Opnieuw 280 mensen geëvacueerd uit Afghanistan, Belg mogelijk neergeschoten aan luchthaven

Defensie heeft vandaag drie ‘bijna complete’ vluchten kunnen uitvoeren met C-130’s tussen Kaboel en Islamabad. Tijdens het gewoel aan de luchthaven van Kaboel werd vrijdag wellicht een Belg neergeschoten, meldt De Morgen.

Ongeveer 280 personen werden zo uit Kaboel geëvacueerd: een 240-tal Belgen en rechthebbenden, een veertigtal Nederlanders en één Zweed. Er waren maandag vier rotaties voorzien, maar één rotatie heeft niet kunnen plaatsvinden door een technisch defect, klonk het bij het leger. Dinsdag heeft België tot zes slots ingepland.

Eerder op de dag kwamen ook al twee vluchten uit Islamabad aan op de luchthaven van Melsbroek, met meer dan 220 mensen aan boord. Het gaat om Belgen en personen die met hen verbonden zijn.

De geëvacueerden werden naar de kazerne van Peutie gebracht. Daar volgt een identiteitscontrole en een medische controle met onder meer een PCR-test voor covid-19. Ook de militaire inlichtingendienst ADIV en Staatsveiligheid voeren er controles uit.

Volgens een diplomatieke bron is er maandagavond nog een derde strategische vlucht voorzien naar Melsbroek, uitgevoerd door Air Belgium, met 250 personen aan boord. Volgens de bronnen blijft de situatie in Kaboel volatiel, en blijft het in het bijzonder voor niet-Belgen erg moeilijk om de luchthaven te bereiken. Het gaat dan over de mensenrechten- en vrouwenrechtenactivisten die België ook wil evacueren.

Luchtbrug

Voor de evacuatie van burgers uit Afghanistan heeft het Belgische leger een luchtbrug opgezet tussen de Afghaanse hoofdstad Kaboel en Islamabad, in het buurland Pakistan. Twee C-130’s voeren dagelijks verschillende vluchten tussen de twee hoofdsteden uit.

Een exact cijfer van het aantal Belgen dat nog geëvacueerd moet worden konden de bronnen maandag niet kwijt. De lijst is een ‘levend document’, aangezien ook andere landen evacuaties uitvoeren en sommige mensen ondertussen niet meer geëvacueerd willen worden omdat bijvoorbeeld hun gezinsleden niet mee kunnen.

Deadline

Maar ondertussen stijgt de druk in Afghanistan, zegt een militaire bron, die benadrukt dat de overheid er alles aan doet om zoveel mogelijk mensen te repatriëren. Een extra uitdaging is dat de Amerikaanse president Joe Biden oorspronkelijk 31 augustus voorop had gesteld voor de definitieve terugtrekking van het Amerikaanse leger uit Afghanistan.

Frankrijk heeft al gevraagd om langer dan eind augustus te blijven opereren in Kaboel. Wat België zal doen na volgende week dinsdag is nog niet duidelijk. ‘Wij hangen allereerst af van onze Amerikaanse partner, die de beveiliging van de luchthaven op zich neemt’, aldus de militaire bron nog. ‘We wachten nog op een antwoord van de VS.’

Het Witte Huis heeft maandagavond op een persconferentie laten weten zich aan de deadline te houden en voor 31 augustus alle Amerikanen uit Afghanistan te willen evacueren. Dinsdag zou een internationale coördinatievergadering plaatsvinden over de toekomst van de operaties. Bovendien moet er ook rekening gehouden worden met de veiligheidssituatie in Kaboel.

‘Belg neergeschoten’

Die veiligheidssituatie op de luchthaven in Kaboel is intussen dramatisch. Maandagmorgen kwam het aan de noordpoort van de luchthaven van Kaboel tot een vuurgevecht tussen Afghaanse veiligheidsdiensten, Duitse en Amerikaanse soldaten en onbekende aanvallers. Een lid van de Afghaanse ordetroepen werd daarbij gedood.

Vorige vrijdag is er vermoedelijk ook een Belg neergeschoten aan de noordelijke toegangspoort van de luchthaven in Kaboel. Dat meldt althans de broer van de man, zo bericht De Morgen maandagavond. De FOD Buitenlandse Zaken is op de hoogte van het verhaal, maar het onderzoek naar de zaak is nog lopende, luidt het.

Hotak Jahanshir stond vorige vrijdag tussen de mensenmassa op de luchthaven van Kaboel te wachten, op de eerste dag van de Belgische evacuatiemissie Red Kite. Volgens zijn broer Sherbaz zou hij van een Belgische militair de toelating hebben gekregen om naar de noordelijke toegangspoort te komen, maar schoot een Amerikaanse soldaat hem dan neer.

De Morgen kon niet verifiëren dat een Amerikaanse soldaat betrokken was bij het incident waarbij de Belg van Afghaanse origine gewond raakte. Wel kwam de krant in het bezit van beelden uit het ziekenhuis, waarop dokters Hotak Jahanshir verzorgen. Hij zou intussen bij zijn familie in Kaboel herstellen.

De FOD Buitenlandse Zaken zegt het verhaal en de beelden intussen te hebben doorgespeeld aan de bevoegde diensten in onder meer de Pakistaanse hoofdstad Islamabad, ‘maar we hebben nog geen enkel element ter bevestiging gekregen’, aldus woordvoerder Wouter Poels. ‘Het onderzoek is lopende.’

Evacuaties buiten de luchthaven

De Duitse minister van Defensie Annegret Kramp-Karrenbauer zei maandag bij Bild TV dat het momenteel bijna niet meer mogelijk is om tot aan de luchthaven te geraken. Daarom is het Duitse leger nu ook in actie gekomen buiten de luchthaven om mensen te evacueren.

Volgens Bild TV hebben elite-soldaten van de Duitse speciale eenheid KSK (Kommando Spezialkräfte) een gezin uit München uit Kaboel gered en tijdens die missie het terrein van de luchthaven verlaten. Bij de geheime operatie “Blue Light” zouden de militairen te voet op pad zijn gegaan en een 19-jarige jonge vrouw, haar kleine broer en haar moeder gered hebben, zo werd vernomen uit veiligheidskringen. De operatie duurde naar verluidt ongeveer een uur.

Het Duitse leger was tot nu toe niet buiten de luchthaven van Kaboel geweest voor evacuatie-opdrachten. Er werden wel twee helikopters naar Afghanistan ontplooid, maar die kwamen nog niet in actie in het stadsgebied van de Afghaanse hoofdstad.

Strenge controles

Zondag zijn ruim 16.000 mensen door het Amerikaanse leger en partnerlanden geëvacueerd uit Kaboel. Volgens een bron van CNN staan nog altijd zowat 20.000 mensen buiten aan de luchthaven te wachten op evacuatie.

Maar vanaf maandag zou Washington strikter controleren: enkel Amerikaanse staatsburgers, personen die een green card hebben en burgers van NAVO-landen zouden de luchthaven nog binnen kunnen. Fixers, tolken, mensenrechtenactivisten en anderen die door westerse landen beloftes gedaan waren, zouden niet meer toegelaten worden.

Terreurdreiging

Overigens heeft Kramp-Karrenbauer bevestigd dat er steeds meer dreigementen zijn van terroristische groeperingen in Kaboel. De Amerikaanse regering toonde zich zondag al bezorgd over een mogelijke aanslag van de terreurmilitie Islamitische Staat (IS) op de luchthaven of in de onmiddellijke omgeving.

Volgens Belgische experts is er, zeker op korte termijn, geen grotere terreurdreiging in ons land.