Taliban staan niet langer toe dat Afghanen naar luchthaven gaan, Biden houdt vast aan 31 augustus als deadline voor terugtrekking

De luchthaven wordt momenteel gecontroleerd door de VS. Maar de taliban stellen dat zij vooral hoogopgeleide Afghanen, zoals artsen en ingenieurs, de mogelijkheid geven om het land te verlaten. “We vragen de Amerikanen: moedig Afghanen niet aan om te vertrekken. We hebben hun talent nodig.”

De Europese Unie vraagt aan de taliban om de veilige doorgang naar de luchthaven van Kaboel te verzekeren van al wie het land wil verlaten - zowel Afghanen als buitenlanders. Ook al moet daarover in gesprek gegaan worden met de taliban, betekent dat niet dat haar leiders officieel erkend zullen worden als de nieuwe machthebbers. “Zo’n erkenning ligt niet op tafel”, verklaarde Ursula von der Leyen stellig.

De Verenigde Staten en de bondgenoten hebben de afgelopen 24 uur 21.600 mensen uit de Afghaanse hoofdstad Kaboel geëvacueerd. De VS namen 12.700 mensen mee met 37 militaire vluchten. Bondgenoten haalden 8.900 mensen op met 57 vluchten. Het is onduidelijk welke nationaliteiten de geëvacueerde personen allemaal hebben.

De VS wilden tot 15.000 Amerikanen uit Afghanistan halen en nog tienduizenden ex-medewerkers of andere mensen die gevaar lopen door de machtsovername door de radicaalislamitische taliban. In totaal zijn sinds vorig weekend, toen de Taliban de macht grepen, ongeveer 58.700 mensen geëvacueerd door Amerikaanse troepen en hun bondgenoten, aldus het Witte Huis. 

Amerikaans president Joe Biden zegt dat hij vasthoudt aan de deadline van 31 augustus voor de terugtrekking van zijn troepen, al is de medewerking van de taliban daarvoor essentieel, klinkt het. Zij moeten immers toegang tot de luchthaven garanderen. Toch onderzoeken het Pentagon en het ministerie van Buitenlandse Zaken ook de mogelijkheden om de vooropgestelde tijdlijn aan te passen indien nodig. Bovendien kwam het al tot een confrontatie tussen de Amerikaanse soldaten en de taliban, aldus Biden, en werd er al kogels afgevuurd. 

Biden wijst ook op de terreurdreiging van ISIS-K, een afdeling van Islamitische Staat in Afghanistan, die een aanslag op de luchthaven zou kunnen plegen.

Onder de G7 is er sterke eensgezindheid over het beleid ten opzichte van de taliban, die worden niet geloofd op hun woorden, maar beoordeeld op hun acties, aldus Biden. Het land mag geen broeinest van terreurbewegingen worden.

De EU vraagt echter om een verlenging van de Amerikaanse aanwezigheid. Michel en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen hebben de kwestie tijdens de videoconferentie van de G7 aan Biden voorgelegd. Maar de Amerikaanse president van zijn kant is dat niet van plan. Hij bevestigde op de G7-top dat de Amerikaanse militaire “missie” op schema ligt om tegen 31 augustus klaar te zijn. Hij is het bovendien eens met de aanbeveling van het Pentagon om zich te houden aan de deadline wegens de bezorgdheid over veiligheidsrisico’s voor de Amerikaanse troepen ter plaatse. Biden wil liever niet langer blijven omdat de dreiging van een terreuraanslag steeds groter wordt. Niettemin heeft de president “noodplannen” gevraagd om “indien nodig” de terugtrekking van de Amerikaanse troepen te verdagen. 

De woordvoerder van de taliban benadrukte ook nog eens dat de groepering niet akkoord gaat met een verlenging van de deadline van de evacuaties.  “We kunnen niet doorgaan met de evacuaties zonder de Verenigde Staten”, benadrukte Merkel na afloop van de videoconferentie van de G7. Zij hoopt dat het vliegveld na het vertrek van de Amerikanen toch open kan blijven. Berlijn overlegt al met onder meer NAVO-bondgenoot Turkije en anderen om de luchthaven in bedrijf te houden. Daarover wordt ook gesproken met taliban.

Merkel hoopt verder op samenwerking met buurlanden als Pakistan en Iran om Afghaanse vluchtelingen te helpen. Een groot deel van de westerse diplomaten is al overgevlogen, net als een deel van de Afghanen die het meest gevaar lopen.

Ook Londen wil na het vertrek van de buitenlandse troepen nog een functionerende luchthaven in Afghanistan zien, zo heeft Sky News dinsdag bericht, nadat de Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab volgens de zender dit aan parlementsleden heeft verteld. Het Verenigd Koninkrijk is daarom “actief bezig” om een luchthaven open te kunnen houden. Londen zou daarbij denken aan commerciële vluchten die mensen uit Afghanistan zouden kunnen wegbrengen.

Tijdens de toespraak dinsdag probeerde de woordvoerder van de taliban het volk en de internationale gemeenschap gerust te stellen. Zo zouden er geen wraakacties worden uitgevoerd en zegt de groepering “alles in het verleden vergeten te zijn”. De Verenigde Naties meldden eerder op de dag dat er betrouwbare meldingen zijn van executies op straat. De radicale beweging zegt ook de veiligheid te garanderen van ambassadepersoneel en niet te willen dat ambassades in het land sluiten.

De taliban zeggen nu te werken aan een “procedure zodat vrouwen weer aan het werk kunnen”. Tijdens het eerste taliban-regime in de jaren 90 mochten vrouwen niet werken of naar school. Kort na de machtsovername vorige week zondag kwamen al meldingen vanuit verschillende Afghaanse regio’s dat vrouwen thuis moesten blijven. Ten slotte beweert de groep te werken aan persvrijheid en zegt de woordvoerder dat verschillende media weer aan het werk zijn. Het officiële staatspersbureau van Afghanistan, Bakhtar News Agency, heeft sinds de machtsovername niets meer op de website gepubliceerd.

Lees ook:

De Croo geeft nog geen einddatum voor Belgische operatie in Afghanistan: “We volgen het van uur tot uur”

Vluchtelingen worden bijzonder grondig gescreend: “Pas als er straks op eigen houtje komen, is er een risico” (+)

Bekijk ook: