Eén ICT-bedrijf domineert aankoop ‘gratis’ laptops voor Vlaamse scholen en daar zijn ouders mee de dupe van

LEES OOK: ‘Gratis’ Vlaamse laptop kan ouders ruim 500 euro kosten

In de ene school betaal je als ouder vijfhonderd euro voor een laptop, in de andere school zijn de toestellen bijna gratis. Bij de start van het nieuwe schooljaar blijkt dat Digisprong, de grootschalige inhaalbeweging op het vlak van digitalisering, in elke school anders wordt ingevuld. Maar ook aan de andere kant van de medaille, bij de aankoop van laptops, beginnen er vragen op te duiken.

In theorie zou die aankoop vlekkeloos moeten verlopen. De twee grootste koepels, katholiek onderwijs en gemeenschapsonderwijs (GO!), hebben elk een raamcontract afgesloten met Signpost, de marktleider op dat vlak. Met zulke contracten hoeven de scholen zelf geen omslachtige openbare aanbesteding meer uit te schrijven. En het gaat om heel veel toestellen, aangezien de Digisprong gepaard gaat met 375 miljoen euro extra overheidsinvesteringen.

Commissie

“Zo’n raamcontract is een zegen voor kleine schoolbesturen, omdat die niet de nodige knowhow van overheidsopdrachten hebben”, klinkt het bij een grote scholengroep. “De besturen die wel in staat zijn om zo’n overheidsopdracht uit te schrijven, kunnen dat beter zelf doen. De kans is groot dat je een goedkopere oplossing vindt. Dat was bij ons in ieder geval zo.”

Het is voor scholen niet verboden om op eigen houtje zo’n contract af te sluiten. Ook Signpost maakt daar geen probleem van. “Als het goedkoper kan, dan is dat natuurlijk beter voor de leerlingen en hun ouders” zegt de CEO van het bedrijf, Arne Vandendriessche. Hijzelf dient in zulke gevallen ook vaak een offerte in. “Soms kunnen we daarbij zelfs onder de prijs gaan, als we van onze leveranciers een extraatje kunnen loskrijgen.”

Zelfde toestel, maar goedkoper

Van de toestellen die hij via de raamcontracten aanbiedt, gaat niks van de prijs af. “Dit is al de beste prijs, inclusief de service, de aantallen en levertermijnen”, zegt Vandendriessche. Maar bij een aantal ICT-coördinatoren is toch een ander geluid te horen. “Ik weet perfect waar ik gelijkaardige toestellen goedkoper kan vinden, maar van mijn schoolbestuur mag ik niet van het raamcontract met Signpost afwijken”, zegt de ICT-coördinator van een katholieke school in Oost-Vlaanderen.

De reden is opnieuw de administratieve en juridische rompslomp die zijn bestuur zo kan vermijden. “Een ander voordeel is dat scholen via het raamcontract één laptop gratis per honderd aangekochte toestellen krijgen”, voegt de woordvoerder van Katholiek Onderwijs Vlaanderen eraan toe. “Bovendien zijn er vaste prijzen voor de herstelling buiten garantie en scherpe leveringsvoorwaarden.”

Daarbij gaat wel één procent van het aankoopbedrag naar de katholieke koepel zelf, als commissie. “Geld dat we investeren in de aankoopdienst, om de dienstverlening aan de scholen te verbeteren en de zaak break-even te houden”, aldus de woordvoerder.

Monopolie

De prijs van de laptops verschilt niet enkel volgens de aankoopprocedure, er blijken ook opvallende verschillen tussen de koepels. Katholiek onderwijs en GO! hebben beide een raamcontract met Signpost, maar het toestel dat het katholiek onderwijs aan 522 euro aanbiedt, kost bij het GO! 569 euro. Ook een andere laptop verschilt ongeveer 50 euro in prijs.

Dat heeft volgens het GO! te maken met de timing van het raamcontract, dat pas dit jaar is afgesloten, twee jaar later dan het katholiek onderwijs, en intussen zijn de prijzen gestegen. Iets wat volgens Vandendriessche vermeden had kunnen worden als het GO! mee in het raamcontract van het katholiek onderwijs was gestapt. “Maar dat bleek te gevoelig te liggen.”

In het Vlaams Parlement wil oppositiepartij Groen de zaak aankaarten. “Signpost monopoliseert door de raamcontracten de hele markt”, zegt fractieleider Björn Rzoska. “Het gebrek aan eerlijke concurrentie houdt de prijzen hoog en daar zijn onze scholen en ouders de dupe van.”