Het wordt in Rusland steeds moeilijker om vreedzaam voor mening op te komen, zegt Amnesty International
Rusland holt het recht op vrijheid van demonstratie en protest steeds verder uit met restrictieve wetten, hardhandig politieoptreden en de strafrechtelijke vervolging van vreedzame demonstranten. Dat staat in een nieuw rapport van Amnesty International. Volgens de mensenrechtenorganisatie is het bijna onmogelijk geworden om in Rusland vreedzaam voor je mening op te komen.
Het rapport "Russia: No place for protest" beschrijft hoe het tegengaan van vreedzame protesten de voorbije jaren in een stroomversnelling is gekomen.
De voorbije jaren is de Federale Wet op Vergaderingen van 2004 liefst dertien keer aangepast, geeft Amnesty International aan in het rapport. Sinds 2014 zijn negen amendementen doorgevoerd die het recht om te betogen steeds verder inperken. Dat recht is nochtans vastgelegd in de Russische grondwet en het recht over mensenrechten.
Als gevolg hiervan is er nu een overvloed aan wettelijke beperkingen op wanneer, waar, hoe, met welk doel en door wie het recht om de straat op te gaan, kan worden uitgeoefend.
"De onrechtmatige beperkingen, de eisen waaraan Russische demonstranten moeten voldoen en de harde sancties waarmee ze worden geconfronteerd, zijn zo absurd dat ze alleen maar kunnen worden omschreven als kafkaiaans", zegt Oleg Kozlovsky van Amnesty International.
Beperkingen zijn zo absurd dat ze alleen maar kunnen worden omschreven als kafkaiaans
Zo mogen volgens de federale wetgeving bijeenkomsten niet plaatsvinden in de buurt van gerechtsgebouwen, gevangenissen, presidentiële residenties en sinds december 2020 ook niet langer in de buurt van hulpdiensten.
Regionale wetgeving maakt deze beperkingen nog drastischer. In de provincie Kirov bijvoorbeeld verbiedt de lokale wet alle bijeenkomsten in de buurt van culturele, educatieve en medische voorzieningen, amusementscentra, winkelcentra, speeltuinen en haltes van het openbaar vervoer. De facto betekent dat een verbod op alle openbare bijeenkomsten in steden in deze provincie.
Doordat lokale overheden zich met nieuwe beperkingen aansluiten bij de federale wetgeving, treedt de politie steeds harder op tegen vreedzame demonstranten en leggen rechtbanken hen zware straffen op.
De publieke verontwaardiging over het buitensporige politiegeweld is wijdverbreid, maar de overheden openen geen onderzoek naar mogelijke daders en brengen hen niet voor de rechter. "Hiermee geven ze een duidelijk signaal aan de politie", zegt Kovlovsky. "Excessen zijn toelaatbaar, geweld wordt aangemoedigd en volledige straffeloosheid is gegarandeerd."
"De autoriteiten beschouwen vreedzame straatprotesten als een misdrijf", zegt Kovlovsky nog. "Maar de Russen die geloven dat het hun recht is om te demonstreren, zien het als een heldendaad."