzakelijk aerosolen, tegelijkertijd hebben bijgedragen tot een geschatte afkoeling tussen 0 en 1°C. De invloed van de zon en vulkanologische activiteit wordt in het rapport geschat op amper -0,1 tot +0,1°C.
“De menselijke activiteit heeft het klimaat doen opwarmen tot het hoogste niveau in minstens 2.000 jaar”, klinkt het in het rapport dat er komt acht jaar na het vorige. De uitstoot van broeikasgassen en de klimaatopwarming leiden tot de verzuring van de oceanen, smeltende gletsjers en zee-ijs, een stijging van de gemiddelde zeespiegel (+0,2 meter tussen 1911 en 2018), meer extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, cyclonen en droogtes, en een gemiddelde toename van de neerslag.
Op basis van de onderzoeken zijn vijf scenario’s gemaakt die elk een andere toekomst laten zien, afhankelijk van wanneer begonnen wordt met het terugdringen van broeikasgassen en in welke mate dat dan gebeurt. Politici kunnen die scenario’s gebruiken om keuzes te maken. Enkel in het allerbeste scenario zou de opwarming van de aarde nog beperkt kunnen worden tot 1,6 graad tegen 2050, en daarna met 1,4 graad op langere termijn.
Regionale gevolgen in kaart gebracht
Voor het eerst zijn de gevolgen voor de planeet door het IPCC ook regionaal in kaart gebracht. Klimaatverandering manifesteert zich immers niet overal hetzelfde. Sommige gebieden worden warmer en droger, andere juist natter. Tegelijk met het rapport wordt een website gepresenteerd waar mensen naar gegevens over hun specifieke regio kunnen zoeken.
Ook gaat het rapport dit keer in op extreem weer als hittegolven en zware stormen en op de gevolgen daarvan in de vorm van natuurbranden en overstromingen. De economische en sociale gevolgen van extreem weer zijn volgens het IPCC relatief groter dan die van andere manifestaties van klimaatverandering. In het rapport wordt stilgestaan bij mogelijkheden om extreem weer te voorspellen en naar natuurlijke mechanismen die tot extreme weersomstandigheden kunnen leiden.
De koorts wordt bevestigd, vele organen zijn aangetast en de achteruitgang van de gezondheid van de patiënt zal waarschijnlijk versnellen als hij er niet in slaagt zich van zijn koolstofverslaving te bevrijden.
Koolstofverslaving
“Het nieuwe IPCC-rapport beschrijft nog gedetailleerder en met nog meer zekerheid dan zijn voorgangers de diagnose van de ‘dokters van de planeet’, de klimatologen”, benadrukt van Ypersele. “Het bevestigt eerdere diagnoses: de koorts wordt bevestigd, vele organen zijn aangetast en de achteruitgang van de gezondheid van de patiënt zal waarschijnlijk versnellen als hij er niet in slaagt zich van zijn koolstofverslaving te bevrijden.”
De Belgische klimatoloog hamert er dan ook op dat het rapport grondig wordt bestudeerd door de beleidsmakers. “Ze zullen erin lezen dat extreme omstandigheden, zoals die die België de afgelopen weken heeft meegemaakt, nog krachtiger zullen worden als de uitstoot van de broeikasgassen niet snel en fel verminderd wordt. Ze zullen er ook lezen dat een deel van de veranderingen jammer genoeg onvermijdelijk is geworden, en dat wij ons beter tegen deze schokken zullen moeten wapenen en tegelijkertijd onze uitstoot moeten verminderen.”
Het IPCC is in 1988 opgericht door de VN en heeft sindsdien vijf klimaatrapporten uitgebracht. Het rapport van maandag is onderdeel van een omvangrijker rapport dat volgend jaar verschijnt. In het IPCC zitten vertegenwoordigers van 195 landen die experts en wetenschappers opdracht geven om analyses uit te voeren. Aan de presentatie van het rapport ging wekenlange berichtgeving vooraf over dodelijke overstromingen, hittegolven en enorme natuurbranden in delen van Europa. Daar wordt komende november een grote internationale klimaattop gehouden in Glasgow, COP26. Die bijeenkomst wordt gezien als de belangrijkste klimaattop sinds de klimaatconferentie van Parijs in 2015
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
-
Update
België haalt klimaatdoelstellingen niet: Europese Commissie spoort ons land aan om “inspanningen aanzienlijk te verhogen”
De Europese Commissie vraagt België om bijkomende maatregelen te nemen om de uitstoot van broeikasgassen door het verkeer en gebouwen sterker in te perken en meer hernieuwbare energie te gebruiken. Met het huidige plan zal ons land de bindende doelstellingen niet halen. Dat staat in de aanbevelingen over het Belgische energie- en klimaatplan die de Commissie vrijdag heeft gepubliceerd. Tegen 30 juni wordt een definitief plan verwacht. -
83 van de 100 meest vervuilde steden ter wereld liggen in India
Op één na alle 100 steden op de lijst van meest vervuilde steden ter wereld in 2023 liggen in Azië. Daarvan bevinden 83 steden zich in India. Al deze steden overschreden de richtlijnen voor luchtvervuiling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meer dan tien keer. Dat schreef IQAir, een bedrijf dat de luchtkwaliteit wereldwijd volgt, dinsdag in een rapport. -
-
Mysterieus schip kapseist in de Caraïbische zee en veroorzaakt olieramp
-
Opnieuw massale koraalverbleking in Great Barrier Reef: “Klimaatverandering grootste dreiging voor koraalrif”
In het Australische Great Barrier Reef vindt weer op grote schaal verbleking van het koraal plaats. Wetenschappers van de overheid constateerden de schadelijke massale verbleking, de zevende sinds 1998, na onderzoek van zo’n driehonderd ondiepe riffen. -
Klimaatverandering zorgt voor meer unieke kruisingen: maak kennis met de ‘pizzlybeer’
Klimaatverandering en de opwarming van de aarde zorgen voor meer unieke kruisingen tussen diersoorten, ook wel hybridisatie genoemd. De soorten komen door temperatuurveranderingen vaker in contact met elkaar. Hybridisatie kan een goede zaak zijn, maar in veel gevallen is het een probleem. -
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
-
3
Klimaatverandering bedreigt voortbestaan Spaanse wijnen
-
KIJK. Confronterende voor- en nabeelden van Spaans stuwmeer tonen hoe ernstig extreme droogte is
In Barcelona en omstreken is de noodtoestand afgekondigd. Het is extreem droog in de Spaanse regio Catalonië en het peil van de waterreservoirs staat daardoor historisch laag. Dronebeelden die recent gemaakt werden van het stuwmeer van Pantà de Sau tonen de schrijnende situatie. Een kleine drie jaar geleden werden ook al luchtbeelden gemaakt van datzelfde stuwmeer, sindsdien is het peil erg gezakt. -
Demir: “Statiegeldsysteem tegen eind 2025”
De invoering van een statiegeldsysteem zal een zaak voor eind 2025 zijn. Dat zei Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) in het parlement na vragen van Mieke Schauvliege (Groen) en Steve Vandeberghe (Vooruit). -
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN