1 september startschot voor ‘normaler’ schooljaar

Een normaler schooljaar. Dat was de vraag van veel leerkrachten en leerlingen voor aanvang van het onderwijsoverleg tussen Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA), de onderwijskoepels, vakbonden en epidemiologische experten. Daartegenover pleiten verschillende experten voor meer voorzichtigheid, zolang nog niet duidelijk is wat de effecten zijn van de terugkerende reizigers en een besmettelijkere deltavariant.

Uiteindelijk trok het overleg toch vooral de kaart van de versoepelingen. Weyts wijst op de hoge vaccinatiegraad in Vlaanderen, ook bij 12- tot 17-jarigen. “Daarom willen we het nieuwe schooljaar inderdaad organiseren met minder beperkende maatregelen”, klinkt het in een persbericht. “Meteen kan het onderwijspersoneel zich ook meer toeleggen op hun kerntaak; lesgeven.”

In de eerste plaats betekent dat het einde van het afstandsonderwijs in het secundair onderwijs. Daar moesten scholieren vorig jaar vaak hun gewone lessen vaak nog combineren met online-onderwijs. Dat is gedaan.

Het grootste discussiepunt was de mondmaskerplicht. Die wordt versoepeld. Eerst en vooral zullen de vijfde en zesdejaars in het lager onderwijs niet langer een mondmasker moeten dragen.

Maar ook in het secundair onderwijs zullen leerlingen les kunnen volgen zonder mondmasker. Van zodra zij neerzitten, mag het masker af. Voor het overige gelden de regels zoals die in een restaurant gelden. Wie opstaat en zich verplaatst, bijvoorbeeld naar een ander klaslokaal of de refter, moet wel een mondmasker dragen. Op de speelplaats mag het masker in principe uit, tenzij er onvoldoende afstand kan bewaard worden. Dat geldt overigens ook voor alle leerkrachten - ook in het lager dus.

Opvallend is dat die versoepeling niet ver genoeg gaat voor de Vlaamse Scholierenkoepel. “Wij hadden het mondmasker liever volledig zien verdwijnen”, zegt voorzitter Louis Notte. “Met deze vaccinatiecijfers, is dit nauwelijks een versoepeling tegenover vorig schooljaar. Kinderen en jongeren gaan nog steeds een grote last dragen.” En de experten? Die reageren gematigd. Biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven) hamerde de voorbije dagen meermaals op een verlenging van de mondmaskerplicht, maar spreekt nu wel van “een eerbaar compromis. Het is niet dat de mondmaskerplicht volledig verdwijnt”, zegt hij.

Ventilatie

Voorwaarde voor de versoepelde mondmaskerplicht is wel dat de coronacijfers niet de pan uit rijzen. Kleuren de curves lokaal toch rood, dan kan de crisiscel extra maatregelen opleggen in scholen: twee weken mondmaskerplicht bij iedereen ouder dan 10 jaar, preventief testen en quarantaine van klasgroepen.

Dat is meteen ook de reden waarom er voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geen versoepeling van de mondmaskerplicht komt. Het aantal coronagevallen ligt er hoger dan in Vlaanderen en de vaccinatiegraad is er stukken lager. Concreet zullen leerlingen en leerkrachten in het secundair onderwijs wel een mondmasker moeten dragen tijdens de les. In het Waals Gewest gelden dezelfde regels als in Vlaanderen.

Ook hamert Weyts op het belang van een goede ventilatie. Het is aan de preventieadviseur van scholen om te bepalen of de luchtkwaliteit in schoolgebouwen voldoende is. Hij kan in lokalen waar dat nodig is een CO₂-meter verplichten of het dragen van mondmaskers opleggen.

Dat gaat minder ver dan sommigen hadden gehoopt. “Waarom het gebruik van CO₂-meters niet verplicht wordt? Ik weet het ook niet”, zucht viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven), die bij het overleg aansloot. “Als er geen mondmaskers gedragen worden in de klassen, is het de verantwoordelijkheid van elke school dat alle klassen goed geventileerd zijn.”

Daar lijkt echter nog een lange weg in af te leggen. Gisteren bleek nog dat slechts elf scholen gebruik maakten van de versnelde procedure subsidies om een ventilatiesysteem te installeren. Dat schreven de kranten van Mediahuis op basis van cijfers van de onderwijsadministratie.

Meerderheidspartij CD&V stelt zich bovendien vragen bij de grote rol die verwacht wordt van preventieadviseurs. Vlaams Parlementslid Loes Vandromme (CD&V) vreest dat zij niet voldoende erkenning en ondersteuning krijgen. “Net omdat er geen apart ambt van preventieadviseur bestaat, is het niet altijd evident om personeelsleden te vinden die deze taak op zich willen nemen”, zegt ze. “Wij vragen een versterking van hun mandaat.”

De koepels reageren positief op de nieuwe maatregelen. “We zijn tevreden dat we alvast enkele regels kunnen versoepelen die het leren en leven op school meer leefbaar maken”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Het Gemeenschapsonderwijs (GO!) laat weten “zich te kunnen vinden in de balans tussen het waarderen van de hoge vaccinatiegraad en de waakzaamheid door de deltavariant”.

De vakbonden houden een slag om de arm. “De versoepeling van de mondmaskerplicht is voor het Gemeenschappelijk Vakbondsfront Onderwijs geen zwart-witverhaal”, klinkt het in een persbericht. “Veiligheid en continuïteit van lesgeven moeten prioriteit krijgen. Op basis van de risicoanalyses die in elke school gemaakt moeten worden door de preventieadviseurs kan bepaald worden of die versoepeling doorgevoerd kan worden.”