Amnesty: "Vrouwen in Tigray verkracht en ontvoerd door regeringsleger"

"Verkrachting en seksueel geweld zijn als oorlogswapen gebruikt om blijvende fysieke en psychische schade toe te brengen", zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty, in een nieuw rapport. 

Onder meer het Ethiopische regeringsleger wordt beschuldigd van zulke feiten. Ook het regeringsleger van buurland Eritrea, dat de Ethiopische regering bijstaat in het conflict met de opstandelingen in Tigray, en milities uit de Ethiopische regio's Amhara worden in het Amnesty-rapport genoemd. Over de rol van het Tigrese Volksbevrijdingsfront TPLF wordt niets vermeld, maar in eerdere rapporten beschuldigde Amnesty International alle strijdende partijen van massamoorden en represailles tegen de bevolking.  

De organisatie sprak met 63 slachtoffers van seksueel geweld en met medisch personeel. Gezondheidsinstellingen in Tigray registreerden van februari tot april 1.288 gevallen van gendergerelateerd geweld. "De ernst en omvang van de seksuele misdrijven zijn bijzonder schokkend, en komen neer op oorlogsmisdrijven en mogelijke misdrijven tegen de mensheid", zegt Callamard nog. Veel slachtoffers waren ook getuige van de verkrachting van andere vrouwen. "Het was bedoeld om de slachtoffers en hun etnische groep te terroriseren en te vernederen", klinkt het.

Van de slachtoffers wezen 28 mensen leden van de Eritrese strijdkrachten als dader aan. Wat Amnesty betreft, moet de regering in Addis Abeba "onmiddellijk actie ondernemen", vindt Callamard. Ook de Afrikaanse Unie moet optreden en ervoor zorgen dat het conflict op de agenda komt van zijn Vredes- en Veiligheidsraad. 

Correpondente Elles Van Gelder was in juni nog in Tigray, toen er tijdelijk wat bewegingsvrijheid was voor hulporganisaties en journalisten. "Toen ik er was, heb ik ook zoveel gehoord van burgers, hoe hun dorpen waren platgebrand en vrouwen waren verkracht", zegt ze. "Anderzijds reageert de Ethiopische regering op de kritiek met het argument dat het TPLF het land 30 jaar met heel harde hand heeft geregeerd en dat het toch wel een te duchten vijand is." 

In november vorig jaar startte de Ethiopische premier Abiy Ahmed, in 2019 nog de winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede, een offensief tegen de opstandige regio dat "kort en krachtig" zou worden. Duizenden burgers zijn al gedood, honderdduizenden sloegen op de vlucht. En voor miljoenen dreigt hongersnood. 

Nadat eind juni de Tigrese strijdkrachten de plaatselijke hoofdstad Mekelle hadden veroverd, kondigde premier Abiy een eenzijdig bestand af. Maar de Tigreërs zetten hun opmars voort en trokken tot buiten de grenzen van Tigray, naar Afar en Amhara. (lees verder onder foto van Ethiopische jongeren die zich aansluiten bij het regeringsleger)

Gisteren riep de Ethiopische premier Abiy alle volwassen burgers op om zich aan te sluiten bij het leger. "Ik denk dat het geduld van Abiy op was en dat hij dat niet meer kon tolereren", zegt correspondente Elles van Gelder in De ochtend op Radio 1.  

"Belangrijk is dat het Tigrese Volksbevrijdingsfront nu is doorgedrongen tot de regio Afar. Dat is de doorgang naar buurland Djibouti, de enige zeetoegang voor Ethiopië. En Ethiopië wil natuurlijk ook niet dat de rebellen optrekken naar de hoofdstad Addis Abeba. Van Gelder is bang voor een escalatie. "We zien van alle kanten, ook bij de rebellen, dat er nieuwe rekruten zijn en dat mensen zich aansluiten. Dan krijg je nog meer ongetrainde soldaten en milities in het veld en ik hou mijn hart vast wat je dan krijgt aan mensenrechtenschendingen. "