Binnenkort mogen we weer dansen, maar dat baart experts zorgen: ‘Het zou verstandiger zijn om te wachten’

Er mag – weldra – weer gedanst worden. Na anderhalf jaar sluiting kunnen de nachtclubs op 1 oktober opnieuw de deuren openen. Op huwelijken mogen de ledematen een maand eerder al in bochten gewrongen worden. En wie thuis een feestje wil bouwen, kan dat eveneens. Vanaf volgende maand mag iedereen thuis zoveel mensen uitnodigen als hij wil. 

Die ingrepen zijn symbolisch erg belangrijk. Ze tonen aan dat het leven van voor de pandemie stilaan terugkeert. Het Overlegcomité, met daarin de belangrijkste vertegenwoordigers van de regeringen van het land, besliste ook de meeste andere covidmaatregelen af te bouwen. In de cafés gaan zowat alle restricties op de schop. Tooghangen kan weer tot in de vroege uurtjes. Zoals premier Alexander De Croo (Open Vld) het samenvatte: “1 september zal niet alleen de start zijn van een nieuw schooljaar, maar een nieuwe start voor ons allemaal.”

Wel blijven er restricties van kracht voor grote evenementen. Ook het mondmasker verdwijnt nog even niet uit het straatbeeld. Volledig gevaccineerden zullen twee keer getest worden na een hoogrisicocontact.

De terugkeer richting de vrijheid komt er op een moment dat de besmettingen en ziekenhuisopnames opnieuw duidelijk in stijgende lijn zitten. “Het covidcommissariaat heeft als oordeel gegeven dat de toestand in de ziekenhuizen beheersbaar is en kan blijven”, aldus premier De Croo.

 ‘Versoepelingen komen te snel’

De experts uit het adviesorgaan GEMS maken zich niettemin grote zorgen. De ziekenhuizen kunnen volgens hen nog steeds in het nauw gedreven worden, als te veel mensen besmet raken. Het risico dat opnieuw zorg uitgesteld moet worden, is nog niet geweken. “We gaan er geen doekjes om winden: deze versoepelingen komen te snel. En dan vooral voor de zuidelijke landsdelen. In Wallonië zien we weer een versnelling van de curves, Brussel staat op het punt om donkerrood te kleuren”, zegt biostatisticus Geert Molenberghs (KU Leuven).

“Zelfs voor Vlaanderen kunnen we nog niet zeggen dat we absoluut kunnen versoepelen. Het zou verstandiger zijn om te wachten tot we het effect van de vaccinaties ook in de curves kunnen zien. Ik zou de cijfers liefst wat lager zien en een tijdje zien dalen, voor we alles weer opengooien. Dit is met vuur spelen.”

Op dit moment is meer dan 80 procent van de volwassen Belgen volledig gevaccineerd – ruimschoots boven de drempel van 70 procent die het Overlegcomité vooropgesteld had voor de laatste fase van het zomerplan. Maar ook De Croo benadrukte dat we niet uit de gevarenzone zijn.

Op heel wat plaatsen ligt het aantal gevaccineerden nog te laag om veilig te zijn. Vooral in Brussel is dat het geval, maar ook in veel Vlaamse gemeenten zijn er nog zorgen. Het Overlegcomité heeft hen opgeroepen om lokaal maatregelen te nemen om mensen aan te sporen zich te laten inenten. Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) kondigde aan dat er desnoods van deur tot deur gegaan zal worden.

“91 procent van de ziekenhuisopnames zijn mensen die niet gevaccineerd zijn. De cijfers zijn overtuigend dat vaccinatie het beste wapen is tegen het virus”, benadrukte Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA).

Vaccinatie blijft weliswaar een persoonlijke keuze, behalve voor zorgverleners. Het Overlegcomité vindt het niet te verdedigen dat zij zich niet laten inenten. Patiënten en bewoners van woon-zorgcentra hebben recht op maximale bescherming, zo klinkt het. Gevaccineerden kunnen wel nog altijd het virus oplopen en doorgeven, maar die kans is een stuk kleiner dan bij niet-gevaccineerden. 

Coronapas

Eerder had GEMS-voorzitster Erika Vlieghe al haar bezorgdheid geuit over het heropenen van de nachtclubs. Dat zijn bij uitstek plaatsen waar het virus zich makkelijk verspreidt: veel mensen op een kleine ruimte, fysieke inspanning, niet altijd even goede verluchting. Volgens haar zouden dancings dan ook verplicht moeten worden om een coronapas te gebruiken, het zogenaamde Covid Safe Ticket.

Het buitenland leerde al dat de heropening van de nachtclubs niet zonder risico is. In Nederland liepen de besmettingen zo snel op dat besloten werd de clubs opnieuw te sluiten. In Engeland zullen dancings vanaf eind september hun klanten een coronapas moeten vragen.

“We hebben het voordeel dat we nog vijf weken hebben. Je kunt dan nog bekijken hoe we ervoor staan. Maar als je kijkt naar alle andere landen waar ze de nachtclubs opendeden, dan weet je dat dat overal mislukt is. Ik zie geen reden waarom dat bij ons anders zou zijn”, aldus Molenberghs.

Of zo’n coronapas nodig zal zijn om te gaan clubben, is nog niet vastgelegd. Die beslissing wordt in handen van de regio’s gelegd – wellicht zal Brussel in een eerste fase strenger zijn dan Vlaanderen en Wallonië.

Daarmee verschuift de verantwoordelijk voor het coronabeleid geruisloos op naar de regio’s. Coronacommissaris Pedro Facon heeft van het Overlegcomité dan ook de vraag gekregen om het einde van de federale fase voor te bereiden. Op dat moment zal het bestieren van de pandemie niet meer gebeuren vanuit het Overlegcomité.