LEES OOK. Afghaanse medewerkster Belgische ngo: “België is onze enige hoop”

Toen duidelijk werd dat een tweede termijn als president er niet zou inzitten voor Donald Trump, werd bij tal van staatshoofden een zucht van opluchting geslaakt. Niet het minst in Europa, waar de ‘America First’-aanpak van de ex-president heel wat wrevel had veroorzaakt. Ook binnen de NAVO werd zijn opvolger Joe Biden gezien als iemand waarmee de problemen van de vorige vier jaar snel vergeten zouden zijn. Twee maanden geleden zei Biden hen tijdens zijn bezoek aan Brussel nog dat “Amerika terug is” en “een goede verstandhouding met de NAVO en de Europese Unie essentieel is voor de VS”.

Maar kijk: twee maanden later is van het enthousiasme amper nog iets over. De eigengereide beslissing van Biden om de Amerikaanse troepen terug te trekken uit Afghanistan heeft grote problemen veroorzaakt, zo bleek de voorbije dagen, en van de lof voor de president is nog weinig over.

Twijfels

De gepensioneerde Amerikaanse generaal David Petraeus, die nog voor het Amerikaanse leger diende in Afghanistan en directeur van de CIA was, had er bij CNN het volgende over te zeggen: “Europese leiders twijfelen plots aan de VS, ondanks de succesvolle EU-top en G7-vergadering, want zij wilden bijna allemaal in Afghanistan blijven.”

Die Europese leiders vinden het vervelend dat Biden pas 48 uur na de val van Kaboel tijd maakte om met andere staatshoofden te bellen. Dinsdagnamiddag belde hij met Boris Johnson en woensdag met Angela Merkel. Terwijl die laatste tegen dan al de tijd had gehad om met de staatshoofden van Frankrijk, Italië, Pakistan en Qatar had te bellen.

“Geallieerden in de hele wereld zijn ontgoocheld door het gebrek aan communicatie. De regering-Biden moet veel multilateraler zijn voor hen”, zegt Ian Bremmer, directeur van de Eurasia Group. “Zeker over een strijd die ze al twintig jaar samen aan het voeren zijn. De beslissing over hoe en wanneer ze vertrokken was unilateraal gemaakt door de VS, en zo ga je gewoon niet om met je bondgenoten.”

Bondgenoten

Naast de manier waarop de beslissing genomen werd, hebben andere staatshoofden ook kritiek op de manier waarop de terugtrekking gebeurd is. “Dramatisch en vreselijk”, noemt Angela Merkel die terugtrekking bijvoorbeeld. Ook Boris Johnson en Emmanuel Macron toonden zich koele minnaars van de Amerikaanse werkwijze.

De Canadese premier Justin Trudeau hoorde Biden nog niet en sprak zich nog niet uit over de president, maar veelzeggend was wel dat hij de afgelopen week belde met gewezen minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton. “Zij deelt onze bezorgdheid om Afghaanse vrouwen en kinderen”, zei hij. “Ze was tevreden met onze ijver en moedigde Canada aan om het werk verder te zetten.”

NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg had geen kritiek, maar zei wel dat de VS de bondgenoten geen keuze gelaten had dan zich ook terug te trekken uit Afghanistan. “Het was politiek onmogelijk voor de Europese bondgenoten om door te gaan in Afghanistan omdat de VS de militaire missie er afgebroken heeft. We zijn er samen aan begonnen, hebben er samengewerkt en hebben het land nu samen verlaten.”

Volgende week volgt voor Biden een nieuwe G7-vergadering over de situatie in Afghanistan. De verwachting is dat het geen makkelijke meeting zal worden voor hem.

Ook in de pers

Ook in de pers wordt de president niet gespaard. Zo krijgt hij onder meer kritiek van commentator Stephen Collinson van CNN. “Biden slaagt er niet in om adequaat uit te leggen waarom hij de snelle instorting van de Afghaanse staat niet heeft voorspeld. Zijn geloofwaardigheid is gekelderd omdat hij zelfverzekerd de gevolgen van de terugtrekking van de troepen probeert te minimaliseren, terwijl de gebeurtenissen die overduidelijk maken. In een paar dagen is de kijk op zijn presidentschap gekelderd.”

In Amerikaanse kranten en op nieuwssites regent het ook vernietigende opiniestukken over de Amerikaanse president. Daar hebben columnisten het over “dramatische beslissingen” en “een tragische verlopen terugtrekking”. “Wanneer gaat iemand durven toegeven dat de regering van de VS hier verantwoordelijk voor is”, klinkt het bijvoorbeeld in The Washington Post.

 (gjs)