Luchthaven in Kaboel opnieuw open voor evacuaties, foto Amerikaans legervliegtuig toont wanhoop vluchtende Afghanen

Toen de taliban zondag de Afghaanse hoofdstad Kaboel innamen en daarmee de machtsovername compleet was, ontstonden chaos en paniek. Westerse landen ondernamen in allerijl actie om diplomaten en landgenoten uit Kaboel te evacueren. Op Hamid Karzai International Airport, de luchthaven van Kaboel, heerste gisteren paniek en chaos. Duizenden Afghanen waren naar de luchthaven gevlucht, in een poging om uit hun land weg te raken. Ze drongen door tot op het tarmac om daar te wachten, enkele tientallen mensen beklommen de wachtende toestellen. Die konden daardoor niet meer vertrekken.

Inmiddels is de luchthaven van Kaboel weer vrij en kunnen er opnieuw evacuatievluchten vertrekken. Volgens het persagentschap Reuters zijn vanmorgen al enkele militaire vliegtuigen met buitenlandse diplomaten en burgers opgestegen. Meerdere landen hadden intussen ook toestellen richting Kaboel gestuurd om mensen uit Afghanistan te evacueren, maar die konden er door de chaos van gisteren niet landen.

Onder meer een A400M-transportvliegtuig van de Duitse luchtmacht moest vijf uur boven de luchthaven cirkelen. Het kon uiteindelijk iets voor middernacht onze tijd landen. Aan boord waren Duitse parachutisten die de Amerikanen zullen bijstaan. Zij zien toe op het herstel van de orde op de luchthaven en een veilig verloop van de evacuaties.

Intussen is het A400M-toestel opnieuw vertrokken vanop Kaboel. Het zal samen met een ander Duits legervliegtuig Duitse burgers en Afghanen die voor de Duitse luchtmacht of autoriteiten werkten, naar Tasjkent, in Oezbekistan, brengen. Vandaar kunnen zij met chartervluchten naar Duitsland komen. Ook het Franse leger heeft al mensen geëvacueerd vanuit Kaboel naar Abu Dhabi, zij keren vandaag nog terug naar Frankrijk.

Dat de angst en chaos in de Afghaanse hoofdstad groot was en is, moet blijken uit een foto die de Amerikaanse militaire nieuwswebsite Defense One gepubliceerd heeft. Die zou zondagavond genomen zijn in de US Air Force C-17 Globemaster III, een Amerikaans militair vliegtuig. Het ruim zit afgeladen vol met Afghaanse burgers. Volgens een anonieme functionaris van Defensie zaten er zo'n 640 mensen aan boord.

Het was volgens de anonieme functionaris niet de bedoeling om zoveel mensen aan boord te nemen, het toestel is daar ook niet voor uitgerust. Maar tientallen Afghanen die op de luchthaven van Kaboel stonden te wachten op hun evacuatie, kropen in paniek het halfopen ruim in. De bemanning besliste om hen niet te dwingen het vliegtuig weer te verlaten en te vertrekken richting Qatar.

De C-17 is een enorm groot militair vrachtvliegtuig dat al tientallen jaren wordt ingezet door het Amerikaanse leger en zijn bondgenoten. In 2013 evacueerde een C-17 al eens 670 mensen op de vlucht voor een tyfoon in de Filipijnen. Dit toestel was naar verluidt een van meerdere toestellen die in Kaboel zijn vertrokken met honderden mensen aan boord. Volgens de anonieme functionaris zaten er op sommige toestellen mogelijk meer dan 640 mensen.

Ook België heeft gisteravond beslist om een evacuatiemissie uit Afghanistan te organiseren. Het Belgische leger zal daarvoor worden ingeschakeld. Het is de bedoeling om een vijftigtal Belgische families terug te brengen naar ons land. Ook Afghaanse tolken en fixers (plaatselijke contactpersonen die buitenlandse militairen of verslaggevers helpen) die voor België of voor een ander Europees leger werkten, komen in aanmerking voor evacuatie.

Federaal vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) herhaalde vanmorgen in "De ochtend" op Radio 1 dat het leger Belgen en hun familieleden zal terughalen, maar ook mensen die geholpen hebben in de strijd tegen de taliban: "mensenrechtenactivisten, activisten voor vrouwenrechten, mensen die met de Verenigde Naties en ngo's hebben samengewerkt." Wanneer de evacuaties zullen plaatsvinden, is nog niet duidelijk.