‘De taliban gaan een voorbeeld willen stellen’: Afghanen in ons land vrezen het ergste

Naweed Ahmadzadah (37) uit Burcht: ‘Vrouwen zullen in boerka over straat moeten’

Naweed Ahmadzadah was 12 jaar toen hij met zijn vader in 1996 naar België kwam, op de vlucht voor burgeroorlog. Daarna volgden zijn moeder en zijn zussen. Nu is hij een man van 37, die in het Antwerpse Burcht zijn vrouw huilend in de armen valt als ze horen dat de taliban nu ook Kaboel zijn binnengedrongen. 

“Een nicht van mij is strafrechter in Kaboel. Ik maak me veel zorgen om haar.”

Op beelden is te zien hoe de taliban in verschillende steden gevangenen vrijlaten. “Gaan die criminelen nu wraak nemen op wie hen heeft gestraft? Enkele tantes van mij zijn leerkracht. Gaan ze nog kunnen werken? Gaan ze nog een loon krijgen?”

Op dit moment beweren talibanwoordvoerders dat vrouwen wel nog zullen kunnen studeren en werken. In een officieel statement klinkt het bovendien dat er geen vergelding zal plaatsvinden. Weinigen zijn er gerust in dat de taliban het dit keer anders zouden aanpakken. 

“Veel familieleden hebben destijds de eerste openbare executies gezien in de parken in Kaboel. Ze verwachten enkel gruwel. De taliban gaan voorbeelden willen stellen. Ik vrees de harde hand van de sharia. Vrouwen zullen in boerka over straat moeten en alleen nog buiten komen in gezelschap van een mannelijk lid van de familie.”

Ahmadzadah verwachtte sinds april al wel dat de taliban aan de macht zouden komen, als gevolg van de Amerikaanse terugtrekking, maar niet dat het zo snel zou gaan. Toch zegt het gebrek aan tegenstand volgens hem weinig over de wil van de Afghanen.

“Het is geen homogene bevolking, maar heel verschillende etnische groepen. Die burgers willen geen geweld, geen openbare executies, geen genocide. Beweren dat Afghanen geen vrede of mensenrechten willen, is de internationale verantwoordelijkheid op de burgers afschuiven. Onder de bevolking leeft de overtuiging dat het de schuld is van Pakistan, dat de taliban steunt. Op sociale media is #sanctionpakistan trending.”

Ahmadzadah heeft rechten gestudeerd in België en is gespecialiseerd in vreemdelingenrecht. Afghanen zijn nu al de grootste groep die internationale bescherming vragen in ons land. “Er zal opnieuw een toevloed van asielaanvragen zijn. Ik krijg nu al vragen van cliënten van wie een eerdere aanvraag is afgewezen.”

Nadra Ahmadi (25) uit Mechelen: ‘Leven onder de taliban is de hel’

“Het woord bang volstaat niet om te beschrijven wat ik voel. Het is verschrikkelijk”, zegt Nadra Ahmadi (25), die voor een groot bedrijf in Mechelen als kwaliteitscoördinator werkt. “Ik had deze ochtend mijn tante in Kaboel aan de lijn. Ze zei dat het chaos was. Banken en markten zijn gesloten en iedereen is op zoek naar een veilig onderkomen om zich te verbergen.”

Familie van Nadra Ahmadi stuurt beelden door van het chique Intercontinental Hotel waar ze werken en waar nu talibanstrijders rondlopen. 

“Mijn oom was aan de slag voor de Verenigde Naties en kreeg te horen dat hij alle bewijzen daarvan moet verbranden. Mijn tante heeft als make-upartiest voor twee tv-zenders gewerkt en ook dat kan haar in problemen brengen.”

Ahmadi kwam tien jaar geleden, toen ze 15 jaar was, naar België. De veiligheid van het gezin was in het gedrang omdat haar moeder voor bepaalde politici werkte. Ondertussen heeft ze zelf een dochtertje.

“Mijn ouders hebben veel last gehad van de taliban en ze vertelden me hoe vrouwen en meisjes niet naar school konden, hoe basisrechten ontzegd werden aan vrouwen en er altijd een gevoel van onveiligheid was.” 

“In de provincies die zijn overgenomen, zie je nu al dat de huizen van vrouwen die actief zijn in politiek of bij de politie in brand worden gestoken. Ik denk dat geen enkele Afghaan echt opnieuw taliban wou, want niemand wil dat opnieuw meemaken. Leven onder de taliban is de hel.”

Dat de taliban dan toch zo snel oprukken is volgens haar een gevolg van de steun uit Pakistan, maar ook van de regeringsleiders in Afghanistan. 

“De leiders schenken het land weg aan de taliban. Welk akkoord is er gesloten? Deze politici komen enkel voor hun eigen zaak op en de gewone bevolking is het slachtoffer van hun egoïsme. En de buurlanden van Afghanistan kijken de andere kant op. We dachten dat bijvoorbeeld Iran, India of de Arabische Emiraten op zijn minst iets zouden zeggen, maar er volgt geen woord. Alleen heel grote stilte.”

Ershad Yaftali (30) uit Harelbeke: ‘Het ware gelaat’

“Het Westen gaat nog schrikken, want Afghanistan is het bolwerk voor internationaal terrorisme geworden”, zegt de 30-jarige Ershad Yaftali, die in Harelbeke woont en als zelfstandige in de bouwsector werkt. Hij kwam als minderjarige naar België, net een maand voor de aanslag van 9/11 en de daaropvolgende Amerikaanse invasie van Afghanistan. 

“Biden heeft trots aangekondigd dat hij de Amerikaanse troepen uit Afghanistan wou, maar de Amerikanen zullen zich de gevolgen pas realiseren wanneer hun ambassade in Kaboel in brand staat.”

Yaftali komt uit de provincie Badakhshan, in het noordoosten, die bekendstond als een bastion van verzet tegen de taliban, maar nu als een van de eerste in handen viel van de moslimextremisten.

“De taliban krijgen steun uit Pakistan, maar toch ook van een bepaald deel van de lokale bevolking, dat in diepe armoede leeft en zich nog liever aansluit bij de taliban dan de corrupte regeringsleiders te steunen. In die zin is er sprake van een meer gematigde en meer extremistische tak binnen de taliban en we moeten nog zien of er geen onderlinge strijd uitbreekt.”

In de WhatsApp-groep van zijn familie krijgt Yaftali te horen dat de taliban hen voorlopig met rust laten. “Maar op andere plaatsen hoor ik al dat talibanvrouwen komen kijken welke vrouwen ongehuwd zijn en die laten ontvoeren, of dat ze niet meer naar school mogen. In het noorden lijken ze wat lakser op dit moment, maar ik denk dat we het ware gelaat pas te zien krijgen als ze de volledige macht veroverd hebben.”

Yaftali kwam onlangs bij de verkiezingen op voor de socialisten. Hij vindt de brief aan de Europese Commissie, van staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) om de gedwongen terugkeer van Afghanen te blijven verzekeren “erg ongelukkig”.

“Maar laten we eerlijk zijn, niemand wist dat het zó snel zou escaleren.”