Taliban beloven op eerste persconferentie dat ze vrouwenrechten zullen respecteren, weliswaar "binnen kader van sharia"

Tijdens de eerste persconferentie sinds hun machtsovername deed de woordvoerder van de taliban Zabihullah Mujahid veel moeite om de wereld ervan te overtuigen dat de taliban niet meer dezelfde beweging is die tijdens de jaren 90 een schrikbewind voerde in Afghanistan. Meisjes en vrouwen mochten in die tijd niet naar school of naar de universiteit.  

Dat wordt nu anders, verzekerde Mujahid. De taliban zullen vrouwenrechten respecteren. "Vrouwen zullen een zeer actieve rol spelen, weliswaar binnen het kader van de sharia, de islamitische wet", zei hij.

Ook zullen journalisten volgens de taliban onafhankelijk kunnen blijven werken. "Ze mogen kritiek op ons hebben, zodat we ons werk kunnen verbeteren. Maar ze moeten wel rekening houden met de nationale waarden en de islam."

"Wij willen geen binnenlandse of buitenlandse vijanden", verzekerde Mujahid, die beloofde dat de taliban niet uit zijn op wraak jegens wie meewerkte met de internationale coalitie of in dienst was van de vorige regering of buitenlandse overheden. "De oorlog is voorbij in Afghanistan. Iedereen is vergeven", klonk het.

Volgens onze Midden-Oostenkenner Rudi Vranckx willen de taliban met deze persconferentie vooral aan de internationale gemeenschap tonen dat het dit keer geen bloedbad zal worden. "Ze willen de situatie nu eerst onder controle krijgen, en dan zullen de schroeven waarschijnlijk langzaam worden aangedraaid."

Vrouwen mogen dus een rol spelen in de samenleving, de media mogen kritisch zijn, maar ze zullen wel de sharia (islamitische wet) moeten volgen en respect moeten hebben voor de islam. "Dan is de vraag: welke sharia is dat?" zegt Vranckx.

"Want sharia is een containerbegrip waar vaak veel reactie op komt. Je hebt een vorm van sharia zoals in Saudi-Arabië die met harde lijfstraffen - zoals handen afhakken bij diefstal- de mensenrechten schendt."

Maar een deel van de sharia heeft ook te maken met gewoonterecht, weet Vranckx. "Dat wil zeggen: wat in Afghanistan de traditie is. Alleen in Afghanistan verplicht die gewoonte om de vrouwen onder de boerka te steken. De boerka staat niet officieel in de sharia. Ook in Marokko geldt de sharia, maar daar wordt de boerka niet opgelegd. Het gaat dus om de Afghaanse interpretatie. En die interpretatie, daar moeten we nog zien wat de talibanleiders daarvan gaan maken."

Intussen is mollah Abdul Ghani Baradar, het gezicht van de politieke tak van de taliban, met een delegatie vanuit Qatar aangekomen in Afghanistan, in de regio Kandahar. Kandahar was de hoofdstad van de taliban toen zij in de jaren 90 aan de macht waren in Afghanistan.

Baradar, een van de oprichters van de taliban, werd in 2010 gevangengenomen in de Pakistaanse stad Karachi. In 2018 werd hij op aandringen van de VS weer vrijgelaten. Hij was de belangrijkste vertegenwoordiger van de talibandelegatie bij de vredesgesprekken in Qatar. 

Baradar is nu de hoogste vertegenwoordiger van de moslimfundamentalistische groepering die zich officieel in het land bevindt. Waar de formele nummer 1 van de taliban, de geestelijke Haibatullah Akhundzada, en de andere viceleiders van de organisatie zich bevinden, is niet duidelijk.

Baradar wordt genoemd als mogelijke nieuwe president of premier van Afghanistan. Intussen heeft echter ook Amrullah Saleh, vicepresident onder Ashraf Ghani die het land ontvlucht is, verklaard dat hij door het vertrek van de president de wettelijke leider van het land is geworden.