Nu al meldingen van vrouwen die geëxecuteerd worden: ‘Er zal geen plaats meer zijn voor vrouwen’

De taliban zouden vrouwen in sommige steden al verbieden naar hun werk te gaan of zonder mannelijke begeleider de straat op te gaan. Ook wordt het einde gevreesd van het onderwijs voor meisjes. Duizenden gezinnen zijn naar de hoofdstad Kaboel gevlucht in de hoop in veiligheid te worden gebracht door westerse ambassades.

In Kaboel zijn de Amerikanen vanmorgen begonnen met de evacuatie van ambassadepersoneel, tolken en andere Afghaanse medewerkers. De Amerikanen zouden ook bij andere ambassades en organisaties namen opvragen van activisten, journalisten en Afghaanse oud-medewerkers die gevaar lopen onder de taliban. 

Gevangen

Volgens Anne Kwakkenbos, lobbyist bij het Nederlandse Cordaid op het gebied van vrouwenrechten, gaan er nu al verhalen en beelden op sociale media rond van executies door de taliban, waaronder die van een vrouw die voor het ministerie van Vrouwenzaken heeft gewerkt.

Salima Mazari, een van de weinige vrouwelijke gouverneurs, zei zaterdag voor de val van Mazar-e-Sharif tegen persbureau AP te vrezen voor de gevolgen. “Er zal geen plaats meer zijn voor vrouwen in de provincies die door de taliban worden gecontroleerd. Vrouwen bestaan dan niet meer, zelfs niet in de steden. Ze zullen gevangen worden gezet in hun huizen.”

VN-topman Antonio Guterres zei zich ernstige zorgen te maken over de “eerste indicaties dat de taliban ernstige mensenrechtenschendingen begaan in de regio’s die ze onder controle hebben, vooral gericht tegen vrouwen en journalisten”. Hij noemt het “hartverscheurend dat de zwaarbevochten rechten voor Afghaanse vrouwen en meisjes van hen worden weggerukt”. Volgens de VN zijn voor het offensief van afgelopen week al 250.000 Afghanen gevlucht voor de taliban, van wie 80 procent vrouwen en meisjes.

Zwarte tijden

“Ik voel me als een vogel die een leven lang een nest bouwt om in te leven, en dan plotseling machteloos moet toezien hoe het door anderen wordt vernield”, zo zei de 26-jarige vrouwenrechtenactivist Zarmina Kakar tegen AP. Ze herinnert zich hoe de taliban optraden toen ze klein was en met haar moeder een ijsje ging kopen. Ze werd aangesproken omdat ze een ogenblik haar gezicht had laten zien. “Nu de taliban de macht weer hebben, vrees ik dat we weer teruggaan naar deze zwarte tijden.”

Vrouwen zou in sommige steden al verzocht zijn niet meer naar het werk te komen. Ook gaan er verhalen van vrouwen die de toegang tot de universiteit is ontzegd. In diverse internationale media vertellen vrouwen dat de taliban de deuren langsgaan om huwbare meisjes als jihad-vrouwen mee te nemen. Volgens Kwakkenbos zijn de taliban in sommige gebieden veel radicaler geworden dan ze waren, geïnspireerd door de gruweldaden van Islamitische Staat in Irak en Syrië. Ze vreest een toename van kindhuwelijken in Afghanistan. “De beste beveiliging tegen gedwongen huwelijken door de taliban is een echtgenoot. Ouders zullen hun tienerdochters uithuwelijken om te voorkomen dat ze worden opgehaald door de taliban.”

Marianne O’Grady, landendirecteur van de hulporganisatie Care International, zegt tegen AP zich niet te kunnen voorstellen dat vrouwenrechten weer terug bij af zullen zijn onder de taliban, omdat er te veel vorderingen zijn geboekt, ook op het platteland. “Je kunt niet het onderwijs aan miljoenen mensen ongedaan maken. Als vrouwen weer thuis worden opgesloten, kunnen ze in elk geval hun dochters, nichtjes en buurkinderen onderwijs geven. Dat was 25 jaar geleden onmogelijk.”