Reacties op pensioenplannen Lalieux stromen binnen: “Budgettair niet houdbaar, maak huiswerk maar opnieuw”

Volgens minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) is het pensioenplan van Lalieux “met een rode stylo geschreven, maar we moeten vermijden dat het rood kleurt”. Voor de CD&V-minister moet ervoor gezorgd worden dat het pensioensysteem toekomstgericht blijft en dat de mensen vertrouwen hebben dat ze hun pensioen blijven krijgen. Het pensioenplan, waarvan hij nog geen tekst gezien heeft, klinkt voor Van Peteghem sympathiek, maar hij stelt zich vragen bij de betaalbaarheid.

_{Bekijk hieronder de reactie van minister Van Peteghem aan VTM NIEUWS}

Zo wil Lalieux haar plan betalen met de verhoging van de werkzaamheidsgraad tot 80 procent. Dat is een goed principe voor Van Peteghem, “maar met welke maatregel zal dat gebeuren?”

De minister van Pensioenen stelt een loopbaan van 10 gewerkte jaren voor om in aanmerking te komen voor het minimumpensioen, terwijl Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert eerder 20 effectief gewerkte jaren naar voren schoof. De CD&V’er ziet de 10 jaar eerder als een “openingszet”. Bij het bepalen van het aantal effectief gewerkte jaren, moet er voor hem ook rekening gehouden worden met de vrouwen en de meewerkende echtgenoot.

Van Peteghem vindt het herinvoeren van de pensioenbonus een goede stimulans om langer aan de slag te blijven, maar hij waarschuwt dat er gekeken moet worden naar de betaalbaarheid. “Om het pensioensysteem echt te verbeteren, is meer nodig dan wat op tafel ligt”, besloot Van Peteghem.

Voor N-VA toont het pensioenplan van Lalieux “een totaal gebrek aan verantwoordelijkheidszin”. “Men wil dus nog maar eens geld uitgeven dat men niet heeft, zonder enige deftige hervorming om het ook betaalbaar te houden voor de volgende generaties.”

De voorstellen klinken goed: minder werken voor meer geld, aldus de oppositiepartij. “Maar de factuur van dat PS-feestje is voor onze kinderen en kleinkinderen. Voor de N-VA is het duidelijk: après nous, le déluge. De vraag is dus of CD&V en Open Vld de herinnering aan de regering Michel- I volledig zullen uitwissen door hiermee akkoord te gaan”, stelt Kamerfractievoorzitter Peter De Roover.

Wat het minimumpensioen betreft, pleit de minister voor een zeer soepele instapregeling met slechts 10 gedeeltelijke effectieve jaren op een carrière van 30 jaar. N-VA stelt vast dat je nog  steeds zonder probleem er 35 gelijkgestelde jaren aan kunt toevoegen om een volwaardig minimumpensioen van 1.500 euro op te bouwen.   

“In tegenstelling tot wat nodig is, wordt effectief werken dus niet beloond met een beter pensioen. Dat is een slag in het gezicht voor zij die wél tientallen jaren lang bijdragen tot onze maatschappij”, reageert Kamerlid Wim Van der Donckt. 

Tenslotte rekent de federale regering op een werkzaamheidsgraad van 80 procent om de pensioenen betaalbaar te houden, “maar over hoe die werkzaamheidsgraad effectief zal worden verhoogd, lezen we niets in de plannen van minister Lalieux”. N-VA wijst erop dat we vandaag met een werkzaamheidsgraad van 70 procent amper kandidaten vinden voor de vele vacatures.

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau houdt zich voorlopig op de vlakte over de inhoud van het plan, en legt de nadruk op de inhoud van het regeerakkoord. “Onze belangrijkse strijdpunten zijn opgenomen in het regeerakkoord en zullen worden gerealiseerd: het optrekken van de minimumpensioenen naar 1.500 euro en de herinvoering van de pensioenbonus voor wie langer werkt dan een volledige loopbaan. Zo zorgen we ervoor dat werken loont.” 

Verder roepen de Vlaamse socialisten op tot sereniteit in het debat. “Voor de verdere pensioenhervomring helpt het niet om aan de zijlijn te staan roepen. Als we echt iets in beweging willen krijgen, moeten we als serieuze mensen binnen de regering ons werk doen”, zegt Rousseau. 

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert reageert koeltjes op de pensioenplannen die minister Karine Lalieux (PS) vrijdag in onze krant uit de doeken doet. “De normale werkwijze voor een minister is dat ze haar plannen aan de regering voorlegt, die tussen kabinetsadviseurs besproken worden en daar dan een compromis uitkomt. Er staan nu plannen in de pers, maar niemand in de regering heeft ze gezien. We rekenen erop dat de minister loyaal binnen de regering haar plannen bespreekt. We zullen er daar wel op reageren.”

Twee weken geleden had Lachaert zelf het pensioendebat op gang getrapt. Hij diende een wetsvoorstel in waarin staat dat je voortaan minstens 20 jaar effectief gewerkt moet hebben vooraleer je recht hebt op een mimimumpensioen. “Een provocatie", noemde de PS dat. “Onze minister is klaar met haar plannen en vraagt al een tijdje aan de premier om de discussie op de agenda te zetten binnen de regering.” Lachaert reageerde dat hij “niet in de regering zit en als voorzitter toch mag zeggen wat het voorstel van zijn partij is”.

Groen-vicepremier Petra De Sutter reageert gematigd positief. “Er zitten evenwichten in, maar ik heb nog niet alle details gezien.  Over de betaalbaarheid zal onderhandeld moeten worden. De becijferde voorstellen zullen een eerste indruk geven”, zei ze bij haar aankomst aan het kernkabinet.

De versoepelingen voor het vervroegd pensioen vindt ze positief. In haar ogen kan dat een alternatief zijn voor de discussie rond de zware beroepen, die nu niet gevoerd zal worden. Ook de pensioenbonus is een goede zaak om de werkzaamheidsgraad op te krikken.

De Sutter steunt ook het voorstel om tien gewerkte jaren te hanteren voor de toegang tot het minimumpensioen. Voor Groen is 20 jaar te veel. “De grootste bekommernis moet rechtvaardigheid zijn. De situatie van vrouwen moet de nodige aandacht krijgen. Zij werken vaak halftijds om voor de kinderen te zorgen.” 

Voor PVDA-voorzitter Peter Mertens blijft de kern van de pensioenhervorming van de regering-Michel overeind. “Alle verkiezingsbeloftes van de socialisten ten spijt”,  klinkt het op Twitter.

Mertens verwijst naar de pensioenleeftijd die op 67 jaar blijft, het vervroegd pensioen na 42 gewerkte jaren, de verdere afbouw van het brugpensioen en het ontbreken van uitzonderingen voor zware beroepen.

“Door de afbouw van het brugpensioen stijgt het aantal oudere langdurig zieken, wat de sociale zekerheid méér kost dan een bruggepensioneerde”, merkt de PVDA-voorzitter op. Hij wijst er ook op dat een meerderheid van de vrouwen niet aan 42 gewerkte jaren komt om met pensioen te kunnen gaan. “Zij moeten dus blijven werken tot 64, 65 en binnenkort 66 of 67 jaar. Wat is daar nu vrouwvriendelijk aan?”

De MR heeft zware kritiek op het pensioenplan van minister Lalieux. Voor voorzitter Georges-Louis Bouchez moet zij haar huiswerk opnieuw maken.

“Deze hervorming is budgettair niet houdbaar en stemt niet overeen met de doelstellingen die de Vivaldi-coalitie heeft vastgelegd”, klinkt het. “We hebben nood aan een structurele hervorming. Nu krijgen we een reeks maatregelen die binnen drie of vier jaar herzien moeten worden. Dat gaat niet.” 

Bouchez had hervormingen verwacht om de betaalbaarheid van het pensioensysteem te verzekeren, een gelijkschakeling van de statuten en een oplossing voor de zware beroepen. Maar die ziet hij niet in het plan.

De MR-voorzitter is er ook niet over te spreken dat de minister eerst naar de pers gestapt is met haar plan. “Een dergelijke hervorming eerst in de pers voorstellen en dan pas teksten op de tafel van de ministerraad leggen? Dat is niet ernstig. Aan Karine zou ik willen zeggen dat we niet meer in het schepencollege van Brussel zitten.”

Ook minister van Middenstand David Clarinval was scherp bij zijn aankomst aan het kernkabinet. “Minister Lalieux is vergeten dat er zes andere partijen in de regering zitten en dat er sociale partners, zelfstandigen en ambtenaren bestaan”, fulmineerde hij. Clarinval wees ook op de budgettaire gevolgen en benadrukte de noodzaak om werk te belonen. Voor hem zijn 20 gewerkte jaren nodig om in aanmerking te kunnen komen voor het minimumpensioen.

Voor oppositiepartij cdH bevat het pensioenplan van minister Karine Lalieux “stappen vooruit”, maar die zijn “onvoldoende” om te komen tot een harmonisering van de statuten van werknemers, zelfstandigen en ambtenaren.

Op Twitter betreurt cdH-voorzitter Maximé Prévot dat het pensioenplan “het werk als ouder of in de non-profit onvoldoende waardeert” en “niet leidt tot meer gelijkheid voor de vrouwen”. 

Prévot stelt ook “diepe meningsverschillen” binnen de federale meerderheid over het pensioendossier vast en roept de Vivaldipartijen op “te stoppen met twisten”.

Het Vlaams Belang vindt de pensioenvoorstellen van minister Karine Lalieux “volstrekt onrealistisch”. De extreemrechtse partij herhaalt haar pleidooi om de sociale zekerheid te splitsen.

Minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) gaf vrijdagochtend in de pers een eerste aanzet voor de nakende pensioenhervorming, waarover de regering het dit najaar eens moet worden. Lalieux stelt daarin onder meer voor om het minimumpensioen voor te behouden voor wie minstens tien jaar effectief gewerkt heeft, vervroegd pensioen mogelijk te maken na 42 dienstjaren en om opnieuw een pensioenbonus in te voeren. 

“Dit is een opbod- en aankondigingspolitiek”, reageert Vlaams Belang-Kamerlid Ellen Samyn. “Het huidige pensioensysteem in Belgische context is onbetaalbaar, dit plan maakt het gewoon erger.” Volgens het Vlaams Belang is de “enige manier om de pensioenen betaalbaar en rechtvaardig te maken de splitsing van de sociale zekerheid”

Unizo ziet niet hoe het pensioenplan de vergrijzing aanpakt. De ondernemingsorganisatie wil nu zelf de teksten grondig bekijken en dringt aan op overleg. “Plots valt pensioenvoorstel uit hemel. Voorlopig ziet Unizo niet hoe dit vergrijzing aanpakt. Sneller vervroegd pensioen zal krapte op arbeidsmarkt niet aanpakken. We missen harmonisering ambtenarenpensioen. Positief dat aanvullend pensioen buiten schot blijft. Overleg nodig!”, aldus Unizo-topman Danny Van Assche in een tweet.

Het pensioenplan van bevoegd minister Karine Lalieux (PS) is een slag in het water. Dat meldt Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen. Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka roept de federale regeringspartijen op om “de voorbereiding van de pensioenminister een niveau hoger te tillen”. “Anders is dit een nieuw rondje in het verder voor ons uitduwen van de pensioenfactuur.”

Voka wijst erop dat ons pensioenstelsel in de eerste pijler een repartitiesysteem is, waardoor meer mensen langer moeten werken om de pensioenen betaalbaar te houden. “De impact op de loopbaanlengte van de pensioenplannen van minister Karine Lalieux zal minimaal zijn en werkt per saldo zelfs omgekeerd. De betaalbaarheid van de pensioenen hangt nauw samen met de ambitie om tot een werkzaamheidsgraad van 80 procent te komen. De hervormingen die daarvoor nodig zijn, staan nog niet eens in de steigers”, aldus Voka.

De aangekondigde plannen bieden volgens de werkgeversorganisatie ook geen enkel antwoord op de krapte op de Vlaamse arbeidsmarkt. “Integendeel, bepaalde categorieën werknemers worden aangemoedigd om nog sneller van de arbeidsmarkt te verdwijnen na 42 jaar dienst. Daarmee lossen we de krapte op de arbeidsmarkt niet op en zal de totale pensioenfactuur nog stijgen.”

De tweede pensioenpijler moet volgens Voka verder versterkt en uitgebreid worden. “Voka zegt dan ook klaar en duidelijk: handen af van de tweede pensioenpijler.”

Voor het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) is het nu tijd voor debat en studie. Dat laat gedelegeerd bestuurder Pieter Timmermans weten via Twitter. Hij werpt meteen wel een aantal vragen op. “1. Pensioenleeftijd eerst verhogen (67j) en nu indirect verlagen (42 gewerkte jaren)? 2. Gewerkte jaren? Quid gelijkgestelde perioden? 3. Ambtenarenpensioenen vallen buiten hervorming?”, klinkt het in de tweet.

Toch ziet de werkgeversorganisatie ook enkele interessante voorstellen, zoals het deeltijds pensioen en de pensioenbonus. “Bovendien respecteert de minister het fiscale status quo van de aanvullende pensioenen zoals de sociale partners gevraagd hadden. De uitvoering van die ideeën is echter ontoereikend”, luidt het.

Het VBO meent dat er in de voorstellen amper rekening gehouden wordt met de extra kosten van de hervorming. “De pensioenuitgaven vertegenwoordigen 11,5 procent van het bbp, dat is meer dan 50 miljard euro. Volgens de Studiecommissie voor de Vergrijzing (SCvV), zullen die uitgaven door de uitgesproken vergrijzing van de bevolking nog aanzienlijk toenemen om in 2050 bijna 14 procent van het bbp te bedragen.”

Daarnaast is het volgens de werkgeversorganisatie “een huiveringwekkende gedachte” dat het werknemersstelsel afgestemd zou moeten worden op dat van de ambtenaren. “Als gepensioneerde werknemers en contractuele ambtenaren hetzelfde gemiddelde pensioen zouden krijgen als gepensioneerde ambtenaren (voor hetzelfde loon), zou dat een extra kost van 41,32 miljard euro betekenen.”

“Tot slot wordt de pensioenleeftijd niet officieel verlaagd, maar wel uitgehold, door de 42 arbeidsjaren op tafel te leggen”, klinkt het. “De kwestie van de gelijkgestelde periodes blijft open. Daarnaast is het opvallend dat er helemaal geen verband wordt gelegd met de groeiende levensverwachting: we leven langer, werken minder en toch willen we hogere pensioenen?”

De christelijke vakbond ACV ziet positieve elementen. Het einde van de carrière kan beter op het privéleven afgestemd worden en er wordt afgestapt van een logica van sancties “die toch niet werkte”. “Maar veel vragen blijven nog onbeantwoord”, aldus algemeen secretaris Marie-Hélène Ska.

Verschillende dossiers zouden bovendien op de tafel van het sociaal overleg belanden, zoals de veralgemening van het aanvullend pensioen of de kwestie van de gendergelijkheid voor de pensioenen. “De uitdaging voor deze deze pensioenhervorming is net om stabiliteit en duidelijkheid te brengen, na vele jaren van onzekerheden.”

Het pensioenplan heeft alvast als positieve punt dat het mensen meer vertrouwen inzake hun pensioen geeft, zegt ACV-voorzitter Marc Leemans. “De laatste jaren ging het vooral over afpakken, ingrepen werden steevast met een blauwe stylo geschreven en zorgden voor grote blauwe plekken bij veel mensen”, aldus Leemans.

Een hervorming van de pensioenen mag voor het ACV geen besparing zijn, “omdat vele pensioenen nu al ontoereikend zijn”. “Het is cruciaal dat er meer jobs met volle bijdragen aan de sociale zekerheid komen en dat fiscaliteit rechtvaardiger wordt. Zo kunnen we de financiering van de pensioenen en de sociale zekerheid herstellen”, zegt Leemans.

“Voorgaande regeringen hebben zwaar gesneden in de inkomsten van de sociale zekerheid. Diegenen die dat verdedigden zijn nu de grootste criticasters als het gaat over solide financiering”, aldus de ACV-voorzitter. “Het slimste is nu om het pensioenplan te analyseren en het gesprek aan te gaan. Dat is veel werk voor de komende maanden, maar het ACV is er klaar voor.”

De ACLVB betreurt ten zeerste de sloganeske communicatie aan het begin van dit schooljaar, zo meldt de liberale vakbond. “Het pensioendossier is een complex dossier. Het moet in zijn volledigheid benaderd worden én gedragen door de sociale partners”, aldus de ACLVB.

De liberale vakbond verwacht “een snelle uitnodiging om aan tafel te gaan en om zich te kunnen uitspreken”. “De details van de pensioenhervorming zijn ons vooralsnog niet bekend, maar voor de ACLVB is het nu al duidelijk waaraan dit moet beantwoorden. Rechtvaardige en betaalbare pensioenen zijn onlosmakelijk verbonden met een volwaardig tewerkstellingsbeleid, rechtvaardige pensioenberekening en democratisering van het aanvullend pensioen.”

Arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) vindt het voorstel niet betaalbaar en vraagt dat het Planbureau de effecten ervan wetenschappelijk in kaart brengt. “Dit plan is budgettair een luchtkasteel”, klinkt het. Hij roept de Vlaamse partijen in de federale regering op om een onderbouwde studie af te wachten, alvorens inhoudelijke gesprekken over de pensioenhervorming op te starten.

De compensatie met een pensioenbonus zal volgens Baert niet veel ouderen langer aan de slag houden en deeltijds pensioen heeft op lange termijn ongunstige effecten. Dat betekent dat de werkzaamheidsgraad niet zal volgen. “En onze carrière is al bij de kortste van Europa”, zegt Baert. “Als de Vlaamse partijen de becijferingen van het Planbureau in handen hebben, kunnen ze dit perfect afvoeren.”

Lees ook:

“Al pensioen na minstens 10 gewerkte jaren.” EXCLUSIEF: de pensioenplannen van minister Lalieux (+)

“Minstens 20 effectief gewerkte jaren vooraleer recht op minimumpensioen”: PS noemt voorstel Lachaert “provocatie”, Vooruit komt met ‘tegenprovocatie’ (+)