Slaapapneu- en beademingstoestellen van Philips teruggeroepen: wat is er aan de hand?
Minstens tachtig gedupeerden uit de VS en Canada spannen rechtszaken aan tegen Philips vanwege gezondheidsklachten door de inmiddels teruggeroepen slaapapneu- en beademingsapparatuur. Naar verwachting volgen er meer.
De slaapapneuapparaten blazen mogelijk kankerverwekkende schuimdeeltjes en gassen in de luchtwegen van patiënten. De problemen zorgen voor een flinke deuk in het vertrouwen van beleggers en patiënten in het bedrijf.
In april waarschuwde Philips voor het eerst voor mogelijke problemen met de drie à vier miljoen wereldwijd verkochte apparaten. Halverwege juni riep het bedrijf consumenten en ziekenhuizen op om slaapapneuapparatuur van tien verschillende modellen terug te sturen voor reparaties of ter vervanging. Patiënten dragen de apparaten, een soort maskers, tijdens hun slaap ter voorkoming van apneu. Dat is een aandoening waarbij de ademhaling stagneert. Philips zei diverse klachten te hebben ontvangen van onder meer hoofdpijn, irritatie van de luchtwegen, pijn op de borst en braken.
Geluidsabsorberend schuim
Bovendien waarschuwde Philips dat het geluidsabsorberende schuim in de apparaten kan verbrokkelen of verpulveren, waardoor patiënten de purschuimdeeltjes tijdens hun nachtrust kunnen inademen of inslikken. Blootstelling aan die zwarte schuimdeeltjes zou ‘kankerverwekkende effecten’ kunnen hebben.
Of er daadwerkelijk een verband is tussen kanker en het gebruik van de apparaten, moet volgens Philips verder worden uitgezocht. De Amerikaanse gezondheidswaakhond FDA laat weten dat de kans bestaat dat het gebruik van de apneumaskers tot ernstige gezondheidsklachten kan leiden.
Begin deze maand meldde het bedrijf dat ook nog eens ruim 20.000 van de aan ziekenhuizen verkochte beademingsapparatuur teruggeroepen worden. De apparaten zouden onvoldoende zuurstof kunnen afgeven zonder dat artsen daar melding van krijgen. Er zijn nog geen sterfgevallen gemeld, maar wel tientallen klachten.
Het Nederlandse bedrijf reserveert 500 miljoen euro voor reparaties en de productie van nieuwe modellen. De kosten kunnen hoger uitvallen als straks blijkt dat gedupeerden recht hebben op schadevergoedingen.
Weinig vertrouwen
Sinds de problemen eind april aan het licht kwamen, is de beurskoers van Philips met meer dan 20 procent gekelderd. Die koers kende sinds 2016 vooral een stijgende curve. “Er is nu een lange tijd twijfel op de markt rond het bedrijf”, zei topman Frans van Houten. “Aan ons om te bewijzen dat we hier verstandig mee omgaan.”
Hoe groot de deuk in het vertrouwen daadwerkelijk is bij beleggers, maar vooral ook bij zorginstellingen of consumenten die de apparaten afnemen, hangt af van hoelang Philips al op de hoogte was van de productiefouten, zegt gezondheidseconoom Wim Groot. Het vermoeden bestaat dat de mankementen intern bij Philips al langer bekend waren, omdat plannen voor reparaties en nieuwe producties vrijwel direct werden aangekondigd. Alsof die al waren voorbereid. Zo wist topman Van Houten al vrij snel dat minimaal twee derde van de miljoenen apparaten vervangen moest worden. “Maar het kan ook dat Philips gewoon heel snel gehandeld heeft. Dat is nog onduidelijk”, zegt Groot.
Vorig jaar zette de Amerikaanse overheid een streep door een grote bestelling beademingsapparaten bij Philips, vanwege een vermoeden dat het bedrijf de coronacrisis misbruikte door extra hoge prijzen te vragen. “Nu zijn die apparaten dus weer in opspraak, dat doet het imago geen goed”, ziet Groot. Maar, zegt hij ook, zorginstellingen zullen Philips dit soort affaires niet al te kwalijk nemen. Al is het maar omdat ze afhankelijk zijn van de Philips-productie van medische apparatuur. “Dat geldt niet voor patiënten. Zij vergeten dit soort miskleunen doorgaans niet snel en denken misschien wel twee keer na als een arts aankomt met een apparaat van Philips.”