‘20 jaar werken vooraleer u een minimumpensioen krijgt. Dat is toch maar rechtvaardig?’

Wat houdt jullie voorstel precies in?

“We hebben met deze regering al afgesproken om het minimumpensioen geleidelijk te verhogen naar 1.500 euro netto voor een volledige loopbaan (45 jaar, ARA), maar dan moet je ook wel een voorwaarde stellen over een aantal jaren dat en daarvan effectief gewerkt moet hebben. Vandaag is die er niet: je hebt toegang tot een minimumpensioen als je een loopbaan hebt van minstens 30 jaar, maar vandaag mogen dat evengoed 30 jaren van werkloosheid geweest zijn. Nu we de minimumpensioenen gaan verhogen, moet je daar wel een limiet op zetten. Anders creëer je bijkomende onrechtvaardigheid, tegenover de mensen die wel een leven lang gewerkt hebben. Die komen dan op ongeveer hetzelfde pensioen. Wij willen er dus een voorwaarde aan toevoegen: van die 30 jaar, moet je minstens 20 jaar effectief gewerkt hebben.”

20 effectief gewerkte jaren… Voor veel werkenden klinkt dat nog steeds als heel weinig.

“Dat begrijp ik, maar er is vandaag een hele groep die zelfs daar niet aan komt. En ik wil ook niet te hard zijn: er kunnen altijd omstandigheden zijn waarin iemand niet kan werken, bijvoorbeeld door een ongeval. 20 jaar is nog altijd gebalanceerd, maar wel een serieuze stap vooruit. Het houdt rekening met mensen die pech hebben, maar het is uiteindelijk nog altijd minder dan de helft van een volwaardige loopbaan. We kunnen niet meer aanvaarden dat iemand die amper gewerkt heeft, recht heeft op een minimumpensioen.”

Waarom hebben ‘we’ dat dan zo lang aanvaard?

“De discussie is al eens gevoerd onder de regering-Michel. Herinner u het verhaal van Virginie en Caroline, die twee vriendinnen in Wallonië. De ene had 40 jaar gewerkt, de andere was 33 jaar werkloos, maar die laatste had wel meer pensioen dan haar vriendin die een leven lang gewerkt had. Toen heeft de regering wel gesleuteld aan de bedragen, zodat je toch wat minder zou krijgen als je veel tijd in gelijkgestelde periodes (waarbij je niet werkt, maar wel pensioenrechten opbouwt, bijvoorbeeld werkloosheid, ARA) zat. Maar ook na die maatregel is het nog altijd mogelijk om voor een hele loopbaan in werkloosheid of een combinatie van andere gelijkgestelde periodes (ziekte, zwangerschapsverlof, tijdskrediet, ouderschapsverlof, loopbaanonderbreking, ... ARA) toch een minimumpensioen te krijgen. Dat is gewoon niet eerlijk.”

Stel: iemand van 30 jaar raakt voor de rest van zijn loopbaan arbeidsongeschikt. Heeft die persoon in uw voorstel dan geen recht meer op een minimumpensioen?

“Nee, maar die hoeft waarschijnlijk ook geen beroep te doen op het minimumpensioen, omdat die gewoon verder pensioen blijft opbouwen. Die berekening gebeurt dan op basis van de ziekte-uitkering en die is wel wat hoger dan een werkloosheidsuitkering en daalt ook niet in de tijd. In de praktijk zal zo iemand dus sowieso een hoger pensioen hebben dan iemand die een heel leven werkloos is geweest.”

Over enkele weken stelt pensioenminister Karine Lalieux haar langverwachte pensioenplannen voor? Waarom komt u hier nu mee af?

“We willen daar als liberalen niet passief op zitten wachten. Een socialistische minister heeft een andere visie dan een liberaal, maar op het einde zullen we een balans moeten vinden. Het gaat alleen maar betaalbaar zijn als er meer mensen aan de slag gaan en op dat vlak heb ik tot nu toe nog geen voorstellen van de socialisten gehoord. Ik denk dus die voorstellen van ons gaan moeten komen. Wij moeten dit op de agenda zetten.”

U bent dus niet gerust in haar plannen?

“Als ik lees wat socialistische ministers vertellen over hoe zij de toekomst van werk en pensioenenen zien, dan is dat vooral een logica van geld uitgeven en mensen gelijk behandelen. Dat laatste snap ik wel, maar je kan de rekening alleen maar betalen als er genoeg mensen aan de slag zijn. Hoe gaan we meer mensen motiveren om te werken? Als je daar geen incentive voor voorziet, dan ga je mensen passief houden. Dus ja, wij komen preventief met eigen voorstellen, zodat het resultaat op het einde van de rit gebalanceerd is.”

Denkt u dat de socialisten hiermee akkoord zullen gaan?

“Eigenlijk lag dit voorstel al op tafel tijdens de regeringsonderhandelingen. Het had ook bijna het regeerakkoord gehaald, maar de PS vond dat het toen iets te snel ging en wilde nog enkele zaken verifiëren. Maar het was wel bespreekbaar voor hen. Vooruit was daar bijvoorbeeld wel in mee, omdat zij ook beseften dat je dat anders niet uitgelegd krijgt aan mensen die heel hun leven gewerkt hebben.”

Had u dan niet beter nog wat verder onderhandeld? De socialisten kregen de verhoging van de minimumpensioenen wel in het regeerakkoord, maar de compensaties moet u nog binnenhalen.

“Er was toen ook wel een zekere tijdsdruk met corona. Uiteindelijk is er dan een vagere paragraaf in het regeerakkoord gekomen, die zegt dat er een hervorming moet komen die de link tussen werken en pensioen versterkt. En vergeet niet: wij waren ook voor een verhoging van de minimumlonen, hé. De helft van de uitgaven van die verhoging gaat trouwens naar zelfstandigen, want er zijn er veel die tot nu toe een heel laag pensioen hadden. Maar je moet het wel koppelen aan een loopbaanvoorwaarde. Dat was toen bespreekbaar, waarom zou dat nu niet meer lukken?”