Tekort aan spermadonoren, wensouders moeten langer wachten 

"Wij hebben een wachtlijst van ongeveer 6 maanden voor de wensouders", klinkt het bij UZ Leuven.  Daar zien ze ook een verhoogde vraag. Twee derde van de aanvragen komt van lesbische koppels. Verder krijgen ze aanvragen van alleenstaande moeders en ook veel heterokoppels. Die laatsten komen aankloppen wanneer er bijvoorbeeld genetische problemen bij de man zijn vastgesteld en ook wanneer duidelijk wordt dat zwanger worden niet lukt, zonder sperma van de spermabank.

De coronapandemie heeft het aanbod van sperma nog verminderd, omdat het tijdens de lockdowns een tijdje onmogelijk was om te doneren. Nu lopen die donaties weer normaal.

Professor Reproductieve Geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Gent bevestigt de beperkte beschikbaarheid van sperma. "Vanuit Denemarken, waar wij de meeste spermastalen halen,  rekruteert men vooral bij studenten. Maar tijdens de coronacrisis waren er minder studenten aanwezig in de studentensteden, en gebeurden er ook minder donaties."

Volgens de professor spelen er nog een aantal andere factoren mee. "In Frankrijk is er bijvoorbeeld een wet gewijzigd", verklaart Stoop. "Lesbische en alleenstaande vrouwen kunnen zich er nu sinds kort ook laten behandelen met donorsperma. We verwachten dat dat nog meer schaarste zou kunnen veroorzaken."

De criteria om een spermadonor te kunnen worden, zijn de laatste jaren niet gewijzigd, dus daar zal het niet aan gelegen zijn, maar ze blijven wel erg streng, zegt professor Stoop. "De kwaliteit van het sperma moet uiteraard goed zijn, maar er is ook een leeftijdsgrens van 45 jaar en verder kijken na of er geen genetische afwijkingen zijn die eventueel zouden kunnen worden doorgegeven."

In België is een donatie via de spermabank wettelijk nog steeds anoniem, maar volgens professor Stoop is die anonimiteit al lang niet meer gegarandeerd. "Kinderen kunnen via DNA-databanken vaak hun biologische vader terugvinden. Veel wensouders vragen ook naar een open profieldonor, waar kinderen later de identiteit van kunnen opzoeken, maar dat kan voorlopig wettelijk in België niet. Het zou wel kunnen dat het feit dat die anonimiteit niet meer echt gegarandeerd is, sommige donoren afschrikt, maar het kan dan weer een stimulans zijn voor anderen."

Spermabanken mogen geen reclame maken om donoren aan te trekken. Ze moeten het volgens professor Stoop hebben van sensibilisering van het publiek. "Het is belangrijk dat mensen ervan horen en weten dat het kan en hoe het kan." Het mag ook niet gezien worden als een soort bijverdienste, zegt Stoop. "Je kan het alleen uit altruïsme doen, om er mensen mee te helpen  hun kinderwens waar te maken."