EU zoekt miljard euro voor opvang Afghaanse vluchtelingen buiten Europa

“De beste manier om een migratiecrisis te voorkomen is een humanitaire crisis voorkomen”, verklaarde commissaris Johansson (Binnenlandse Zaken/Migratie) dinsdag de zoektocht naar geld binnen het EU-budget. “We moeten nu handelen, niet als de migratiegolf onze grenzen bereikt.” Ook de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Seehofer maande tot spoed. “Anders voorzie ik geen goede ontwikkelingen de komende weken”, aldus Seehofer na afloop van het beraad met zijn EU-collega’s over de gevolgen van de machtsgreep door de Taliban in Afghanistan.

De bewindslieden steunden een verklaring die de nadruk legt op de opvang van Afghaanse vluchtelingen in de regio. Het duidelijkst werd dat verwoord door de ministers van Oostenrijk, Denemarken en Tsjechië. “Onze boodschap is: blijf daar, kom niet naar Europa!”, aldus het drietal.

Meer geld nodig

Om buurlanden van Afghanistan te overtuigen dat zij de vluchtelingen opnemen, wil de EU snel geld verstrekken. De bewindslieden spraken niet over bedragen, maar volgens betrokken EU-ambtenaren gaat het in eerste instantie om 1,1 miljard euro. Ruim 200 miljoen euro is bedoeld voor humanitaire hulp ter plekke, 600 miljoen euro voor de opbouw van opvangkampen en 300 miljoen euro om vluchtelingen over te brengen naar veilige westerse landen. Op den duur is volgens betrokkenen veel meer geld nodig.

Vrijwel alle bewindslieden steunden de aanpak om de Europese grenzen zo dicht mogelijk te houden voor Afghanen. Een herhaling van 2015 – toen bijna een miljoen mensen (merendeels Syriërs) binnen enkele maanden naar Europa trokken – is voor iedereen een schrikbeeld. De enige uitzondering was de Luxemburgse minister Asselborn die zei dat de EU er is om mensen in nood te beschermen, niet om ze tegen te houden.

Commissaris Johansson vindt niet dat Afghaanse vluchtelingen het (in Europese wetten verankerde) recht wordt ontnomen om asiel aan te vragen. Volgens de commissaris kunnen niet-EU-landen ook veilige toevluchthavens zijn voor de Afghanen. “Niet iedereen die recht heeft op asiel hoeft dat ook in Europa aan te vragen”, aldus Johansson.

Bovendien organiseert de Commissie volgende maand een bijeenkomst waarop alle EU-landen duidelijk kunnen maken hoeveel Afghaanse vluchtelingen ze uit opvanglanden willen overnemen. Het zal dan vooral om vrouwen, kinderen en door de Taliban bedreigde activisten gaan. Concrete aantallen werden niet genoemd door de bewindslieden, volgens Seehofer zou dat “een aanzuigende werking” hebben.

De bewindslieden hamerden verder op het belang van gedegen onderzoek naar de Afghanen die onlangs uit Kabul naar Europa zijn geëvacueerd. “We willen geen verkrachters en terroristen hierheen halen”, aldus de Sloveense minister Hojs die de vergadering voorzat.