Duizend jaar oude resten in Finland zijn mogelijk van non-binaire leider uit de ijzertijd
Onderzoek van een duizend jaar oud graf in Finland werpt een ander licht op genderrollen in eeuwenoude samenlevingen. Non-binaire mensen werden in de ijzertijd niet alleen geaccepteerd, maar waren gerespecteerde leden van de maatschappij, suggereert het onderzoek.
Dat blijkt uit een dna-analyse van resten die gevonden werden in een graf uit de ijzertijd in Hattula, in het zuiden van Finland. De resultaten van het onderzoek verschenen in het vakblad European Journal of Archaeology.
Het graf werd ontdekt tijdens bouwwerken in 1968, en bevatte juwelen en wollen stoffen. De vondsten wezen erop dat het lichaam dat er begraven was gekleed was in een “typisch vrouwelijk kostuum uit die tijd”, aldus de onderzoekers. Maar, ongebruikelijk: in het graf lagen ook twee zwaarden - uitrustingen die, zeker in die tijd, niet geassocieerd worden met vrouwen.
Archeologen speculeerden dat er mogelijk twee lichamen in het graf begraven waren, een man en een vrouw. Maar een recente dna-analyse wijst iets anders uit. Het graf bevat de resten van slechts één persoon, die waarschijnlijk aan het syndroom van Klinefelter leed, een genetische aandoening waarbij een man een X-chromosoom te veel heeft.
Wat is het syndroom van Klinefelter?
Een vrouw heeft normaal twee X-chromosomen (XX) en een man heeft een X- en Y-chromosoom (XY). Een man met het syndroom van Klinefelter wordt geboren met een extra X-chromosoom (XXY).
Mannen die aan het syndroom leiden - het komt voor bij ongeveer 1 op de 660 mannen - zijn genetisch mannelijk en weten vaak niet dat ze het extra chromosoom hebben. Al kan het syndroom wel leiden tot onder andere grote borsten, kleine geslachtsorganen en onvruchtbaarheid.
Ultramannelijke samenleving
De persoon die in het graf begraven was, lag op een zacht verenbed met waardevolle pelsen en objecten. Dat wijst er volgens de onderzoekers op dat het om een gerespecteerd lid van de samenleving ging. “De volledige context van het graf geeft aan dat het ging om een gewaardeerd persoon, wiens genderidentiteit mogelijk non-binair was”, schrijven de onderzoekers.
Hun bevindingen staan in schril contrast met het idee “van een ultramannelijke samenleving in vroeg-middeleeuws Scandinavië”, klinkt het. Tot dusver werd aangenomen dat mannen in een vrouwelijke sociale rol en mannen gehuld in vrouwenkleding in die tijd niet gerespecteerd werden en gezien werden als een schande. Deze studie toont aan dat het tegendeel misschien waar was.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
