Vrouwelijke rechters in Afghanistan opgejaagd door mannen die ze ooit lieten opsluiten

Op een nieuwsconferentie kort na de overname van Kaboel op 15 augustus verklaarde een woordvoerder van de taliban dat de rechten van vrouwen zouden worden beschermd overeenkomstig de islamitische wet. Vrouwen zouden ook in belangrijke sectoren van de samenleving mogen werken, zei hij.

Een Afghaanse vrouwelijke rechter uit Kaboel die zich ondertussen veilig in Europa bevindt, vertelt hoe ze werd opgejaagd door mannen die ze ooit had laten opsluiten en die nu weer op vrije voeten zijn nadat ze werden vrijgelaten door de taliban. “Vier of vijf talibanleden kwamen naar mijn huis en vroegen: ‘Waar is die vrouwelijke rechter?’ Dit waren mensen die ik in de gevangenis had gezet,” vertelde ze aan Reuters in een interview vanuit een geheime locatie. Om veiligheidsredenen wil ze anoniem blijven. De vrouw ontsnapte dankzij de hulp van een collectief van mensenrechtenvrijwilligers en buitenlandse collega’s van de International Association of Women Judges (IAWJ).

Nu de taliban in het hele land gevangenen hebben vrijgelaten, “komt het leven van vrouwelijke rechters echt in gevaar”, aldus de Afghaanse rechter. Ze heeft contact gehad met collega’s thuis: “Hun berichten zijn er van angst en complete terreur. Ze vertellen me dat als ze niet gered worden, hun leven rechtstreeks gevaar loopt.”

Vrouwen die bij het gerecht werken zijn al eerder het doelwit geweest. In januari werden twee vrouwelijke rechters van het Hooggerechtshof doodgeschoten door onbekende schutters. Een woordvoerder van de taliban zei toen dat de groep er niet bij betrokken was.

Naast de rechters lopen ongeveer duizend andere vrouwelijke mensenrechtenactivisten in het vizier van de taliban, zegt Horia Mosadiq, een Afghaanse mensenrechtenactiviste. Vrijgelaten gevangenen “bellen met doodsbedreigingen naar vrouwelijke rechters, vrouwelijke aanklagers en vrouwelijke politieagenten en zeggen ‘we komen achter jullie aan’,” vertelt ze.

De westerse mogendheden hebben laten verstaan dat ze bereid zijn om met de taliban samen te werken, maar zij willen actie zien - niet alleen beloften - om de mensenrechten te waarborgen.

Volgens verscheidene mensenrechten- en juridische activisten die betrokken waren bij de pogingen om vrouwelijke rechters en mensenrechtenactivisten te redden, hebben westerse landen in de chaos na de val van Kaboel niet genoeg prioriteit gegeven aan hun evacuatie.

“Regeringen hadden geen enkel belang bij de evacuatie van mensen die niet hun eigen onderdanen waren,” zegt Sarah Kay, een mensenrechtenadvocate uit Belfast en lid van het Atlas Vrouwennetwerk van internationale advocaten. Zij werkt samen met een online groep van vrijwilligers die bekend staat als het ‘digitale Duinkerken’, genoemd naar de evacuatie van Britse troepen uit het door de nazi’s bezette Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze groep hielp honderden al mensen ontsnappen met behulp van chatgroepen en persoonlijke contacten.

Bij het IAWJ zette een team van zes buitenlandse rechters zich in voor de coördinatie van informatie, het lobbyen bij overheden en het organiseren van evacuaties. “De verantwoordelijkheid die wij dragen is op dit moment bijna ondraaglijk omdat wij een van de weinigen zijn die verantwoordelijkheid nemen voor deze groep,” vertelt Patricia Whalen, een Amerikaanse rechter die betrokken is bij het project en die hielp bij het opleiden van Afghaanse vrouwelijke rechters aan Reuters. “Ik ben daar woedend over. Niemand van ons zou in deze positie moeten verkeren.”

LEES OOK:

Aantal vrouwelijke journalisten in Kaboel drastisch gedaald

Afghaanse vrouwen protesteren in Herat tegen talibanregime