Opwarmende oceanen bedreigen voortbestaan van veel gegeten vissoorten

"Opwarmend water betekent dat vissen dubbele pech hebben, aangezien dat niet alleen zal maken dat ze evolueren naar een kleinere lichaamsgrootte maar ook dat hun vermogen vermindert om weg te trekken naar een beter geschikte leefomgeving", zei professor Chris Venditti, een evolutionair bioloog aan de University of Reading en mede-auteur van de nieuwe studie. 

"Ons onderzoek ondersteunt de theorie dat vissen kleiner zullen worden naarmate de oceanen opwarmen door de klimaatverandering, maar het toont ook aan dat ze niet in staat zullen zijn genoeg te evolueren om efficiënt het hoofd te kunnen bieden aan de veranderingen, iets wat eerst gedacht werd. Dat is verontrustend nieuws. Nu de oceaantemperaturen sneller stijgen dan ooit, zullen vissen zeer snel achterop lopen evolutionair gezien en het moeilijk hebben om te overleven." 

"Dat heeft ernstige gevolgen voor alle vissoorten en voor onze voedselveiligheid, aangezien veel soorten die wij eten in toenemende mate schaars zouden kunnen worden of zelfs verdwijnen in de komende decennia", zei Venditti.   

De studie, die geleid werd door het Centro de Estudios Avanzados en Zonas Áridas (CEAZA) in Chili en de Britse University of Reading, spitste zich toe op de Clupeiformes of haringachtigen, een zeer diverse groep van vissoorten die over heel de wereld voorkomen. 

Tot de groep behoren soorten die belangrijk zijn voor de visserij zoals haring, ansjovis en pilchard. De bevindingen van de studie hebben echter implicaties voor alle vissen, zeggen de onderzoekers. 

Het team gebruikte statistische analyses van een grote dataset van vissoorten die over heel de wereld voorkomen om hun evolutie te bestuderen gedurende de afgelopen 150 miljoen jaar. Hun studie levert de eerste solide aanwijzingen over hoe de historische, wereldwijde schommelingen van de temperatuur de evolutie van deze soorten beïnvloed hebben. 

Er blijkt uit dat in warmer water er historisch gezien consistent kleinere haringachtigen voorkwamen, dat ze de kortste afstanden aflegden met lage snelheden en dat ze de laagste speciatiesnelheid vertoonden, dat ze met andere woorden veel minder snel en minder nieuwe soorten vormden. 

Tot nu toe lag de maximale gemiddelde temperatuurstijging van de oceanen waarmee vissen af te rekenen kregen, op 0,8 graden Celsius per millenium, per 1.000 jaar. Dat is veel minder dan de huidige opwarming die volgens de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) sinds 1981 op 0,18 graden per decennium ligt, per 10 jaar. 

De bevindingen van de studie bevestigen wat wetenschappers al lang denken, namelijk dat vissen over het algemeen kleiner zullen worden en minder zullen bewegen naarmate de wereld opwarmt. Dat komt omdat ze hun stofwisseling moeten verhogen en dus meer zuurstof nodig hebben om hun lichaamsfuncties te onderhouden. 

Dat zal een impact hebben op de vissoorten aangezien grotere vissen meer energiereserves hebben en daardoor grotere afstanden kunnen afleggen, terwijl kleinere vissen minder goed in staat zijn om nieuwe leefomgevingen met gunstige omstandigheden op te zoeken als het klimaat verandert. 

Een verrassing was daarentegen dat het onderzoek de aanname tegenspreekt dat een toename van kleinere vissen zal leiden tot het verschijnen van meer nieuwe soorten, omdat de genetische variaties geconcentreerd worden in beperkte gebieden. 

De onderzoekers stelden integendeel vast dat warmer water zou leiden tot de ontwikkeling van minder nieuwe soorten. Dat betekent dat vissen een van hun belangrijkste wapens verliezen om het hoofd te bieden aan de klimaatverandering. 

Overigens was ook al vastgesteld dat overbevissing leidt tot kleinere vissen. 

De studie van de Chileense en Britse wetenschappers is gepubliceerd in Nature Climate Change. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de University of Reading.