De raadselachtige leus ‘Mais qui?’ van betogers tegen coronamaatregelen is een antisemitische code

Wie is de vrouw die dit weekend een antisemitisch protestbord meedroeg in de coronademonstraties, vragen Franse media zich af. En wie is eigenlijk de ‘Wie?’ in haar leus ‘Mais Qui?’, die ook bij andere demonstranten is terug te zien?

‘Verraders’ had ze op het stuk karton geschreven, met drie vette uitroeptekens voor de duidelijkheid. En over wie die verraders zijn, kon ook geen misverstand bestaan – de namen stonden eronder. Macron, om mee te beginnen. Attal, de woordvoerder van zijn kabinet. En Véran, de Franse minister van Gezondheid. Tot zover de regeringskringen.

Welbekende doelwitten

De rest van de verraders kwam uit een andere hoek, grofweg samen te vatten in de categorie ‘welbekende doelwitten van antisemitisme door de jaren heen’. Een selectie uit de namen: Rothschild, Soros, Attali (verwijzend naar familie Rothschild, George Soros en Jacques Attali). ‘Mais Qui?’ stond erbij geschreven (Maar Wie?). De Q was versierd met twee hoorntjes.

Met dat bord liep Cassandre Fristot afgelopen weekend door Metz in een demonstratie tegen de aangescherpte coronamaatregelen. Opnieuw gingen in heel Frankrijk duizenden mensen de straat op in verzet tegen de pass sanitaire (gezondheidspas) die sinds maandag verplicht is in cafés, restaurants en ziekenhuizen, en op lange-afstandsreizen met de bus, trein of het vliegtuig. Maar van de 237.000 Fransen die in de demonstraties meeliepen, is het Fristot die nog altijd de gemoederen bezighoudt.

Al gauw werden foto’s van de vrouw en haar bord veelvuldig gedeeld op sociale media, met een stroom aan geschokte reacties tot gevolg. Haar boodschap was duidelijk antisemitisch. Wie is die vrouw, en wat betekent dat ‘Mais Qui’?

Lerares Duits

Cassandra Fristot blijkt een 33-jarige lerares Duits te zijn, die in 2012 op de kandidatenlijst stond voor Front National, de voorganger van Marine Le Pens Rassemblement National. Ze brak met die partij, maar is nu actief voor Parti de la France – opgericht door ontevreden oud-leden van Front National.

Het verhaal van ‘Mais Qui’ is iets ingewikkelder. Het verwijst naar een gesprek tussen een Franse ex-generaal en Claude Posternak, die voor de partij van president Macron werkt, op CNews. De oud-generaal spreekt daarin over ‘degenen die de media controleren’, en als Posternak blijft vragen wie dat zijn (‘Qui?’): ‘De gemeenschap die u goed bekend is.’ Voor Franse media staat buiten kijf dat hij daarmee de Joodse gemeenschap bedoelt.

De vraag van Posternak, ‘Wie? Maar wie?’, werd overgenomen in antisemitische onlinekringen en door complotdenkers die zich tegen de coronamaatregelen verzetten. In die wereld is de pandemie een vooropgezet plan van een machtige elite die zijn greep op de economie en de mensheid verder wil versterken. De frase, zo legt Le Monde uit, is nu codetaal geworden voor die elite.

Codetaal

De toespelingen van Fristot zijn niet nieuw; al sinds het begin van de pandemie speelt antisemitisme een rol bij coronasceptische groepen. Fristot vestigt de aandacht op de codetaal die al eerder te zien was op straat. ‘Antisemitisme is een universum van symbolen en betekenissen die steeds veranderen’, zegt Rudy Reichstadt, directeur van Conspiracy Watch, in een interview met Le Monde. Het is belangrijk daarover te praten en het niet gewoon te gaan vinden. ‘Antisemitisme doodt en kan opnieuw doden.’

Fristot is intussen gearresteerd en wordt aangeklaagd voor openbare provocatie tot rassenhaat. Minister van Onderwijs Blanquer liet weten dat ze is geschorst op haar werk en disciplinaire sancties kan verwachten. Op 8 september staat Fristot terecht.