Ook in Antwerpen valt de vaccinatiegraad tegen: dit zijn de oorzaken

Van alle Vlamingen kreeg al 74 procent een volledige coronavaccinatie. Dat Brussel daar met 45 procent fel bij afsteekt, is al uitgebreid aangehaald. “Maar ook in Antwerpen loopt het minder vlot”, zegt biostatisticus Geert Molenberghs (KULeuven/UHasselt).

Op de landkaart van Sciensano zie je dat. Brussel licht rood op, maar ook Antwerpen is een vlek die opvalt in de rest van Vlaanderen, al is dat contrast minder groot. 

Met 59 procent van de Antwerpenaars die volledig is gevaccineerd valt de Scheldestad pal tussen het ‘succesvolle’ Vlaanderen en het ‘slabakkende’ Brussel.

“Het Antwerpse cijfer is vergelijkbaar met dat in veel Waalse steden en gemeenten”, zegt Molenberghs. Charleroi klokt nu bijvoorbeeld af op 53 procent. In Luik is dat 55 procent, in Bergen 62 procent en in Namen 65 procent.

Vergelijk je de Antwerpse situatie met de Vlaamse centrumsteden, dan blijkt telkens eveneens dat die het beter doen. In Gent en Mechelen is dat met respectievelijk 67 procent en 65 procent een stukje beter. Brugge (75 procent), Oostende (73 procent), Roeselare (72 procent), Leuven (70 procent), Kortrijk (69 procent) en Hasselt (71 procent) staan er nog beter voor.

Leeftijd

Een van de belangrijkste verklaringen is leeftijd. Dat zegt Jan Stroobants, spoedarts in ZNA Middelheim en coördinator van het vaccinatiedorp Spoor Oost in Antwerpen. “Kijk je naar de oudste mensen in de Antwerpse bevolking, dan zie je dat in die kwetsbare groepen wel veel hogere vaccinatiepercentages worden bereikt.”

Zo is 92 procent van de Antwerpse 65-plussers volledig gevaccineerd, tegenover 96 procent van de Vlaamse 65-plussers. Voor all zestigers is dat 90 procent in Antwerpen tegenover 94 procent in heel Vlaanderen. 

Hoe lager je in leeftijd zakt, hoe groter het verschil wordt. Zo is in Vlaanderen al 88 procent van de veertigers gevaccineerd en is dat in Antwerpen tien procent minder. In de groep 18- tot 29-jarigen zijn er 65 procent Antwerpse gevaccineerden en 80 procent Vlaamse. 

“Wij merken inderdaad een lagere vaccinatiebereidheid bij jongeren”, zegt Kathleen Debruyne, van de eerstelijnszone Antwerpen Oost. “Het is de bedoeling dat vanaf 1 september aan te pakken door via de scholen vaccinaties aan te bieden.”

Meer kinderen

Ook heeft Antwerpen verhoudingsgewijs een jongere bevolking. “De groep tussen 0 en 11 jaar die niet in aanmerking komt voor een vaccin maakt in Antwerpen bijna zestien procent van de bevolking uit”, zegt Stroobants. “In bijvoorbeeld Leuven is dat net geen 12 procent, in Oostende is het 10, in Gent 13 procent. Ook het aandeel mensen tussen 12 en 30 jaar, bij wie de vaccinbereidheid lager ligt, is  hier hoger dan in andere Vlaamse steden. Dat duwt ons cijfer verhoudingsgewijs onvermijdelijk naar beneden.”

Meer mensen met migratieachtergrond

Daarnaast telt Antwerpen zoals Brussel meer mensen zonder papieren en groepen die overheidsdiensten moeilijker bereiken zoals daklozen en sekswerkers. En ook in Antwerpen ligt het aantal mensen met een migratieachtergrond gevoelig hoger.

“En hoe groter het aandeel van de allochtone bevolking in een stad, hoe lager de vaccinatiegraad. Bij hen merken we vaker onverschilligheid of twijfels over vaccins”, zegt Stroobants. “Al is dat niet eenduidig, want van de oudere allochtone bevolking is het gros wel degelijk gevaccineerd.”

Om de kloof te dichten zet Antwerpen mobiele teams in die per wijk werken en waarmee dagelijks zo’n 250 mensen geprikt worden. Ook pop-upvaccinatiecentra in wijken waar mensen vaak de taal niet spreken waarin de officiële uitnodigingen zijn opgesteld, moeten soelaas brengen.

Dat is ook wat de eerstelijnszones doen. “Wij gingen al naar Luchtbal, het Kiel en volgende week staan wij in het stadion van de Bosuil. Begin september trekken we ook naar jongerencentrum Kavka”, zegt Debruyne. 

Op de vraag of ze ontwaart waarom sommigen nog niet voor een vaccin gingen, zegt zij: “Ik hoor vaak praktische redenen. Anderen kunnen niet goed overweg met de officiële uitnodigingen of voelen zich na druk van familieleden en vrienden uiteindelijk moreel verplicht toch een prik te halen hoewel ze eerst twijfelden.”