Met de opmars van de Taliban werd de plaatsvervangend ambassadeur de grond te heet onder de voeten, en hij verliet samen met het Nederlandse personeel in de nacht van zaterdag op zondag halsoverkop de ambassade.

Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken was dat ook afgesproken. „Dat was heel acuut, midden in de nacht, omdat de Amerikanen daar stonden met de mededeling dat de Taliban zich in de straten van de ambassade bevonden. Het team werd tijdelijk in een bunker ondergebracht, waar hun mobieltjes het niet deden en er dus een tijdlang geen contact met de buitenwereld mogelijk was”, zegt een woordvoerder.

Toch melden Haagse bronnen aan De Telegraaf dat het oude Nederlandse ambassadeteam, tegen alle instructies in, uit angst zijn post verliet.

De reguliere ambassadeur was op dat moment niet in het land. Voor posten met hoge veiligheidsrisico’s is het gebruikelijk dat de ambassadeur afwisselend aan- en afwezig is op de post. Bij afwezigheid wordt de ambassade geleid door een tijdelijke zaakgelastigde.

Door de vluchtactie was de ambassade zo’n 2,5 dag onbemand en moest er een nieuw ambassadeteam naar Kaboel worden gestuurd. Het lokale Afghaanse personeel bleef in de tussentijd ontredderd achter.

Vorige week nog hard gewerkt om evacuatie voor te bereiden

Tot vorige week werd er op de ambassade hard gewerkt aan een evacuatie met burgervluchten. Daarvoor werden tickets geboekt en documenten klaargemaakt. Toen de medewerker - een Afghaan - op zaterdag op de ambassade kwam, zag hij dat er op grote schaal documenten vernietigd waren. Daarmee zou al op vrijdag zijn begonnen. Vrijdag en zaterdag zijn in Afghanistan de vrije dagen.

“Geen enkel vertrouwen meer in deze mensen”

Zaterdagnacht om drie uur kreeg de medewerker een belletje van de bewaker van de ambassade. Die meldde dat “ze vertrokken waren”. Tegen zes uur belde de waarnemend ambassadeur hem zelf. Die stelde de Afghaan gerust en zei dat de Nederlanders naar het vliegveld waren verplaatst omdat dat “mentaal beter voor ze was”.

De lokale staf kwam om half negen in de ambassade bijeen. Daar zouden ze papieren vinden waarmee ze toegang tot het vliegveld konden krijgen. De Afghanen vroegen hun werkgever of het niet beter zou zijn dat zij direct richting het vliegveld kwamen. Daarop antwoordde de plaatsvervangende diplomaat dat het daar nog te vroeg voor was. Die avond of de dag erop zou er een vliegtuig komen en zou het beter zijn.

Maar tegen die tijd was er al geen doorkomen meer aan. “Als we zondagmorgen waren gegaan, was het ons nog gelukt”, zegt de Afghaan. “Ik heb geen enkel vertrouwen meer in deze mensen.”