‘Voor de vonken tussen ons hielp het om een zekere afstand te bewaren. Het mocht niet te gezellig worden’

Het is verzamelen geblazen aan een Antwerps stadsbankje, nadat wij net Storm Lara (vier écht goeie afleveringen van dertig minuten) achter de kiezen hebben gekregen. Het is te zeggen: Anemone en ik.

Ella Leyers: “Ik wacht nog op de optimale omstandigheden! Ik moet de reeks bekijken met mensen die ik goed ken, omdat ik anders veel te veel met mezelf bezig ben.”

Anemone Valcke: “Ik vond het écht goed. Kadir (Ferati Balci, de regisseur, red.) heeft het ongelooflijk goed gedaan. En jij ook, Ella. Ik vind dat je enorm trots mag zijn.”

Leyers: “O, dank je! Ik had vandaag een klein hartje. Het was niet alleen de eerste screening voor een publiek, het was ook een vervélend publiek – journalisten en zo (lacht).”

Valcke: “Het viel mij op hoe intiem, en dus intens, de serie is. De camera blijft echt op de huid van de personages in de radiostudio kleven. Kadir heeft gedurfde keuzes gemaakt, ook in de montage. Het gebeurt niet vaak dat een nummer op de klankband hélemaal wordt gespeeld. Tegenwoordig moet alles zo snel gaan. Het is... (zoekt naar woorden)”

Leyers: “...een verademing?”

Valcke: “Voilà!”

Anemone, is het gepermitteerd om jou te vergelijken met Scarlett Johansson?

Valcke (slaat kreetje)

Net als Scarlett in de film Her vertolk jij in Storm Lara een cruciale hoofdrol met alleen maar je stem. En toch ben je erg aanwezig.

Valcke: “Wow, shit. Dank je!”

Leyers: “Hoe leuk was dat, om pas vlak voor de start van de opnames opgeroepen te worden, en tot tien minuten daarvoor in je bed te kunnen blijven liggen?”

Valcke: “Leve het werken in pyjama! De eerste week ben ik zelfs niet op de set geweest, omdat ik was gaan brunchen met een vriendin die, bleek achteraf, al voor de derde keer corona had.”

Leyers: “Voor de dérde keer? Dan ben je te vaak gaan brunchen (lacht).”

Valcke: “Het waren nochtans lekkere eitjes. Maar goed, ik moest mijn dialogen toen noodgedwongen inspreken via de telefoon. Dat was een speciale manier van spelen: snotteren in mijn eigen huis, terwijl mijn lief af en toe een koffietje kwam brengen. Voor de vonken tussen Ella en mij hielp het om een zekere afstand te bewaren. Het mocht niet te gezellig worden tussen ons.”

Leyers: “Mij hielp het ook. Niet kletsen, geen bonding: Anemone was gewoon dat zot wijf aan de telefoon.”

Welke aspecten van jezelf hebben jullie aangeboord om je personages gestalte te geven?

Leyers (lange stilte): “Goh, euh...”

Lara wil altijd iets nieuws. Ze heeft een lang parcours in de liefde achter de rug, maar ze is wel voor het geluk geboren. Ligt dat zó ver van jou af?

Leyers: “Nee, hè? Mijn spanningsboog is net als die van Lara nogal wispelturig – té wispelturig. Opeens raak ik uitgekeken op dingen of wil ik van rijvak veranderen, ook als het verkeer dat niet meteen toelaat. Maar bij Lara komt dat toch net iets anders tot uiting. Ik hoop dat ik niet zo’n bitch ben.

“Ik denk dat ze vooral bang is om eerlijk en dus kwetsbaar te zijn. Daarom zet ze continu een masker op. Dat is makkelijker én cooler. Ik doe dat ook weleens, maar ik ga er de laatste tijd bewuster mee om. Ik begin het steeds leuker te vinden om m’n blutsjes niet meer krampachtig uit te deuken, maar ze te tonen. Al blijf ik dat moeilijk vinden.”

Ben jij net als Ella een zondagskind, Anemone, of val je toch iets meer samen met je personage?

Valcke: “Ik ben een witte vrouw die in een geprivilegieerde situatie is geboren. Ik heb nooit financieel moeten vechten. Ik heb dus niets om over te klagen. Maar dat neemt niet weg dat het mentaal soms... moeilijk is. Mezelf kwetsbaar tonen, dat doe ik soms te veel. Ik ben daar grenzeloos in. Ik leg te snel mijn hart op tafel, waardoor er zeer vaak op getrapt wordt.”

Leyers: “Ik ben daarentegen een gesloten boek. Bij vriendinnen die ik al heel lang ken, gaat het weleens open. Bij anderen minder. Terwijl het een verademing is als het toch gebeurt! ‘Weet je wat, ik ga gewoon eens op tafel leggen waar ik mee zit!’ Dat loslaten bevalt mij wel.”

In onze generatie – Ella is van 1988, ik van 1989 en Anemone van 1990 – worden mentale problemen steeds beter bespreekbaar, merk ik.

Leyers: “Alleen al het feit dat je met iemand gaat babbelen! Ik heb het af en toe over mijn therapeut, en dan krijg ik gegarandeerd reacties van mensen die zeggen: ‘Amai, ik vond het keileuk om te lezen dat jij óók zo iemand nodig hebt!’ Tien jaar geleden had ik dat nooit durven toe te geven.”

Valcke: “Spreken is zo belangrijk! Je mond opendoen, de dingen benoemen in plaats van ze in het ongewisse te laten. Als je je ergens niet goed bij voelt, zég het dan. Daar winnen we zoveel mee. Ik hoorde onlangs iemand die heel dicht bij mij staat het woord ‘Marokkaantje’ gebruiken. Dan voel ik me verplicht om te zeggen dat het ‘Marokkaan’ moet zijn, omdat het andere een teken van doorgesijpeld, systematisch racisme is.

“Veel mensen rondom mij hebben het moeilijk: ik zie vrienden met een andere huidskleur al zo lang benadeeld worden. Ik ben een Weegschaal, ik trek mij dat veel te hard aan. Zo kan ik soms te véél op mijn schouders nemen, ook gewicht dat daar eigenlijk niet thuishoort.”

Denk je dat je andere mensen kunt overtuigen om gevoeliger in het leven te staan?

Valcke: “Ja, wij kunnen van de wereld echt een mooiere plek maken. (Maakt een peace-teken en trekt meteen een gezicht) Waarom maak ik nu zo’n cynisch peace-gebaar? Om mezelf onderuit te halen, hè? En omdat ik mij op dit moment kwetsbaar voel. Ik hoor mezelf praten en ik denk: ugh, pacifist! De wereld zit niet zo in elkaar!”

Leyers: “Dat vind ik helemaal niet: je hebt toch gewoon gelijk?”

Ella, als één van jouw vrienden het woord ‘Marokkaantje’ in de mond neemt...

Leyers: “Een goeie vriendin heeft me dat eens gevraagd: ‘Zou je er iets over zeggen?’ Ik antwoordde volmondig ja, maar ik moet toegeven: sindsdien let ik er harder op. Vroeger liet ik meer dingen passeren: ‘Ik was het niet! Mij treft geen schuld!’ Zo schieten we natuurlijk weinig op.”

Valcke: “Ik lees veel over gender, racisme en feminisme. Ik vind het belangrijk dat mensen... humaan blijven of zo (lachje). Ik ben ervan overtuigd dat alle mensen au fond goed zijn, maar dat je ze af en toe wel aan het nadenken moet zetten, en met de neus op de feiten drukken.”

BAKKER ÉN APOTHEKER

Wederzijdse toestemming is heel belangrijk voor jou. Elke keer als jij iemand kust, vraag je vooraf of dat mag.

Valcke: “Ik ben dat beginnen te doen, ja. Maar goed, ik zit al drie jaar in een relatie, dus zo vaak kus ik niet meer met andere mensen (lachje).

“Superaantrekkelijk is dat, als iemand naar mij komt en vraagt: ‘Mag ik u kussen?’ Ik voel mij dan... uitverkoren. Ik wéét dat ik de optie heb om nee te zeggen, en dat dat ook oké is.”

Heb jij ooit al toestemming gevraagd om iemand binnen te doen, Ella?

Leyers: “Nee, maar het is míj wel al gevraagd en dat is inderdaad een heel fijn gevoel. Maar geil? Bij seks heeft het ook iets leuks om grenzen af te tasten. Het is net het feit dat ik je bepaalde dingen láát doen, dat het leuk maakt.

“Dat gezegd zijnde blijft het raar, je tong in iemands mond proberen te stoppen. Ik heb in mijn leven al zo vaak van den dieje moeten doen (trekt haar hoofd weg): dacht jij nu écht dat ik jou wilde kussen? Lullig, zeker als die kerel blijft proberen en mijn gebaar blijkbaar niet juist interpreteert. ‘Misschien had ze het niet door: nóg eens!’ (lacht)

“Bij mij moet je het niet altijd vooraf vragen, hoor. Zolang het maar duidelijk is dat ik mee ben. Ik heb het ook al meegemaakt dat ik het wél wilde, en dat het niet gebeurde: evenzeer spijtig.”

Toestemming vragen zorgt alleszins voor duidelijkheid en veiligheid: geen wazige situaties achteraf, waarbij iemand gekust heeft zonder het echt te willen.

Valcke (fel): “Als er nee wordt gezegd, dan is het altijd en overal néé. Er zijn geen wazige situaties. Ik heb een probleem met wazigheid. ‘Wilde ze of niet?’ Dat daar überhaupt vragen over kunnen zijn, is toch ontzettend jammer? Dat betekent dat er heel veel mensen dingen doen die ze zelf misschien helemaal niet zo leuk vinden. Dat er op een passioneel moment niets bespreekbaar is, is doodzonde. Ik hoop dat mijn kinderen, of zelfs de generatie vlak na ons, niet meer zoveel shit moeten meemaken.”

Heb je zelf veel slechte ervaringen achter de rug?

Valcke: “Ik denk dat het aan mij is om te kiezen om daarover te praten.

“Ella deed daarnet een situatie waarbij iemand haar hardnekkig wilde binnendraaien af als iets grappigs, maar eigenlijk vind ik dat verschrikkelijk. En als vrouw moet je dat zien op te lossen zonder zijn gevoelens te kwetsen, met een schouderklopje en een sorry. Dat is normaal cafégedrag, maar als je zulke situaties systematisch meemaakt vanaf je 13de – elk weekend gebeurt er wel íéts dat je niet wilt – dan doet dat iets met je eigenwaarde. Ik maak élke dag iets mee. Telkens als ik bij de apotheker kom, kijkt die vent naar mijn tieten terwijl ik vraag naar m’n gezichtscrème.”

(timide) Ik wilde daarnet vooral zeggen: fijn dat toestemming steeds evidenter wordt.

Valcke (lacht): “Ik snap het, hoor. Maar er is nog emancipatie nodig, zeker bij mannen. Jullie moeten méé! Emancipeer samen met ons! Zodat er nooit meer een moment is waarop Ella haar hoofd moet wegdraaien.”

Leyers: “Nu doe je mij nadenken over waarom ik die situatie daarnet met een kwinkslag beschreef... Je moet gewoon durven te zeggen dat het niet chill is, hè? Maar zo creëer je ongemakkelijkheid, en niets is erger dan ongemakkelijkheid. Dan beter krampachtig doen alsof alles oké is.”

Valcke: “Onze reflex om ongemakkelijkheid te vermijden, is groot. Ik voel die nu ook. Ik reageer heftig en mijn natuurlijke reflex is om mezelf in te tomen. Maar dat is bullshit: ik geloof hierin, en ik moet achter mijn mening staan.

“Ik denk dat het ermee te maken heeft dat je als vrouw geconditioneerd wordt om je emoties te minimaliseren. (Denkt na) Ik denk dat ik mij kwetsbaar voel in dit gesprek omdat jij een man bent, en dat ik op zoek ben naar erkenning bij jou. ‘Hóór mij!’ Dat zit erin gebakken. En dan panikeer ik even en reageer ik heel emotioneel.”

Leyers: “Ik bedenk me net dat ik al heb meegemaakt dat ik niet wilde kussen en dat die gast daarom boos werd.”

Valcke: “Ik ook, zó vaak.”

Leyers: “Iemand probeert mij te kussen terwijl ik daar niet om gevraagd heb en nu is hij ook nog eens pissed op mij?! Híj moet zich excuseren!”

Valcke: “Dat is die conditionering waarover ik het had: het pleasen wordt er bij ons in geramd.”

We leren onze dochters om niet te uitdagend over straat te lopen, en niet onze zonen om hun manieren te houden.

Leyers: “Dat hoor je nog: ‘Ze heeft erom gevraagd.’”

Valcke: “Het slachtoffer met de vinger wijzen: de generatie boven ons heeft niet eens door dat ze ’t doet. Ook vrouwen: ‘Wat had ze ook aan?’ Die zijn zo opgevoed. Zelfs mijn mama: ‘Nee, zo ga je niet naar buiten!’ Dat is een beschermende reflex, maar het is eigenlijk absurd. En dat heeft verregaande gevolgen, want er niks erger dan een slachtoffer dat zich niet gehoord en erkend voelt.”

Heeft therapie je geholpen om op dat vlak sterk in je schoenen te staan?

Valcke: “Eigenlijk wel. (Mijmert) Ah, therapie.”

Leyers: “Dikke shout-out naar mijn psycholoog!”

Valcke: “Mijn therapeut helpt me vooral door me te erkennen: ‘Het is oké om niet altíjd te strijden.’ ‘Amai, ik snap dat je kwaad bent.’ Dat stelt me gerust. En tegelijk word ik er óók weer kwaad van. Omdat ik dan denk: wacht, dus ík moet in therapie omdat de rest van de wereld te achterlijk is om zich te gedragen? (lachje) De bakker moet toch ook weten dat het niet oké is om naar mijn tieten te kijken terwijl ik een brood bestel?”

Leyers: “De apotheker én de bakker?”

Valcke: “Vooral de apotheker. En ik héb niet eens zoveel tiet.”

Leyers: “Ah, daar is de kop!”

Valcke: “Dat zou ik heel jammer en seksistisch vinden.”

Over de oude generatie gesproken, die nog niet helemaal mee is met de mores van vandaag: moeten we iets zeggen over Eddy Demarez?

Valcke: “Eigenlijk ben ik megablij dat dat is gebeurd. Of beter gezegd: dat die microfoon nog aanstond. Want zoveel mensen zijn als Eddy Demarez. Hij is geen demon: zijn taalgebruik is schering en inslag. Daar mocht weleens een spotlight op worden gericht.”

Leyers: “Ik heb vooral héél veel meningen gehoord. En online duurt het dan niet lang voor we in nazi-Duitsland wonen. Een ijzeren wet van het internet: vroeg of laat betrekt iemand Hitler erbij.”

Storm Lara begint met enkele tweets over Lara: ‘Ik zou mijn lul nog liever in een broodrooster steken dan in die trut.’

Valcke: “Ha, dat doet mij eraan denken: onlangs heeft iemand mij gevraagd om mee te spelen in zijn pornofilm.”

Leyers: “Chic. Een professionele productie?”

Valcke: “Nee, hij doelde op een privéproductie met ons tweetjes. Ik heb dat bericht gewoon gedeeld op sociale media. Shamen, die handel!”

Leyers: “Dennis Black Magic heeft mij ooit eens gebeld vanuit de gevangenis. Voor een rol, ja. In de film over zijn leven die toen in de steigers stond, niet één van het meer gespecialiseerde soort. Helaas!”

LEKKER SNOTTEREN

‘Door een ander te spelen ga je jezelf beter begrijpen’, zei Anemone ooit. Is acteren ook een vorm van therapie?

Leyers: “Acteren is alleszins: catharsis. Als ik moet wenen, dan kan ik niet gewoon een kraantje openzetten. Dat is echt... een soort verwerking. Zoals bij ‘gewoon’ wenen: af en toe moet dat er eens uit. Emoscènes zijn heel handig om stoom af te laten.”

Valcke: “Zalig, hè? Ik heb ook altijd honger na een huilscène.”

Leyers: “Ik heb honger op twee momenten: na een huilscène en na het zwemmen.”

Valcke: “Zo’n scène is slopend, volgens mij verbrand ik er veel calorieën mee (lacht). In mijn opleiding aan het KASK heb ik geleerd om emoties vooral fysiek te benaderen. Voor deze rol, stond ik – ook al ben ik niet in beeld – helemaal in het zweet. Dat werkt voor mij beter dan pakweg aan triestige dingen denken.”

Leyers: “Dat doe ik wél. Ik grijp terug naar dingen die ik heb meegemaakt, of ik beeld me in hoe bepaalde situaties zouden aanvoelen.

“Ik moet soms denken aan een geweldige anekdote rond de filmklassieker Marathon Man. De jonge hond Dustin Hoffman stond op de set met klasbak Laurence Olivier en probeerde een scène een stuk of twintig keer, maar hij kreeg het niet gespeeld: hij voelde het niet. Waarop de oude Olivier zei: ‘Have you tried acting, dear boy?’ (lacht) Elke acteur heeft een andere benadering.”

Moet je met een rol altijd op een diepzinnig niveau aan de slag kunnen, of zijn er soms ook gewoon rekeningen te betalen?

Valcke: “Gewoon een rol aanvaarden, dat doe ik niet. Ik wil móóie projecten, en daar heb ik veel voor over. Ik heb net nog in een kortfilm van Lai Kin Chang meegespeeld waarin ik niet meer dan een edelfigurant ben. Maar dat deerde me niet: ik vond het scenario zo mooi dat ik er deel van wilde uitmaken.”

Leyers: “De rol van Lara wilde ik écht spelen, daar ben ik achteraan gegaan. Ik ben nu kieskeuriger dan vroeger. En assertiever op de set. Vroeger was ik meer een jaknikker. Ik herinner me dat ik ooit een bokser heb gespeeld, en dat ik wel heftige blauwe schmink moest hebben. Toen vond ik dat raar, maar ik liet begaan. Nu zou ik...”

Valcke: “...je mond opentrekken! (lachje) Ik heb dat ook: hoe ouder ik word, hoe minder bang ik ben om mijn mening te zeggen tegen de regisseur. En er wordt geluisterd! Dat is een zeer leuk gevoel.”

Anemone, omdat jij niet genoeg vrouwenrollen vindt waarin je je herkent, besloot je om zelf een reeks te schrijven. Hoe gaat het ermee?

Valcke: “We hebben niet lang geleden scenariosteun van het Vlaams Audiovisueel Fonds gekregen. Tof, hè? Op het moment dat ik het verlossende telefoontje kreeg, stond ik op de set van Storm Lara. Ik moest snel inhaken, om het dan in mijn opperste geluk op een snotteren te zetten (lacht).

“Ik geloof dat de tendens wat betreft vrouwenrollen stilaan aan het veranderen is, en maar goed ook. Meestal krijg je een rol die ofwel specifiek gelinkt is aan je gender – ik heb zoveel prostituees gespeeld – ofwel het mannelijke hoofdpersonage dient. De rol van vrouwen in scenario’s beperkt zich nog te vaak tot zich zorgen maken over wat die mannelijke personages allemaal aan het uitsteken zijn. Onze serie is geschreven door Charlotte De Bruyne en mezelf, en is simpel: ze gaat over vriendschap.”

Hoelang loop jij nu al rond met je ideeënschriftje voor een eigen programma, Ella?

Leyers (kreunt): “Té lang! Ik ben daar te snel over beginnen te praten, denk ik. Momenteel zit ik in een zalige flow, met het ene project na het andere, en daardoor is de noodzaak er minder. Behalve een professionele kan er natuurlijk ook een creatieve noodzaak zijn, maar die blijkt minder prangend dan ik misschien dacht.

“Er is ook geen bepaald type rol dat ik per se zou willen spelen. Een droomrol, uit beroemde films of toneelstukken? Nee. Ik ben vooral gretig en gulzig, ik wil véél doen.”

Er is niks mis met je leven lang een uitvoerende actrice zijn, zonder zelf iets te schrijven.

Leyers: “Tuurlijk! Weet je wat het is? Ik zat lange tijd met de drang om ook eens iets dramatisch, iets met een fond te doen – de Grote Emoties, weet je wel. Maar dat heb ik nu kunnen doen met Storm Lara. Misschien ging het wel dáárom, omdat ik doorgaans comedy speel. En voor mensen is dat vaak toch iets... Tja, iets ondergeschikts of zo?”

Je zat met bewijsdrang?

Leyers: “Misschien wel, ja. Er wordt mij bijvoorbeeld gezegd dat veel mensen Tegen de sterren op als non-fictie beschouwen. Oké, dramatische fictie is het niet, maar het is toch wel acteren?”

Valcke: “Dat is mega-acteren!”

Leyers: “Ik was wel benieuwd naar de eerste reacties op Storm Lara. Gelukkig is 100 procent tot nu toe positief, ook al zijn het er maar een stuk of vier.”

BICKY BURGER

Ella, wist je dat Dominique Van Malder jou onlangs in de Humo-serie ‘Tussen Hemel & Hel’ heeft vergeleken met een Bicky Burger?

Valcke: “Een Bicky Burger?”

Leyers (lacht): “Dat zat zo: Dominique werd gevraagd naar zijn favoriete onenightstand. Daarbij bezong hij de lof van zijn eigen vrouw, die hij vergeleek met een sterrenmaaltijd bij Willem Hiele. Om mij dan – bijna, want hij slikte zijn woorden in – met een Bicky Burger te vergelijken. Ik vond dat eigenlijk wel goed. Ik heb niet echt iets met een Bicky Burger, maar ik snap wel het cultgegeven. Ik heb Dominique een sms’je gestuurd om hem te bedanken.”

Jij bent ook al eens genoemd als favoriete onenightstand, Anemone. Weet je nog door wie?

Valcke (denkt lang na): “Ik weet het nog, het was... Jonas Geirnaert! Ik was eens op een feestje bij regisseur Gilles Coulier en hij was daar. Man, gênant! Ik heb er lacherig iets over gezegd – of misschien was het zijn vriendin Julie Mahieu – en toen stonden we daar. Ik herinner mij vooral dat hij schoenen droeg met lichtjes erin, dat vond ik heel grappig.”

Ik heb ook gehoord dat je burlesk hebt leren dansen, Anemone. Vertel me alles!

Valcke: “Dat was voor de nieuwe film van Dorothée Van Den Berghe, Aller/Retour, waarin ik een kleine rol speel: het lief van Ruth Beeckmans, die een truckchauffeur vertolkt. Leuk! Ik heb dat personage gebaseerd op de Gentse wereldkampioene burlesk dansen, Zoe Bizoe. Zij heeft mij de basics aangeleerd op de set. Waaiers, pluimen, kostuums... Als het kon, had ik wekenlang gerepeteerd. Nu houd ik het bij mijn andere hobby, boksen. Want ik heb – ik weet niet of je dat hebt gemerkt – wel wat kwaadheid in mij (lachje).”

Een goede training, want één van je dromen is om ooit een Marvel-superheld te vertolken.

Leyers: “Oh. My. God! Als er één ding is dat ik ook wil doen, dan wel dát.”

Valcke: “Zalig! Voor mij hoeft het geen specifiek personage te zijn: laat hen maar een nieuwe held uitvinden.”

Ik heb gelezen dat je een gouden trainingspak aantrekt als je je maandstonden hebt. Dat kan een outfit zijn.

Valcke: “Ja! Ms. Period Power!”

Leyers: “Iemand op het internet heeft ooit eens mijn hoofd gefotoshopt op het lichaam van Zoe Saldaña in Guardians of the Galaxy. Met groen gezicht en alles. Wel graaf, zeker omdat ik háár lijf had.

“Als ik één superkracht mocht kiezen voor het dagelijkse leven, dan zou dat zijn: mij met een vingerknip kunnen ontschminken en in een pyjama steken – de Thanos van het zetelhangen.”

Valcke: “Wat ik alleszins níét wil, is een telepaat worden en de gedachten van iedereen kunnen lezen. Te vermoeiend.”

Leyers: “Ik denk niet dat jij nog méér menselijke miserie en problemen op je schouders moet hijsen.”

Valcke: “Nee, hè? Dan ben ik liever een soort Spider-Man: onbezorgd door het zwerk klieven... Ik zal er beeldig uitzien in mijn gouden trainingspak, zeker als de zon schijnt.”

© Humo