Gebruikte politie toch illegale gezichtsherkenningssoftware?

Clearview AI ontwikkelde een ­systeem dat mensen in enkele seconden kan identificeren op basis van een foto, door het beeld te ver­gelijken met een gigantische verzameling van miljarden foto’s die het “vond” op sociale netwerken zoals Facebook en Linkedin. Met het vergaren van die beelden overtrad Clearview AI de gebruiksregels van Facebook en Linkedin, en volgens de Hamburgse Gegevensbeschermingsautoriteit ook de Europese GDPR-wetgeving. De Europese ­privacywaakhond EDPB schreef vorig jaar in een advies aan het ­Europees Parlement dat hij “betwijfelt” of de nationale wetgeving van Europese lidstaten het gebruik van Clearview AI toelaat.

Begin 2020 legde de website Buzzfeed de hand op een vermeende lijst van Clearview AI-klanten. Die vermeldde ook de Belgische politie. Maar de regering ontkende dat de software in ons land is gebruikt. Interpol gaf toen wel toe dat een aantal officieren gebruik had gemaakt van een gratis proefabonnement van 30 dagen.

“Uitgeprobeerd”

Donderdag kwam Buzzfeed met meer gedetailleerde informatie: overheidsorganisaties en politiediensten in 24 landen buiten de VS zouden Clearview AI hebben gebruikt. Buzzfeed publiceerde een lijst van 88 organisaties die de software “gebruikt of uitgeprobeerd” hebben in of voor februari 2020. Op die lijst onder meer de politie van Canada, Brazilië, Australië, Nederland en de Verenigde Arabische Emiraten, maar ook de Belgische federale politie. Die zou tussen de 101 en de 500 opzoekingen hebben gedaan met het systeem.

Sommige van de organisaties bevestigden het gebruik al. De politie van Vancouver (Canada) vertelde aan Buzzfeed dat ze de software gebruikt heeft om een slachtoffer te identificeren in een zaak van kinderporno. Andere politiediensten ontkenden of hielden vol dat de software alleen ‘getest’ is en dat op basis van die tests niemand is ge­arresteerd of vervolgd.

De federale politie heeft vrijdag niet geantwoord op vragen om commentaar. Het Controleorgaan op de politionele informatie (COC) laat weten dat het in mei vorig jaar al van de federale politie te horen kreeg dat de Clearview AI-software niet werd gebruikt en dat er ook geen plannen voor waren. “Maar gezien de nieuwe gegevens in het artikel heeft het COC dit onderzoek heropend met een nieuwe vraag aan de commissaris-generaal”, schrijft Frank Schuermans, lid-raadsheer van het COC.

Aanvulling van zaterdag 28 augustus: De federale politie meldde na de verschijning van dit bericht: “De federale politie herhaalt dat ze geen gebruik heeft gemaakt van de gezichtsherkenningssoftware van Clearview AI. Ook bij een rondvraag binnen de politiediensten is voorlopig geen nieuwe informatie daarover naar boven gekomen.”