Geschreven met input van Webs
Als het over de economie gaat, kijkt men vaak in de richting van de multinationals. Het klopt natuurlijk dat ze veel personeel tewerkstellen en gigantische omzetten tentoonspreiden. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat hun stem vaak luider weerklinkt, maar toch zijn het niet de multinationals maar de kmo’s die de belangrijkste motor van onze economie zijn. Dat is ook wat Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka, recent aangaf in Trends. Kmo’s zijn namelijk talrijker, wendbaarder en innovatiever. Toch baren hun kasstromen en buffers onze economie ook zorgen.
Op Vlaams niveau onderstrepen de cijfers meteen het belang van de kmo’s. In 2019 waren er bijvoorbeeld 861.000 bedrijven, waarvan amper 193 bedrijven meer dan duizend werknemers in dienst hadden. Slechts 1.318 bedrijven hadden meer dan tweehonderd werknemers in dienst. Ruim 350.000 bedrijven hadden daarentegen vijf of minder werknemers in dienst. Vlaanderen is met andere woorden een regio van kmo’s.
Toch wil dit niet zeggen dat de multinationals onbelangrijk zijn. De sterkte van de Vlaamse kmo’s is namelijk ook te danken aan hun samenwerking met de grote spelers. Deze multinationals rekenen op de hulp van de kmo’s die op hun beurt hun centen broodnodig hebben. Multinationals kunnen met andere woorden niet zonder kmo’s en omgekeerd. En de economie kan niet zonder multinationals én kmo’s.
Kmo’s zijn wendbaarder en flexibeler
Waarom de kmo’s dan zo belangrijk zijn voor ons economisch weefsel en waarom multinationals zo hard op hen rekenen? Dit heeft te maken met hun kleinschaligheid. Hierdoor kunnen ze namelijk veel eenvoudiger schakelen en zijn ze veel flexibeler. Bovendien reageren ze ook snel, zijn medewerkers vaak gedrevener en zijn hun diensten vaak kwalitatiever. Multinationals daarentegen zijn veelal star, werken via welomlijnde procedures en het personeel is vaak vastgeroest in hun takenpakket. Dit heb je bij kmo’s veel minder.
Voor kmo’s is het vaak ook van moeten. Multinationals hebben een sterke onderhandelingspositie en halen vaak het onderste uit de kan, terwijl de concurrentie ook groot is. Daarom kunnen kmo’s niet anders dan innoveren en automatiseren. De snellere adoptie van nieuwe software als Hubspot is daar een voorbeeld van. Ook bij de Vlaamse overheid merken ze dat steeds meer kmo’s innovatiesteun aanvragen. Vooral in de IT-, de voeding- en de productietechnologiesector is dit het geval.
Een ander gevolg is de drang naar internationalisering. De vele kmo’s en de grote concurrentie op de Belgische markt zet ondernemers aan om buitenlandse markten aan te boren. Vooral onze buurlanden zijn daarbij belangrijk, maar steeds vaker wordt ook de weg naar de zogenaamde BRIC-landen gevonden. Ook op internationaal niveau mag de kracht van de Vlaamse kmo dus niet worden onderschat.
Kmo’s zijn kwetsbaar en hebben beperkte buffers
Hoewel kmo’s de motor van onze economie zijn, toont dit meteen ook aan hoe kwetsbaar onze economie is. Vlaamse kmo’s hebben namelijk een zwakke solvabiliteit en ook wat hun kasstromen betreft, scoren ze allesbehalve goed. Het bewijst hoe broodnodig de overheidssteun tijdens de coronapandemie was, want anders riskeerden we dat talloze kmo’s over de kop gingen. Natuurlijk was er ook sprake van misbruik en gingen niet alle kmo’s even eerlijk met de steunmaatregelen om, maar voor de wetgever was het als kiezen tussen pest en cholera.
