Nederlanders eten straks geen goedkope plofkippen meer: volgt ons land?

Tien jaar lang heeft de Nederlandse organisatie Wakker Dier ervoor gestreden, en nu gaat ook de laatste Nederlandse supermarkt overstag. Eind 2023 zal in de winkelrekken geen vlees van plofkippen meer te vinden zijn, enkel nog kippenvlees met het Beter Leven-keurmerk. “Ons lijstje is compleet. Dit is een enorme mijlpaal,” klinkt het bij Wakker Dier.

Het voorbije decennium is in Nederland de consensus gegroeid dat het leed van plofkippen moeilijk te verdedigen valt. “Het is schandalig hoe die dieren moeten leven”, zegt Ann De Greef, directrice van GAIA. De kuikens worden in veertig dagen vetgemest tot een slachtgewicht van meer dan 2 kilogram, zeggen dierenorganisaties. Ze hebben ook weinig ruimte: twintig kippen delen één vierkante meter. De ondergrond waarop ze staan, is vaak erg nat en bezaaid met uitwerpselen, waardoor de kippen blaren en wonden aan de poten oplopen.

Bij ons probeert GAIA al geruime tijd de supermarkten te overtuigen om het Nederlandse voorbeeld te volgen, maar zonder resultaat. Eind juni lanceerde de dierenrechtenorganisatie nog een campagne, “maar die valt voorlopig in dovemansoren”, zegt De Greef.

Consument kiest

De voorbije jaren is er weliswaar al veel gebeurd, benadrukt ze: eieren van kooikippen zijn uit de rekken gehaald, er zijn alternatieven voor foie gras, paardenvlees uit Latijns-Amerika wordt niet meer verkocht. Maar voor kippenvlees verandert er voorlopig niets. Tot grote frustratie van De Greef. “Het is schandalig goedkoop en de winkels slaan je om de oren met promoties op kippenvlees.” De keuze ligt in heel wat supermarkten de facto bij de consument: die kiest zelf of hij de goedkopere of de duurdere kippen uit de koelrayon haalt.

Volgens GAIA kijken de Belgische supermarkten vooral naar elkaar. Niemand wil de eerste en enige zijn, want het staat vast dat een ban op plofklippen de prijzen omhoog zal duwen. Maal twee, schat De Greef. “Dierenwelzijn mag blijkbaar niets kosten voor de supermarkten. Zo verandert er natuurlijk niets.”

Sinds enkele jaren hanteert de supermarktketen Lidl – als enige Belgische retailer – het Beter Leven-keurmerk wel als standaard voor varkensvlees. Woordvoerster Isabelle Colbrandt geeft aan dat er stappen worden gezet om ook het kippenvlees te verduurzamen. “Voor ons is dat een logische stap.”

Of dat betekent dat plofkippen helemaal uit de rekken zullen verdwijnen, is niet duidelijk. De gesprekken over de precieze vereisten lopen nog, maar de plannen zijn “bijna concreet”. Volgens Colbrandt is het niet enkel een kwestie van prijs, maar ook van wat haalbaar is voor leveranciers. Zij moeten hun productiemethoden immers aanpassen.

Albert Heijn

Het verdwijnen van de plofkip kwam in Nederland in een stroomversnelling toen de grote keten Albert Heijn eerder dit jaar aankondigde op termijn alleen nog kippen met een langere levensduur te zullen verkopen. Opmerkelijk, en misschien een bewijs dat dierenwelzijn niet het doorslaggevende argument is: in ons land heeft Albert Heijn geen gelijkaardige plannen. “De Nederlandse markt staat al een stukje verder in dan de Belgische. Hier is een heel groot deel van het kippenvlees in de supermarkt nog afkomstig van die kippen”, zegt woordvoerster Ann Maes.

In Nederland klinkt evenwel ook kritiek op de beslissing om geen plofkippen meer te eten: het milieu is op die manier slechter af. Als alleen kippen verkocht worden die langer leven, heeft elke kip immers een grotere ecologische voetafdruk. Een terechte bezorgdheid, vindt De Greef, maar de oplossing ligt volgens haar voor de hand. “Als we klimaat willen verzoenen met dierenwelzijn, moeten we met zijn allen minder vlees eten. Daar kan je niet omheen.”